Christelijk platform?

Het eerste artikel zette vraag- tekens bij het toelatingsbeleid van het curatorium. Het tweede plaatste kritische kanttekeningen bij de prediking zoals die in onze gemeenten ge- hoord wordt. Beide schrijvers zijn lid van onze gemeenten, maar ze kozen ervoor hun bezwaren via CIP kenbaar te maken. We betreuren dat.

Toch willen we onze oren niet sluiten voor de beide broeders. Het bezwaar van het eerste artikel is dat er voorwaarden wor- den gesteld aan het komen tot Christus, namelijk dat ‘een mens eerst voldoende zondekennis in zichzelf moet ontdekken voordat hij welkom is bij Jezus’. Daarmee zouden we zijn weggegroeid van Luther, Koelman en Comrie. Het bezwaar van het tweede artikel is dat de bekeringsweg ge- modelleerd wordt naar de getuigenissen van de gezelschappen. Zware aantijgingen, waarbij we ons afvragen: klopt dit? Zijn we in onze gemeenten de Reformatie kwijt- geraakt?

Drie stukken

Wat is eigenlijk de boodschap van de Re- formatie? De Heidelbergse Catechismus geeft hiervan een treffende samenvatting. Een mens leeft en sterft getroost als hij weet ‘hoe groot zijn zonden en ellende zijn. Hoe hij van al zijn zonden verlost wordt. En hoe hij Gode voor zulke verlossing zal dankbaar zijn’. Dit antwoord is niet alleen gereformeerd, maar is bovenal Bijbels. We vinden het in de Psalmen, de evangeliën en de brieven van de apostelen. Wanneer iemand zich meldt bij het curatorium zal hem, naast de roeping tot het predikantschap, naar de kennis van deze drie stuk- ken worden gevraagd.

Zelfkennis

Een volgende vraag is of de kennis der ellende als een voorwaarde geldt voor het komen tot Christus. We zouden deze vraag ook anders kunnen formuleren. ‘Heeft Ursinus de drie stukken chronologisch be- doeld of niet?’ Ursinus schrijft daarover in zijn Grote Catechismus (1562). ‘Vraag 149: Waarom wordt de wet vóór het Evangelie gepreekt aan de nog niet bekeerden? Ant- woord: Opdat zij, nu zij door de kennis van de zonden en van de toorn van God ver- schrikt zijn geworden, opgewekt worden om de verlossing te zoeken en voorbereid worden om het Evangelie te horen’. Het zou de moeite lonen om deze toeleiding tot Christus ook bij Koelman en Comrie te onderzoeken. Ik beperk me hier tot Luther. Zondekennis en berouw stonden in de dagen van Luther flink ter discussie. In de Roomse Kerk was het mogelijk dat men- sen hun berouw afkochten met een aflaat. Luther schreef aan de aartsbisschop van Mainz op 31 oktober 1517 dat hij de arme mensen misleidde omdat het volk meende ‘dat berouw niet nodig is voor wie aflaat- brieven koopt’.

In eigen kring had Luther te maken met mensen die alleen de nodiging van het Evangelie wilden horen en van de wet als tuchtmeester tot Christus niet wilden weten. Van deze antinomianen was Johann Agricola de woordvoerder. Zondekennis en berouw werd verkregen door ‘het aan- schouwen van de liefde van God en van Christus’. In zijn verklaring van de Gala- tenbrief valt Luther bij herhaling uit tegen deze ‘schijnzekeren’. Deze lieden menen er bij God goed op te staan, maar zij nemen God en Zijn wet en de zonde niet ernstig genoeg. En dan schrijft Luther hetzelfde als Ursinus: ‘En pas daar waar het geweten zo door de wet verschrikt is, heeft de leer des Evangelies en der genade plaats’.

Christuskennis

Volgens de CIP-schrijvers houden wij de mensen op om tot Jezus te komen met kenmerken en voorwaarden. Naar mijn overtuiging hebben zij te weinig verwerkt wat het betekent als zondaar voor God te staan. Luther ontmoette hetzelfde onbegrip bij de ‘antinomianen’, die zijn aanvech- tingen niet konden plaatsen. Hij schrijft: ‘De schijnzekeren menen dat zij er altijd bij God goed opstaan, maar de oprechten blijven hun leven lang door hun boze vlees geplaagd, bedroefd, verootmoedigd’.

Luther kon dan ook zomaar Christus niet ‘toe-eigenen’ schrijft hij bij Galaten 1 vers 4: ‘Die Zichzelven gegeven heeft voor ‘onze’ zonden’. Hij durfde zo’n grote schat niet op zichzelf toe te passen. ‘Voor ons’ paste wel bij Paulus en Abraham, maar niet bij Luther. Hij kende maar een weg om uit deze bekommernis te worden bevrijd, namelijk door te bekennen dat wij midden in de dood liggen. Luther schrijft dan: ‘Voor dezulken is Christus, de Zone Gods, in de dood overgegeven, opdat Hij mij en allen die dat waarachtig geloven zou zalig ma- ken. Amen!’

Luther zegt niet zoveel ‘Amen’ in zijn ver- klaring van de Galatenbrief. Hier wel, en wij van harte met hem!

ds. G. Clements, Gouda

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen