Boek, dat eiland Tholen geen dienst bewijst

Onze bijzondere Thoolse medewerker schrijft ons:

Iemand, die van elders komt burgert zich op het eiland Tholen niet gemakkelijk in. Niet dat hij door de bevolking niet wordt opgenomen, neen dat juist niet. Daar zijn weinig streken in ons land waar de gemeenschap zich zo gemakkelijk opent voor vreemdelingen. Men wordt als vreemdeling wel opgenomen, als men tenminste mee wil leven. Maar toch zal men niet gemakkelijk de psyche, laten we zeggen de zielsgesteldheid, het innerlijk zijn van de Tholenaar begrijpen, och, dat is toch eigenlijk ook weer niets bijzonders. Dat is toch eigenlijk overal het geval. Men moet in een streek geboren en getogen zijn om het volk aan te voelen in zijn geestesleven. Dat doet de vreemdeling in welke streek dan ook nooit zoals een daar geboren en getogen burger dat doet. Daaraan dachten we bij het lezen van een boek dat over Thoolse mensen gaat. Een streekroman? Neen, dat is het niet zegt de schrijver, het had overal in ons land kunnen gebeuren. Iets speciaals van Tholen is het dus niet. Toch laat de schrijver de personen optreden in het Thoolse land. Daardoor staat het gelijk met een streekroman. De buitenstaander moet wel de indruk krijgen, dat mensen, toestanden en gebeurtenissen van het eiland Tholen zijn beschreven. De niet Tholenaar zal concluderen dat de Thoolse mensen zijn zoals ze in het boek beschreven worden, want de schrijver B. de Graaf f is een Christelijke auteur en die zal toch wel naar waarheid schrijven. Naar het ons voorkomt heeft de schrijver B. de Graaff met zijn boek „De man in de boerenhemel", geen dienst bewezen aan het eiland Tholen.

Dit blijkt wel uit een reactie in de Eendrachtbode. Een inzender plaatst daarin het volgende ingezonden stuk: Een van de laatste boeken van Barend de Graaff heeft tot titel: „De man in de boerenhemel", een roman die volgens de schrijver geen streekroman is maar ondanks deze bewering toch een zekere streek, met name het eiland Tholen, in een bepaald daglicht stelt. Door dat de schrijver deze roman localiseert in het geliefde Zeeland — zoals hij schrijft — en wel op het eiland Tholen, ben ik bang dat hij zichzelf daardoor ongeliefd heeft gemaakt bij de bewoners van dat eiland. De bewering van de schrijver dat de namen gefingeerd zouden zijn lijkt mij maar ten dele juist. Vele Tholenaars zullen bij aandachtig lezen bepaalde personen en families herkend hebben. Is het niet pijnlijk wanneer men in personen met minder gunstige karaktereigenschappen, gestorven familieleden, misschien wel eigen vader of moeder herkent?

Dat de Graaff deze herkenning mogelijlï maakt nemen we hem kwalijk.

„De mortuis nil nissi bene."

over de doden niets dan goed.

„We hopen dat wanneer de Graaff nogmaals de plaats, waar hii pt^n f»- deelte van zijn jeugd heeft doorgebracht, in een roman betrekt, dit ^al doen op een minder stotende wijze dan in zijn laatstverschenen roman het geval is."

Tot zover het ingezonden stuk in de Eendrachtsbode.

Een schrijven dat de bewering „geen streekroman" naar het ons voorkomt genoegzaam logenstraft. Inderdaad staat er in het boek genoeg, dat bij herkenning pijnlijk moet aandoen. Het ligt niet in onze bedoeling het boek te recenseren, alleen willen we herhalen, dat de schrijver ons inziens met dit schrijven het "Thoolse volk geen dienst heeft gedaan.

De schrijver zegt in zijn voorwoord. dat het hem nooit gelukt is het Thoolse dialect onberispelijk te spreken. Dat geloven we gaarne, erger vinden we het, dat het hem nooit gelukt is de Thoolse ziel te begrijpen. Daarom ware het verstandiger geweest en voor de Tholenaars beter dat dit boek nooit geschreven was. De schrijver bedoelde een weergave te geven van hetgeen ergens gebeurd is, dus in zeker opzicht zijn het ware gebeurtenissen. Maar dan zijn de gebeurtenissen wel gekneed en vervormd en gewrongen in de gedachtesfeer van de schrijver, zodanig dat ze aan de werkelijkheid wel erg gespeend zijn.

Dat is ondermeer die geschiedenis met de twee predikanten, die een baard hadden. Och, wat laat de schrijver door zijn fantasie de vrije teugel en wpt mistekent hij daar de reactie van de Tholenaar.

Onbegrijpelijk overigens, door schrijvers vader zelf als voorganger eerst en als predikant later een lange volle baard had en bleef dragen en hij om die baard door het Thoolse volk van de Gereformeerde Kerk niet gediskwalificeerd is. Ook de aanduiding van „knikkers", en „boUeketten", voor Gereformeerden en Hervormden is veel te algemeen gesteld. Het moge door schrijver wel eens gehoord zijn of aan hem verteld zijn geworden, algemeen aanvaarde aanduidingen zijn het zeker niet. Doch dat geldt slechts woorden, erger is de beschrijving van gebeurtenissen in zekere familie, de zedelijkheidsopvattingen van het Thoolse volk 'vel in zeer ongunstig daglicht stellen. De schrijver is een Christelijke auteur, daarom mogen aan hem zeker hoge eisen worden gesteld, zeker wanneer het werk het karakter heeft van een streekroman, al wil de schrijver het niet als zodanig aangemerkt hebben.

We menen, dat het beter ware geweest, voor de reputatie van het -jiland Tholen, omdat de Thoolse typen er in vertekend zijn, dat het niet geschreven was.

Bijz. Th. Medew.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen