Vliegende schotel boordevol techniek en wetenschap
Het Evoluon in Eindhoven is uniek voor ons land. Dit geldt allereerst voor de vorm van het tentoonstellingsgebouw van Philips. Ook wat men daar kan zien is bijzonder. Het idee ervoor kwam van de heer Philips zelf. In 1961, met het 75-jarig bestaan van het concern in het verschiet, vroeg hij zich af of het niet goed zou zijn om een permanente tentoonstelling over het eigen bedrijf in te richten. Het meedoen aan wereldtentoonstellingen in het buitenland kostte enorm veel geld en de uitwerking ervan was maar kortstondig. In 1964, twee jaar voor het 75-jarig jubileum van het Philipsbedrijf, werd met de bouw begonnen. Nu, vijfentwintig jaar later, meent Philips dat het exploiteren van een dergelijke tentoonstelling niet meer past in het beleid. Het Evoluon sluit eind november definitief zijn deuren. <br />
Toen bekend werd welke vorm het bouwwerk zou gaan krijgen, waren er veel technici die niet konden geloven dat die gedurfde constructie verantwoord uitvoerbaar was. De opvallende vorm is nu, ruim tweeëntwintig jaar na de opening, algemeen bekend. ,,Het lijkt alsof het gebouw van ver uit het heelal is gekomen en zoj uist op aarde is geland", staat in een folder. De ontwerpers hebben gezocht naar,,een distinctieve vorm voor een gedistingeerde inhoud". Dit is gelukt. Men kwam tot dé conceptie van een gesloten ronde schaal die, om een illusie van zweven op te wekken, zou moeten worden gedragen door twaalf V-vormige zuilen. De koepel bestaat uit een onderschaal en een bovenschaal. De onderschaal bestaat uit 3 X 96 geprefabriceerde betonelementen, die als duigen van een ton door een koepel bij elkaar worden gehouden. Die koepel bestaat uit twaalf millimeter dikke stalen spankabels met een totale lengte van 169 kilometer! Die zijn aangebracht in holle buizen in de ringbalken en na het uitharden van het beton aangespannen en gefixeerd. Voor de bovenschaal werden 822 zeshoekige betonelementen van 1200 kg op een ringvormige onderbalk aangebracht. De twee enorme schotels worden gedragen door twaalf Vvormige kolommen. Ik woonde destijds in Eindhoven en heb het wonderlijke bouwwerk zien verrijzen. De vernuftige constructie dwingt bewondering af. Wie meer technische details van het Evoluon wil weten, kan die vinden in een daarvoor uitgegeven brochure die in de souvenirshop kan worden gekocht.
Evolutie?
De naam Evoluon doet aan evolutie denken en is ook daarvan afgeleid. Terecht is evolutie voor ons een besmet woord. In de moderne biologie wordt daarmee de schepping door God geloochend. Een van de verklaringen van het woord evolutie is: geleidelijke ontwikkeling naar iets hogers. In die betekenis is evolutie niet verwerpelijk maar een logisch uitvloeisel van steeds toenemende kennis. De "geleidelijke ontwikkeling naar iets hogers'' is in het industriële proces in de vorige eeuw op gang gebracht, in deze eeuw versneld en na de Tweede Wereldoorlog in steeds hoger tempo doorgegaan. Het Philipsbedrijf heeft aan deze industriële evolutie veel bijgedragen. In het futuristische tentoonstellingsgebouw kan men daarvan veel zien. De naam Evoluon is daarvoor zeer passend en origineel. In het wereldberoemde gebouw is geen tentoonstelling ingericht waar men slechts passief naar kijkt. Men kan er ook spelenderwijs bezig zijn. Bijvoorbeeld met de structuur van het atoom, met de beeldtelefoon, met uw eigen reactiesnelheid of methetbedrijfsspel. U kunt desgewenst even uitrusten in een van de muziekstoelen terwijl u geniet van het perfecte geluid van de inmiddels zo populair geworden compact-disc. Er zijn in de schotel drie verdiepingen, die elk een eigen thema hebben. Op de bovenste verdieping zijn zaken van het dagelijks leven uitgebeeld, zoals voeding, wonen, verkeer en communicatie. De middelste etage toont de verworvenheden van de wetenschap. Op de onderste etage wordt de rol van de industrie in de maatschappij belicht. In de kelderverdieping worden natuurkundige en technische principes op speelse wijze uitgelegd. Wie aan alles wat er te zien en te doen is ruim aandacht wil besteden, is niet gauw Waarin het Evoluon. Niet al te kleine kinderen vinden er ook veel wat hen boeit en bezighoudt.
Dienstbaar
Het Philipsconcem heeft in de evolutionaire industriële ontwikkeling een belangrijk aandeel. Het is een groeiende onderneming die een lange rij van belangrijke produkten en systemen in de gehele wereld heeft gebracht. Dat is een grote bijdrage tot de consumptieve behoeften van mens en maatschappij. Het Philipsconcem is een dynamisch bedrijf. Wat het heeft en brengt is de huidige oplossing van de problemen van gisteren. Het streven en vertrouwen is, dat de problemen van heden morgen zullen worden opgelost. In het Evoluon vindt men dan ook geen technische, maar een industriële tentoonstelling. Men kan er zien wat in bijna honderd jaar door het concern werd gewrocht aan organisatie, methoden, produkten en aan de verbreiding van die produkten. Dat is gepresteerd door een gemeenschap van mensen die telkens werden gesteld voor bijna onoplosbare problemen. Mensen die hebben geworsteld om die problemen op te lossen en die daarin voor een belangrijk gedeelte ook zijn geslaagd. De hoofdgedachte van de tentoonstelling in het Evoluon is dat de techniek dienstbaar behoort te zijn aan de mens. Die kan immers door zijn consumptieve behoeften niet meer buiten de techniek. Daarom moet hij die techniek zo doelmatig inrichten dat deze zo volledig mogelijk aan die behoeften voldoet. In de uitstalling van objecten, prenten en teksten wordt getracht om die hoofdgedachte aan de bezoekers over te dragen.
Begrip
Prof. dr. J.F. Schouten, wetenschappelijk adviseur van Philips' Natuurkundig Laboratorium, gaf destijds de richtlijnen voor de inrichting van de tentoonstelling in het Evoluon. In een brochure schreef hij onder meer;,,Het stellen van onze activiteiten in het kader van een evoluerende maatschappij, heeft bovendien het enorme voordeel dat men Philips gaat "begrijpen", ledere bezoeker, om het even of het een werknemer, een leek, een huisvrouw, een kind, een geleerde, een industrieel of staatsman is, zal in de gestelde problematiek iets van zijn eigen problemen terug moeten vinden". Waarmee duidelijk is aangegeven dat een bezoek aan "de paddestoel van Eindhoven" voor iedereen de moeite waard is. Haast u!
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 8 november 1989
Terdege | 72 Pagina's