Boekbesprekingen

Onder de naam HippoBooks geven diverse uitgeverijen de laatste jaren boeken uit van Afrikaanse theologen die de Afrikaanse context proberen te verbinden met een evangelicale visie op Bijbel en theologie. Dr. Elizabeth Mburu doet dit heel concreet in dit boek over hermeneutiek. Zij is nieuwtestamentica en universitair docente aan verschillende universiteiten in Nairobi, Kenia.

Ooit was ze de eerste vrouw die promoveerde aan het Southeastern Baptist Theological Seminary in de VS.

Mburu constateert dat de westerse interpretatie van de Bijbel dominant is in de kerk van Afrika. Dat komt onder andere doordat veel van de Afrikaanse theologen aan westerse instituten hebben gestudeerd. Het gevolg hiervan is dat het evangelie niet altijd relevant is voor de Afrikaanse situatie. Daarom zegt ze: ‘We need an African hermeneutic, one that raises questions that a hermeneutic from a different environment would not’ (6).

Tegelijk beseft de auteur dat bij contextualisatie het gevaar van syncretisme op de loer ligt. Het gaat fout, zo zegt ze, als Afrikaanse tradities en gewoonten dezelfde status krijgen als Gods openbaring in de Bijbel.

Het boek valt uiteen in twee delen. In de eerste negentig bladzijden behandelt de auteur de algemene principes van hermeneutiek en daarna volgen zo’n honderdtwintig pagina’s met de ‘specifieke principes’. Het eerste deel lijkt het meest interessant (hoe verbind je een Afrikaans wereldbeeld met de interpretatie van de Bijbel?), maar ook het tweede deel (hoe lezen we verhalen, wijsheidsliteratuur, liederen en brieven in de Bijbel?) blijkt verrassend.

Mburu presenteert haar hermeneutiek voor Afrika met het beeld van een kruk met vier poten. De vier poten staan voor (in deze volgorde): (a) de Afrikaanse context, (b) de theologische betekenis van een tekst, (c) de literaire kenmerken van een bijbelgedeelte en (d) de historische en culturele context van de bijbeltekst. Het zitvlak van de kruk rust op de vier poten en staat dan voor de toepassing van de tekst.

In het tweede deel van het boek bespreekt de auteur vier genres: verhalen, wijsheid, liederen en brieven. Het bijzondere is dat ze eerst heel uitgebreid ingaat op het genre in de Afrikaanse situatie om het daarna toe te passen op de Bijbel. Ik heb dit op deze manier nog niet eerder gezien en het geeft de Afrikaanse lezer in ieder geval het besef dat de eigen cultuur ertoe doet en waardevol is.

Ik geef een voorbeeld. Nadat Mburu het genre van Afrikaanse liederen heeft besproken, verbindt ze het met liederen in de Bijbel. Ze illustreert dit met Psalm 1. Het ‘wereldbeeld’ van Psalm 1 heeft raakvlakken met de Afrikaanse kijk op het leven: ‘The psalm appears to present a retribution theology similar to that seen in traditional African religions...’ (183). Ook de vorm van de psalm is niet vreemd voor de Afrikaanse lezer: ‘... the indirect way of referring to foolish living is very common in Africa’ (183-4).

Daarnaast is parallellisme heel gebruikelijk in Afrikaanse poëzie. Over de toepassing van Psalm 1 in Afrika zegt de auteur: ‘In our modern African context, the psalm teaches us that a righteous lifestyle is the result of constant and consistent reflection on God’s word’ (190). Ze constateert dat dit ook voor Afrika een enorme uitdaging is: ‘It is no wonder that there are so many nominal Christians who have chosen to live as they please, with no regard for God’s word and godly values’ (190).

Ik ben blij met dit boek. Veel docenten op theologische scholen in Afrika worstelen met een gebrek aan text books die de Afrikaanse context serieus verdisconteren, die theologisch sound zijn en die het juiste beginniveau hebben. Dit boek is prima geschikt voor undergraduate opleidingen. Het vernieuwende van dit boek is dat de Afrikaanse literatuurgenres serieus genomen worden en het vertrekpunt zijn om vervolgens naar de bijbelse genres te kijken.

Natuurlijk blijft er altijd wat te wensen over. Ik had wel wat meer diversiteit willen zien in het boek. Er zijn zeker ook positieve invloeden te melden van de (eenzijdige) hermeneutische benaderingen uit bijvoorbeeld bevrijdings- of feministische theologie.

Daarnaast had de verbinding tussen de Afrikaanse genres met de bijbelse van mij nog wel wat steviger mogen zijn. De eigen context kan namelijk ook een verrijking zijn bij het lezen van de Bijbel en dat komt nog niet helemaal uit de verf in dit boek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen