Een herfstachtige blik

A^ls ik wat beter naar mijzelf kijk merk ik dat deze herfstkleuren het sterkst zijn als ik vanuit mijn vaste woonomgeving de ontwikkelingen in kerk en christelijk geloof probeer te taxeren. En omdat ik weet dat Kampen dáárin niet uniek is durf ik deze kleuren wel te benoemen: lege zitplaatsen in de morgendienst en lege banken in de middagdienst, meer grijze(nde) bollen dan frisse kindersnuitjes, meer vertrekkende dan inkomende leden en meer kerken die gesloten worden dan kerken die opengaan.

Een zomerse reis naar andere delen van het land of naar het buitenland kan je zomaar de ogen weer openen. Waar we binnen de ‘biblebelt’ het gevoel kunnen hebben dat een gemeente met minder dan vijftig leden geen bestaansrecht meer heeft, wordt daarbuiten keer op keer bevestigd dat het wél met veel minder toekan. Een beetje zoals met de aftelsom van Abraham bij Sodom en Gomorra: geen vijftig, geen veertig, geen dertig… Best wel vreemd eigenlijk, dat wij zo aan de grote getallen gewend zijn geraakt. Begon het ooit niet met een dozijn volgelingen en heeft de Here Jezus de ondergrens van het kerkzijn zelf niet nog lager afgesteld toen Hij zei dat Hij erbij zou zijn als er maar twee of drie gelovigen bij elkaar zouden komen in Zijn naam?

Groter, beter, sterker?

Ongewild en onbewust nemen we vaak aan dat iets dat groter is, ook beter of sterker is. Het is stoer om in een grote auto rond te rijden en wie voor een kleine stadsauto kiest wordt meewarig aangekeken. Op vakantie in een vreemde stad zoeken we op de plattegrond naar de grootste kerk met de hoogste toren; het in een hoek weggedrukte kapelletje lopen we achteloos voorbij. Een kerk die stormachtig in ledental groeit wordt met bewondering bekeken en trekt als vanzelfsprekend nog meer nieuwsgierige leden aan. Wie tegen deze wereldse stroom in er bewust voor kiest de schouders onder een krimpende kerk te zetten of in een ‘kerkarme’ stad te zoeken naar manieren om toch als christen aanwezig te zijn hoort nadrukkelijk bij de minderheid. Hoe anders had de kaart van kerkelijk Nederland er in grote steden als Amsterdam en Rotterdam uit kunnen zien als gelovigen daar bewust waren blijven wonen.

Geloven in seizoenen

Terwijl ik deze bijdrage in de laatste dagen voor onze vakantie aan het papier toevertrouw kleppert de brievenbus en valt er onverwacht een boekje op de mat. Als ik de enveloppe open kijk ik naar een nieuwe publicatie van ds. René van Loon. Al eerder schreef hij over ‘Lente in de kerk’ en daar voegde hij nu ‘Geloven in seizoenen; over herfst, winter, lente en zomer in geloof en kerk’ aan toe. Aan de hand van de seizoenen in de natuur gaat de schrijver in op de golfbeweging die persoonlijk geloof en ook de kerken in Nederland doormaken. Er zijn tijden waarin het ervaren van verlies centraal staat (herfst), waarin er niet veel overblijft dan te overleven (winter), waarin het geestelijke of kerkelijke leven weer opnieuw uitloopt (lente) of uitbundig tot leven is gekomen (zomer). In twee keer vier hoofdstukken worden er mooie dingen geschreven die op het persoonlijk geloof en op de kerk betrokken kunnen worden. De schrijver doet dat vanuit zijn jarenlange ervaring als missionair predikant binnen de Protestante Kerk in Nederland, momenteel in Rotterdam.

Ook de herfst heeft perspectief

Of het een bewuste keuze van de auteur is om in dit boek met de herfst te beginnen kan ik niet achterhalen, maar ik vermoed dat dit gedaan is omdat deze het beste aansluit bij de situatie van veel kerken in Nederland. Bij het hoofdstuk over herfst in de kerk legt de schrijver het Bijbelgedeelte uit Johannes 6 vers 53 – 69 open. Daarin lezen we dat veel van de discipelen Jezus wel een tijd gevolgd hebben, maar Hem dan toch weer verlaten omdat ‘het woord van Jezus hard was’.

Als dan een klein kringetje van discipelen is overgebleven legt Jezus zelfs daaraan de vraag voor of zij ook niet liever bij Hem weg willen gaan. Dit is duidelijk een herfstmoment, waarbij er veel bladeren van de bomen vallen en de zomer definitief voorbij lijkt te zijn. Maar de herfst is zoveel meer dan alleen dat de bomen kaal worden. Het is ook de tijd van prachtige kleuren en kruidige geuren. Ook in een kerk die kleiner wordt gebeuren zoveel mooie en goede dingen. En midden in het proces van de vele discipelen die Jezus de rug toekeren wordt het geloof bij Petrus voor het eerst duidelijk zichtbaar en komt hij tot de belijdenis: “U hebt woorden van eeuwig leven.” Een tijd van kerkverlating is ook een tijd van bewustwording en gerijpt en beproefd geloof. Het laatste dat de schrijver naar voren brengt is dat bij een boom in de herfst de knoppen al zichtbaar zijn die in het voorjaar weer uit zullen lopen. Misschien hebben wij wel te lang gedacht dat de kerk van ons is en dat de toekomst van de kerk van onze inspanning en trouw afhankelijk is. Gelukkig is dat niet het geval. De kerk is van Christus en zegt Petrus na: “Wij hebben geloofd en erkend dat U de Christus bent, de Zoon van de levende God.” En of wij nu een kerk zijn die in het hart van de biblebelt ligt of ver daarvan af en vooral een lente-, zomer-, herfst- of wintergemeente zijn: laten we onze verwachting alleen richten op Jezus Christus als de Koning van de wereldwijde kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen