Een ware weeklacht over de ondergaande orgelcultuur (Qmpositie

Ze zeggen dat het slecht is gesteld met de toekomst van de orgelmuziek. Nieuws voor het ANP. De kapstok voor het nieuws was het honderdjarig bestaan van de Nederlandse Organisten Vereniging (NOV). NO V-voorzitter prof. dr. F.C. Stam luidde heel somber de noodklok: „Er is plaats voor reële gevoelens van bezorgdheid over de toekomst van de vereniging en de toekomst van de orgelmuziek. (...) Iedereen schijnt orgelmuziek te associëren met rampen en begrafenissen. (...) De huidige maatschappelijke omstandigheden zouden wel eens de nekslag kunnen betekenen voor de orgelcultuur." Een ware weeklacht.

Remmers
Ook het Algemeen Dagblad zag er wat in. Organist Janjob Remmers kreeg een halve pagina ruimte om de somberheid van Stam bij te vallen: „Vandaag de dagje brood willen verdienen als organist, betekent datje gek of uiterst gedreven bent." Remmers is naar eigen zeggen, net in staat in leven te blijven omdat hij meer doet dan orgelspelen alleen. ,,Want daarmee kan, een enkeling uitgezonderd, niemand in zijn onderhoud voorzien." Helemaal uit de lucht gegrepen is de somberheid natuurlijk niet. Er staan er genoeg op straat, net afgestudeerde conservatoriumstudenten. Remmers vreest dat, als er niets gebeurt, het over een aantal jaren definitief met de orgelcultuur voorbij is. Hij vindt het ,,wrang datje na zoveel jaar studie op nog geen stukken na aan het inkomen van een buschauffeur komt. Waarmee ik natuurlijk niets lelijks over buschauffeurs wil zeggen." De NOV heeft een congres op poten gezet dat wordt gehouden van 20 tot en met 23 juni. Het thema luidt" Orgelcultuur op de scheidslijn tussen kerk en staat''. Als ik het goed begrepen heb krijgen de congresgangers in elk geval deze boodschap mee: Het orgel moet worden ontdaan van zijn kerkelijke karakter, zou te veel staan buiten de rest van de muziekwereld en moet daarin worden teruggebracht.

Eau de cologne
De NOV-weeklacht lijkt splinternieuw maar is dat niet echt. Toen de NOV nog helemaal niet bestond was het met de orgelcultuur in veler ogen ook niet zo best gesteld. In de loop van de negentiende eeuw werd het orgel exclusief bezit van de kerkelijke gemeente, de stadsorganist verdween en het organist-zijn-van-een-kerk werd een bijbaantje. Openbare orgelbespelingen verdwenen dientengevolge en de burger zocht zijn muzikaal onthaal elders. Orgelspel werd vanaf dat moment meer en meer geassocieerd met pepermunt en eau de cologne. Het was onder meer de verdienste van Jan Zwart dat hij het orgel weer in de belangstelling bracht. En zijn volgelingen met Feike Asma in hun midden trokken toch vaak volle kerken. Hoezo dan nu plotseling een dreigend einde aan de Nederlandse orgelcultuur? De NOV heeft nog niet echt een antwoord aangedragen op de gevreesde problemen. Van mij mag men dat evenmin verwachten. Toch blijft er wat hangen. Dat is dit: Zijn (beroeps)organisten wel bereid om eens uit hun ivoren toren te komen, om naast hun publiek te gaan staan? Dat behoeft toch niet in te houden dat er een eindeloze muzikale afgang mee gepaard gaat? En is het wel zo hoogstaand als men wil doen geloven om het kerkorgel van de kerk te willen losmaken, bij voorbeeld door, zoals men in de hervormde Haarlemse Bavo pleegt te doen, alles wat maar riekt naar koraalspel, uit te bannen onder de noemer'' religieus gedoe"?

De kerk
Remmers verwijt in het AD de kerken dat zij zich de problemen van de organist niet aan willen trekken. Maar is dat nu zo verwonderlijk in deze tijd waarin men poogt een hedendaagse orgelcultuur ingang te doen vinden waar geen mens en geen kerk naar vraagt? Remmers meent dat de kerken maar een soort Deltaplan op moeten stellen om de orgelmuziek te redden. De NOV vindt daarentegen dat het orgel van zijn kerkelijke lucht moet worden ontdaan. En tot nu toe is er nog niemand die bedacht heeft dat het de orgelcultuur mogelijk ook zelf zou kunnen zijn die voor zijn eigen somberheid zorgt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen