
De stok en de staf
Weer of geen weer, de herder moet bij zijn schapen zijn en is daar dan ook op gekleed. Over zijn onderkleding draagt hij een dikke mantel of”kleed” (Jeremia 43:12). De mantel is ook geschikt om als deken te gebruiken. Waarschijnlijk zitten de herders in de velden van Bethlehem weggedoken in z ...

Dichten met dubbele woorden
In 2 Samuël 1 staat zo'n prachtig Hebreeuws gedicht. Het wordt ”De boog” genoemd, of ”Het lied van de boog”. Het is een klaagzang van David over Jonathan en Saul, met een refrein dat drie keer voorkomt: „Hoe zijn de helden gevallen” (vers 19, 25 en 27). Vol ...

Bakstenen en boomstammen
Huizen in het Oude Testament zien er anders uit dan huizen in het Nieuwe Testament. Opgravingen, bijvoorbeeld in Tall al-’Umayri in Jordanië, vertellen veel over huizen uit de tijd van het Oude Testament. Archeologen noemen deze huizen ”vierkamerhuizen”, ook al ...

Het werk in de wijnbouw
Wie wijn wil maken, moet druiven kweken. Waarschijnlijk hebben veel Israëlieten een eigen ”wijnstok”: een druivenplant die langs het huis groeit. Die indruk wekt in ieder geval 1 Koningen 4:25, waar iedere Israëliet onder z’n eigen wijnstok zit. Maar, om veel wijn te ...

Kassa voor de keizer
Het Romeinse wereldrijk wordt gefinancierd met belastinggeld, waarvoor de overwonnen volken de prijs betalen. De belangrijkste belastingen zijn de directe belastingen op grondbezit –de ”tributum soli” of ”tributum agri”– en de b ...

Tupperware van toen
Klei speelt in de Oudheid een belangrijke rol. De ”tichelstenen” –denk aan het Nederlandse woord ”tegel”– die de Israëlieten in Egypte maken, zijn een soort bakstenen. En wevers gebruiken zware, donutvormige gewichten van klei in hun weefgetouwen. Veel kleiner ...

Trommel en fluit
Zingen hoort bij Israël. Opvallend is dat oproepen om te zingen, zoals in Psalm 117, altijd in de gebiedende wijs staan: Loof de Heere! Dat is precies wat er gebeurt als overwinningen worden gevierd met een lied, zoals dat van Mirjam (Exodus 15) en Debora (Rich ...

Soldaat van Rome
Vechtjassen, dat zijn de Romeinse soldaten. Eeuwenlang zijn het vooral rijke, Romeinse burgers die het harnas –dat ze zelf moeten betalen– aantrekken en ten strijde trekken. Dit leger zorgt ervoor dat de stad Rome uitgroeit tot een wereldrijk. ...

Van druif tot drank
De druivenoogst –ergens in september– is een feestelijke tijd in Israël. Grote hoeveelheden druiven worden er geplukt, maar niet alle geoogste druiven belanden in de wijn. Een deel wordt gedroogd tot rozijnen. David krijgt bijvoorbeeld van Abagaïl, de vrouw van ...

Genezen door Jezus
In de tijd dat Jezus op aarde is, zijn veel mensen ziek. Volgens Markus 1:34 geneest de Heiland er „velen” van „verscheidene ziekten.” Niet iedere genezing wordt uitgebreid beschreven, maar in de eerste tien hoofdstukken van het Bijbelboek worden twaalf men ...