Hard werken in luxe privé-kliniek
Oprichter Jeroen Fisser: „Ik werd lange tijd vernederd door mijn alcoholverslaafde vrouw''
De kliniek heeft voor een groot deel de uitstraling van een luxe hotel, maar de gasten hebben bepaald geen vakantie. In het Limburgse U-Center werken vijftig patiënten, van wie ruwweg de helft verslaafd is, intensief aan hun psychische problemen. Oprichter Jeroen Fisser: „Een verslaafde heeft vaak een laag zelfbeeld. Wij behandelen hem als een volwaardig mens en laten hem voelen dat hij wordt gewaardeerd.
Fietsers en wandelaars zoeken, genietend van het fraaie uitzicht, hun weg door het Zuid-Limburgse heuvellandschap. Hotels en restaurants dingen met allerhande arrangementen om de gunst van de toerist. In deze rustieke omgeving is, in een voormalig hotel, sinds ruim een jaar het U-Center gevestigd. Deze „luxe privé-kliniek biedt „professionele behandeling én nazorg voor mensen met een depressie, een verslaving, angsten, een burn-out of een trauma.
Tijdens een rondleiding door het centrum toont initiatiefnemer Jeroen Fisser eerst de medische vleugel. Hij wijst op de zes detoxkamers (met camerabewaking), waar binnenkomende alcohol- en drugsverslaafden worden ontgift. Wie geen detoxbehandeling nodig heeft, verblijft korte tijd voor onderzoek op de opnameafdeling, voordat hij in zijn eigen eenpersoonskamer of suite met balkon of terras terechtkan. Iedere patiënt krijgt gedurende de opname bovendien elke twee weken een medische check.
Elders in het U-Center zijn de theparieruimtes te vinden, waar patiënten druk met hun dagprogramma bezig zijn. Vooral het niet-therapeutische gedeelte ademt een luxe hotelsfeer. Op vrije momenten kunnen patiënten in de bibliotheek in de boeken neuzen, in een fauteuil bij de open haard een kop koffie drinken of achter de piano plaatsnemen. „Het komt voor dat iemand hier voor het eerst na vijftien jaar weer piano speelt. Als ik dat hoor, krijg ik kippenvel, zegt Fisser.
Hij noemt het van wezenlijk belang dat mensen zich thuis voelen in de kliniek. „Als je de omgeving als prettig en veilig ervaart, kun je over je innerlijk praten. Anders niet, zegt Fisser, terwijl hij langs een vijver met een fonteintje in de ruime hal loopt. „Stromend water geeft rust. De oprichter groet twee patiënten die de binnentuin in lopen om een sigaret te roken. „Ik ben er net vanaf, zegt Fisser. „Ik ben blij dat ik het nog doe, reageert een van de twee lachend.
Alcoholist
De ingrijpende problematiek van verslaving maakt Fisser van nabij mee, doordat zijn vrouw, Cissy, al jarenlang alcoholiste is. In eerste instantie raakt het de communicatie- en marketingdirecteur van een dameskledingproducent niet. Hij is veel op reis voor zijn zaak, die zeven verkoopkantoren in Europa heeft. Intussen vliegt zijn vrouw als KLM-stewardess over de hele wereld. „We hadden twee agendas en moesten afspraken maken om elkaar af en toe eens te zien.
In 2000 stapt Fisser uit het bedrijf om als zelfstandig adviseur aan de slag te gaan. In de tijd die volgt, dringt het langzamerhand tot hem door dat er tussen hem en zijn vrouw een enorme verwijdering is ontstaan en dat zij bovendien een flink drankprobleem heeft. Onderlinge afspraken om het alcoholgebruik te verminderen, werpen geen vruchten af. „Zij had maar één partner, de alcohol. Die relatie wilde ze hoe dan ook in stand houden. Ze bleef gewoon drinken.
De mogelijkheid van een echtscheiding speelt door Fissers gedachten, maar hij kiest daar bewust niet voor. „Ik was met haar getrouwd omdat ze een geweldig mens is. En dat was ze nog steeds, ook al was ze ziek. Daarom ging ik op zoek naar een weg om samen verder te kunnen. Pogingen om zijn vrouw via internettherapie, praatgroepen of de Jellinekkliniek van de drank af te helpen, mislukken echter.
„Op een gegeven moment spraken we af dat ze s avonds niet meer dan één glas per uur zou drinken. Later kwam ik erachter dat ze tussendoor ook nog dronk uit een fles die ze onder het bed had verstopt. Ze beloofde van alles, maar kwam de afspraken niet na. Voor haar was het bedreigend dat ik haar van de drank af wilde helpen. Het leidde ertoe dat ze juist meer ging drinken.
Sleutels
Het huwelijk komt steeds sterker onder druk te staan. „De manier waarop ze mij vernederde werd heftiger. Het werd ondraaglijk voor me. Maar ik vond dat ik geen afscheid van haar mocht nemen, want ze was ziek. Vanwege de steeds hoger oplopende spanning huurde ik uit voorzorg wel een flat. Op een gegeven moment werd de situatie thuis zo explosief, dat ik tegen mijn vrouw zei: Hier heb je de sleutels, ga weg uit mijn leven. Dat is keihard als je van iemand houdt, maar ik zag geen andere mogelijkheid. Door haar die flat te bieden, wilde ik voorkomen dat ze onder een brug of in een park zou belanden.
Diezelfde avond komt ze weer thuis met de mededeling dat ze zich wil laten opnemen in een Duitse privé-kliniek, waarvan Fisser eerder al documentatie heeft opgevraagd. Deze heeft twee voordelen boven Nederlandse instellingen: er is geen wachtlijst en het behandeltraject duurt met zes weken maar kort. „Dat ik haar de sleutels van die flat had gegeven, opende haar de ogen ervoor dat er echt iets moest gebeuren. Drie dagen later reden we naar een Oberbergkliniek in het Zwarte Woud. Mijn vrouw is daar zes weken opgenomen geweest en heeft daarna nooit meer gedronken.
Voor Fisser is het aanvankelijk een enorme opluchting dat zijn vrouw in de kliniek zit, maar hij beseft ook dat er meer nodig is. „Mijn vrouw was in therapie, maar voor mij als achterblijver was er niks. Ik zocht zelf contact met een hulpverlener, om te leren aan onze verstoorde relatie te werken. Het onderlinge vertrouwen was weg. Uiteindelijk hebben we samen besloten ons huis te verkopen en op een andere plek opnieuw te beginnen, onze relatie weer vanaf de basis op te bouwen.
Beiden zetten zich nu in voor verslavingszorg. „Mijn vrouw heeft haar baan bij de KLM opgezegd en is cursussen voor coaching en counseling gaan volgen. Ze heeft eerst vier maanden een opleiding bij de Oberbergklinieken gevolgd. Later is ze in een Engelse privé-kliniek geschoold in het twaalfstappenprogramma van de Anonieme Alcoholisten. Ze heeft nu een baan bij Tactus Verslavingszorg.
Fisser besluit samen met zijn vriend Antoon van Balkom het concept van een privé-kliniek in Nederland te introduceren. De twee kopen een hotel in Epen, dat ze ombouwen tot een verblijfs- en behandelcentrum. Met de naam U-Center benadrukken ze dat de patiënt (u) centraal staat. Ook gaan de initiatiefnemers een samenwerking aan met de Universiteit Maastricht en roepen ze een wetenschappelijke en klinische adviesraad in het leven, die de kwaliteit van de geboden zorg moet waarborgen.
Motivatie
Psychotherapeut Jolanda Franken is sinds de opening van de kliniek, in april 2008, directeur behandeling. In haar werkkamer vertelt ze dat ze in „alle geledingen van de geestelijke gezondheidszorg heeft gewerkt. De laatste vijftien jaar vervulde ze diverse managementfuncties, terwijl ze daarnaast in een eigen praktijk met de hulpverlening bezig bleef. „Na de begeleiding van allerlei fusies had ik besloten me de laatste jaren van mijn carrière geheel te wijden aan mijn eigen praktijk. Totdat ik door het U-Center werd benaderd. Innovatie in de zorg spreekt mij aan. Ik geloof in dit concept.
Patiënten die zich met uiteenlopende klachten als verslavingen, burn-out en traumaverwerking bij het U-Center melden, moeten een sterke motivatie hebben om aan hun problemen te werken of die motivatie kunnen aanboren, zegt Franken. Op grond van haar „klinische expertise bepaalt ze of deze voorwaarde inderdaad aanwezig is. „Er is altijd eerst telefonisch contact, daarna een face-to-face-gesprek. We kijken uiteraard ook naar iemands behandelgeschiedenis.
Voorwaarde voor opname is eveneens dat de patiënt in staat is aan een behandeling deel te nemen en in een groep kan functioneren. In de praktijk melden zich bij de kliniek ruwweg even veel mannen als vrouwen, „van achttien jaar tot zo oud als het maar kan. De oudste patiënt tot nu toe was 79. De grootste groep is tussen de 35 en 50 jaar. Bij de helft is er sprake van verslaving aan alcohol, cocaïne, medicijnen of seks.
Nazorg
Het merendeel van de patiënten behoort tot de maatschappelijke middenklasse of bovenlaag. „Hier komen veel professionals uit de medische wereld, het bankwezen en het onderwijs, maar ook ondernemers. Ze volgen een intensief programma met 44 uur therapie per week. De maximumopnameduur is zes tot acht weken. Een enkele keer verlengen we dat met een week, maar we rekken de grens niet verder op. In de limitering zit een belangrijk deel van de dynamiek. De hulpverlening heeft plaats in een pressure cooker. Mensen mogen hier niet hospitaliseren.
De vrijheidsbeperking in de kliniek vinden veel patiënten lastig, zegt Franken. „Ze hebben hun laptop niet meer continu tot hun beschikking en moeten hun mobiele telefoon inleveren. Drie keer per dag is er een moment waarop ze mogen bellen. Een lastig punt is voor velen ook het voortzetten van de behandeling op het moment dat ze zich beter beginnen te voelen. „Wij zeggen dan: De basis is nu gelegd, maar het fundament moet nog steviger worden verankerd. We moedigen de mensen aan om door te gaan.
Franken wil niet de indruk wekken dat een probleem dat in jaren is opgebouwd in zes weken eenvoudigweg te verhelpen is. „Het is niet de bedoeling dat mensen die enige tijd intensief aan hun probleem hebben gewerkt daarna ineens in een gat vallen. Een goede nazorg is onmisbaar. Die kan vanuit deze locatie plaatshebben of in de woonomgeving van de patiënt. We bieden ook de mogelijkheid na een opname bijvoorbeeld enkele keren een weekend terug te komen.
Wie na ontslag uit de kliniek met een terugval te maken heeft en bijvoorbeeld toch weer naar de fles grijpt, kan opnieuw in de kliniek terecht. „Van kleine terugvallen schrikken wij niet. Daarvan kunnen mensen iets leren. Wij willen daarbij ondersteuning bieden. De gedachte dat het U-Center op zon moment weer voor de patiënt beschikbaar is, werkt volgens Franken niet drempelverlagend. „Onderschat de schaamte niet die het geeft om te zeggen dat je bent teruggevallen.''
Kijk voor meer meer foto’s op www.terdege.nl
U-Center
Het U-Center in het Zuid-Limburgse Epen biedt plaats aan vijftig patiënten die kampen met verslaving, burn-out, angst, depressie of andere psychische klachten. Een behandeling in de kliniek duurt zes weken, waarna een nazorgtraject volgt.
De behandelingsmethode is volgens medeoprichter Jeroen Fisser een mix van onder meer elementen uit de aanpak van de Duitse Oberbergklinieken en de Engelse Promisklinieken. De eerste richt zich voornamelijk op klinische begeleiding door professionele therapeuten, de tweede onderscheidt zich door te werken op basis van het twaalfstappenplan Minnesota, waarbij onder anderen ervaringsdeskundigen een belangrijke rol spelen. In het laatste geval is er ook veel aandacht voor de familie van de patiënt.
De kosten van verblijf en behandeling in het U-Center worden op basis van een restitutiepolis volledig door de verzekering gedekt, aldus Fisser. Een patiënt met een naturapolis betaalt maximaal een kwart van het bedrag zelf. Hij verblijft dan in een comfort class room. Tegen een meerprijs van 45 euro (luxury room) tot 345 euro (executive suite) per dag kan een luxere kamer worden geboekt.
Het U-Center heeft een wetenschappelijke en klinische adviesraad. Daarvan maken onder anderen emeritushoogleraar psychiatrie dr. H.M. van Praag en de Amsterdamse hoogleraar verslavingszorg prof. W. van den Brink deel uit. Het centrum streeft ernaar vanaf volgend jaar op meer plaatsen in Nederland klinieken te openen.
In het Nederlandse zorglandschap vormen ze een tamelijk nieuw verschijnsel: privé-klinieken voor mensen met psychische klachten en verslavingsproblemen. De verblijfsen behandelkosten vallen sinds kort binnen het basispakket van de zorgverzekering, waardoor de private zorg in luxe privéklinieken voor een breder publiek toegankelijk is geworden. Het aantal klinieken breidt zich nu gestaag uit.
Deel 2 van een verkenning in twee afleveringen: U-Center in Epen.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 5 augustus 2009
Terdege | 84 Pagina's
