Over Lukas

In de serie Concordia Commentary schreef Arthur A. Just Jr. al weer ruim vijfentwintig jaar geleden in twee delen een uitleg op het evangelie naar Lukas. De auteur is hoogleraar exegetische theologie aan Concordia Theological Seminary, Fort Wayne en is daarnaast als zendeling werkzaam in Latijns Amerika en het Carïbische gebied. Een combinatie die laat zien dat de auteur theologie als wetenschap met de praktijk van het verbreiden van het Evangelie wil verbinden.

Just gaat ervan uit dat Lukas een historisch betrouwbaar verslag schreef van het optreden van Jezus op aarde Hij wijst vier centrale thema’s aan, namelijk christologie, sacramentologie, ecclesiologie en eschatologie. Naast de uitleg en een uitvoerige inleiding bevat deze commentaar meerdere waardevolle excursen. Ik noem met name die over de tafelgemeenschap, de doop en die over het oudtestamentische getuigenis van Christus naar aanleiding van Lukas 24:13-35.

Just gaat ervan uit dat het evangelie naar Lukas gebruikt werd in de catechese en denkt daarbij zowel aan de doopcatechese als aan verder onderwijs dat werd gegeven aan hen die reeds gedoopt waren. De opdracht van Lukas aan Theofilus is een aanwijzing dat Lukas zijn evangelie juist om die reden schreef. Het evangelie naar Lukas gaf Joodse christenen handvatten de blijde boodschap van Christus’ kruis en opstanding te delen met zogenaamde godvrezenden en heidenen.

Terecht maakt Just een onderscheid tussen hen die toen Christus op aarde was het onderwijs wat Lukas van Hem weergeeft hebben gehoord, en de lezers en hoorders van het uiteindelijke evangelie naar Lukas. Het eerste gehoor begreep het Evangelie pas volledig na de opstanding van de Here Jezus Christus. De tweede groep wordt het optreden van Jezus op aarde al direct vanuit het einde ervan verteld. Het mag en moet het zich zo toe-eigenen.

Een heel belangrijk thema bij Lukas, zo stelt Just terecht, is de tafelgemeenschap. De tafelgemeenschap van Jezus sluit aan bij het oudtestamentische pascha en bij de maaltijd op de Sinaï waar Mozes, Aäron, Nadab, Abihu en de zeventig oudsten de heerlijkheid van de HERE zagen. Bij elke tafelgemeenschap van Jezus vinden de drie elementen: de aanwezigheid van Jezus, zijn onderwijs over het Koninkrijk van God en het metterdaad eten dat gemeenschap en verzoening symboliseert.

Heel mooi tekent de auteur het laatste avondmaal als de climax van de tafelgemeenschap van Jezus. Hier sprak Jezus over het nieuwe verbond in zijn bloed. Heel nadrukkelijk moet het laatste avondmaal herhaald worden, totdat Christus terugkomt. Het is een proclamatie van de boodschap van de zaligheid en de vergeving van zonden. Hoewel luthersen en gereformeerden verschillend denken over de aard van Jezus’ aanwezigheid bij de viering van het Avondmaal, zijn beiden ervan overtuigd dat Hij daarbij metterdaad aanwezig is. Hijzelf komt in het Avondmaal naar de zijnen toe.

Een van de kenmerken van de uitleg van het evangelie naar Lukas door Just is de aandacht voor structuren die in het evangelie zijn te vinden. Deze aandacht vinden we intussen in vrijwel alle nieuwe commentaren en is een van de redenen voor predikanten om die ook bij de voorbereiding van preken te gebruiken. Ook legt Just de vinger bij woorden en thema’s die worden herhaald en wel met name aan het begin en het einde van een perikoop.

In het evangelie naar Lukas wordt duidelijk dat Jezus niet alleen met water is gedoopt en daarbij als Middelaar de Heilige Geest ontving, maar dat Hij ook op Golgotha met het vuur van Gods toorn werd gedoopt. Bij de uitstorting van de Heilige Geest worden de zijnen met een reinigend en heiligend vuur gedoopt.

Als het gaat om de relatie tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament dan wordt Jezus door Lukas, zo laat Just ons zien, getekend als de de uiteindeljjke vervulling van patronen die wij vinden bij Mozes, in de profeten en in de Psamen. De Messias is de rechtvaardige en zondeloze bij uitnemendheid. De verheerlijking bij de berg laat zien dat de oudtestamentische belofte van de gave van profeten haar uiteindelijke en hoogtste vervulling vond in Jezus. In de Septuaginta lezen we dat de HERE een profeet zal doen opstaan (anastèsei). Ongetwijfeld heeft Lukas daarin een zinspeling naar de opstanding van Jezus gehoord.

Samenvattend: Just schreef een waardevolle commentaar op het evangelie naar Lukas. De kracht ervan is niet in de laatste plaats dat het de lezer ertoe aanspoort in geloof op Jezus te zien en zo God te verheerlijken. Deze zaken zijn de bestaansgrond van de christelijke kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen