Kerkelijk Jaarboek 75 jaar

Dit schreef dr. C. Steenblok in het eerste Kerkelijk Jaarboekje dat in 1948 onder zijn redactie verscheen. Deze week verschijnt dus het Kerkelijk Jaarboek voor de 75ste keer. Dat er tot 1966 over een ‘jaarboekje’ werd gesproken is begrijpelijk. Het for- maat was immers klein - ongeveer 12 bij 15 centimeter - en de inhoud beknopt. Zo besloeg de lijst met predikanten en emeritus-predikanten in 1948 slechts één pagina en waren er nog geen vier pagina’s nodig om alle gegevens over de deputaat- schappen te vermelden. De gegevens van de 132 gemeenten in Nederland (per clas- sis geordend) kostten toen 38 pagina’s; de gemeenten in Noord-Amerika slechts 1 pagina.

Ook werd er betrekkelijk veel aandacht geschonken aan de jongelings- verenigingen, meisjesverenigingen, knapenverenigingen, naaikransen en zangverenigingen. Onder de secretarissen van de jongelingsverenigingen bevonden zich personen met bekende (achter) namen, zoals W. Schreuder te Amersfoort, W.W. Aangeenbrug te Leerdam, H. Rijksen te Leiden, W. Droogers te Middelharnis, J. Spaans te Scheveningen en H. Heikoop te Utrecht.

Wat het onderwijs betreft, daarvan werden de gegevens van de VGS en de GOLV vermeld. Na het kerkelijk jaarover- zicht volgden er een In memoriam van ds.

H. Roelofsen, ds. J. van de Hoef, ds. D.B. van Smalen, ds. W. den Hengst en ds. G. van Reenen. Enkele jaren later werden deze In memoriams geschrapt.

Dogmatisch artikel

Vanaf 1950 voorzag dr. Steenblok het Jaar boekje van een dogmatisch artikel. Na de scheuring van 1953 zetten andere predi- kanten deze artikelen nog enkele jaren voort. Vanaf 1954 werd het Jaarboekje van een Voorwoord voorzien door ds. J.W. Kersten. Na zijn onverwachte overlijden, in 1960, waren het onder meer ds. H. Rijksen, ds. K. de Gier en ouderling G.H. Verweij die dit jarenlang verzorgden.

Om de kosten te drukken, werden er vanaf 1953 advertenties opgenomen van onder meer uitgevers, aannemers en orgel- bouwers. Zo prijkte orgelbouwer M.K. Koppejan te Ederveen jarenlang op de ach- terkant van het Jaarboekje. Opmerkelijke advertenties waren onder meer die van sigarenfabriek Cunera te Rhenen. ‘U moet ze eens proberen’, zo werd de lezer voor- gehouden. ‘Klein knakje 10 cent, in kisten van 100. Lange knak 11 cent. Bolknak 14 cent. Bolknak 16 cent in kisten van 50’. In 1972 kreeg het Jaarboek voor het eerst een gekleurde omslag. Vergeleken met 1948 was het aantal pagina’s toen inmiddels verdubbeld. Een jaar later werden de dogmatische of bezinnende artikelen in ere hersteld en in 1977 keerden de In memoriams weer terug, later ook gevolgd door ambtsjubilea.

In 1995 werden de lezers verrast met een groter formaat (14,5 x 21 centimeter) en een geheel nieuwe opzet. Zo werden de gemeenten voortaan op alfabetische volgorde vermeld. Van de 600 pagina’s die het jaarboek toen inmiddels bevatte, waren er 70 met advertenties gevuld. Vanaf 1996 werden er geen advertenties meer opgenomen. In 2014 prijkten er voor de eerste keer kerkgebouwen op de voorkant. Telde het jaarboek in 2017 nog 569 pagina’s, inmiddels is de omvang teruggebracht tot circa 460 pagina’s.

Ledentallen

Het is boeiend om oudere Jaarboekjes en Jaarboeken nog eens door te bladeren om zo een indruk te krijgen van de ontwikke- ling van het kerkelijke leven. Maar ook de ledentallen zijn interessant. Zo blijkt uit bijgaand overzicht onder meer dat onze gemeenten tussen 1960 en 1970 met ruim 12.000 leden en doopleden groeiden. In de drie decennia daarna bedroeg de groei zo’n 8.000 leden en doopleden per decennium. Vanaf de eeuwwisseling is er echter sprake van een afnemende groei. De ledentallen hebben overigens alleen betrekking op de Nederlandse gemeenten. De gemeenten van Carterton en Randburg zijn buiten beschouwing gelaten. Omdat een aantal gemeenten de eerste jaren geen gege- vens verstrekten, zijn de ledentallen van 1950 als uitgangspunt genomen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen