Een kwarteeuw solidair met Israël

"We zouden die middag een uitje voor de vrijwilligers hebben", zegt ds. De Vreugd, voorzitter van de stichting. "Pee ging nog even naar huis om zich om te kleden." Opnieuw die blik door het raam. Dáár gebeurde het, op een paar honderd meter van het CvI-kantoor in Nijkerk. "Bij het stoplicht werd Pee onwel. Nog geen week later was hij gestorven."

Het overlijden van de 62-jarige Koelewijn, hét gezicht van Christenen voor Israël, betekende een "geweldige dreun", aldus de Amersfoortse predikant. "Tegelijkertijd hebben we toen enorm diep geproefd hoe hecht de relatie was die Pee met Israël had, hoeveel contacten hij er had. Op zijn begrafenis waren tal van hooggeplaatste gasten uit Israël aanwezig. En de brieven die we kregen, waren brieven vol van hoop. Sindsdien is ons gebed voor Israël des te inniger geworden. Het gebed dat wij toch góéde wegwijzers mogen zijn. Want als christen schaam je je vaak als je met Joden spreekt, voor alles wat er in de loop van de eeuwen is gebeurd."

Ouders

Tot zijn vijftigste was Karel van Oordt (75) volop actief in het zakenleven, in de chemische productie. Op zijn vijftigste droeg hij zijn zaak over aan enkele medewerkers. En richtte hij de stichting Christenen voor Israël op. "Ik ben grootgebracht in een gezin waar de liefde voor het Joodse volk bijna tastbaar aanwezig was. Ik herinner me geen dag waarop mijn ouders niet baden voor de repatriëring van de Joden naar hun eigen land. Dat heeft mijn leven gestempeld, en me er uiteindelijk toe gebracht de stichting CvI op te richten."

Ds. De Vreugd raakte in de jaren negentig bestuurlijk bij Christenen voor Israël betrokken. "Maar ik ben vanaf het begin supporter van de stichting geweest. Israël heeft ook mijn leven voor een groot deel gestempeld. In 1978 bracht ik voor het eerst een bezoek aan het land. Dat is voor mij van grote betekenis geweest. Zo ben ik ook betrokken geraakt bij CvI." Enkele jaren geleden volgde hij ds. W. J. J. Glashouwer -die internationaal voorzitter van de stichting werd- op als voorzitter van het bestuur.

Liefde

"Weet u wat het doel is van CvI?" informeert Van Oordt al meteen aan het begin van het gesprek, vol vuur. Zonder een antwoord af te wachten: "Dat is heel erg beperkt. We hebben een boodschap voor de kerk. De boodschap dat al Gods beloften aan Israël ook aan Israël worden vervuld. En dat al Gods beloften aan de kerk aan de kerk worden vervuld. God geeft aan eenieder zijn persoonlijke plaats. De Schrift maakt zelf onderscheid tussen kerk en Israël. En vraagt van ons allemaal gehoorzaamheid."

Er is nog een tweede aspect, zegt hij. "We moeten, om de woorden van Paulus te herhalen, Israël tot jaloersheid opwekken. Door middel van de liefde." Fel: "Een hele hoop mensen zeggen: Jullie roepen de Joden niet op tot bekering. Néé. Dat is een zaak van de kerk. En ons getuigenis aan de kerk is onze geweldige inzet voor Israël."

Ds. De Vreugd: "Onze boodschap ten opzichte van Israël is er inderdaad een van, zoals Karel het zegt, liefde. Zelf spreek ik meestal over solidariteit. Solidariteit met het Joodse volk. En die gaat wat ons betreft heel ver, tot het uiterste."

Tot protestacties rond het Vredespaleis toe.

"Protestacties Zelf hebben we de actie in Den Haag, eerder dit jaar, een stille tocht genoemd. Dat was het ook. Maar inderdaad: zo ver willen we gaan. Menen we te móéten gaan. Het is onze opdracht om solidair te zijn met het Joodse volk. Zodat Joden merken dat er vanuit de christelijke kerk ook solidariteit mogelijk is. Want dat is voor hen allerminst vanzelfsprekend."

Soms is de CvI-pen wel erg scherp.

"Ik geef toe dat we ons zo nu en dan verkeerd uitdrukken. Maar er is van onze kant ook altijd de bereidheid om te corrigeren als dat nodig blijkt. Meteen zeg ik: Vaak hebben we achteraf toch gelijk."

Giftig

Als het gaat om liefde voor Israël, is er in de afgelopen 25 jaar wel wat veranderd, constateren beiden. "Toen CvI begon, stond bijna iedereen in Nederland vierkant achter Israël." Ds. De Vreugd, eufemistisch: "Die tijd is voorbij." Ook in de kerk, tekent Van Oordt aan. "Je ziet hoe de kerk vermolmt. De kerk neemt haar eigen geloofsgoed niet langer serieus." Ds. De Vreugd: "Ook op CvI-avonden krijgen we vaker kritische vragen dan vroeger."

"In mijn eigen kerk", vervolgt de predikant, "de Protestantse Kerk in Nederland, is een forse discussie aan de gang over de plaats van Israël in de kerkorde. Vroeger beleed de kerk verbonden te zijn met Israël. Nu luidt het in de desbetreffende zinsnede dat de PKN haar verbondenheid belijdt met het vólk Israël. Die toevoeging, dat ene woordje, volk, het lijkt zo'n kleinigheid, maar ten diepste stelt de kerk hier het bestaansrecht van de staat Israël ter discussie. Aan de ene kant belijdt de PKN solidair te zijn met het Joodse volk, maar tegelijkertijd deelt ze politiek de ene mep uit na de andere. Want zo ligt het. Ik word daar giftig om. De staat Israël is een aspect van de identiteit van het Joodse volk. Erken je dat niet, dan houdt dat een aanslag in op diezelfde identiteit."

Van Oordt: "Neem ICCO, neem Kerkinactie. Bij deze organisaties is geen sprake meer van solidariteit met Israël; bijna uitsluitend nog met de Palestijnen. Blijkt keer op keer. CvI heeft daar recent, in de aanloop naar het Flevo Festival, nog eens de vinger bij gelegd. Dat de kerk daar geld aan geeft, dat de kerk de oogappel van God probeert te beschadigen!"

Het is terecht dat de kerk aandacht vraagt voor het lot van de Palestijnen, nuanceert ds. De Vreugd. "Maar die aandacht is buitenproportioneel geworden. Ik weet van nabij hoe er binnen wat nu de PKN heet al jaren een strijd woedt tussen de pro-Israël-lobby en de pro-Palestijnen-lobby. En die strijd wordt steeds meer beslecht in het voordeel van de laatste, mede dankzij de zeer succesvolle propaganda van de Palestijnen zelf. Op Israël is de laatste jaren alleen maar bezuinigd. Van de Hervormde Raad voor de verhouding Kerk en Israël is weinig meer over; de post Jeruzalem is vrijwel wegbezuinigd."

"Ik houd mijn hart vast", zegt hij. "Ik hoop dat de wal het schip zal keren. Anders eindigt deze ontwikkeling in een enorme geestelijke schade, althans, wat de kerk in Nederland betreft."

Messias

En toch, zegt Van Oordt, "Israël zelf is een teken van hoop. Jeruzalem zal vertreden worden totdat de volheid der heidenen zal zijn ingegaan. Daar is God nu mee bezig. Hij brengt Zijn volk terug, laat de profetieën in vervulling gaan. En de kerk zou aan gezag winnen als ze dat zou erkennen."

Zijn vuist raakt met een dreun de tafel. "Uw Koninkrijk kome. God Zelf zal het doen. De Messias zál komen. En met wie je in Israël ook praat, met de taxichauffeur of met de hoteleigenaar, de komst van de Messias is voor hen een levende hoop."

Ds. De Vreugd: "En alzo zal geheel Israël zalig worden."

Welke taak ziet u hier weggelegd voor de kerk?

"Als christenen zouden we geen goede christenen zijn als we niet proberen te getuigen van onze Heiland. Tegelijk zeg ik wijlen ds. Israël Tabaksblat na, die eens gezegd heeft: "Zou jij zo veel trek hebben om Jezus te volgen als je grootvader de hersens zijn ingeslagen met een crucifix?" Dat zal de kerk, dat zullen christenen zich goed moeten realiseren. Er is in dat opzicht zo veel puin te ruimen. Bovendien geeft Paulus aan -en dat is een heel diep woord- dat God Zelf, op Zijn tijd, de gedeeltelijke verharding die er over het Joodse volk ligt, zal wegnemen. En als dat zo is, als God dit, tot heil van de wereld, zo heeft besloten, wie zijn wij dan dat wij die verharding zouden proberen op te heffen? Conclusie: Heeft de kerk de roeping om Joden te bekeren? Ik tendeer ernaar om nee te zeggen."

Maar het gaat hier om een ingewikkelde discussie, beklemtoont de predikant. "Wil ik een tweewegenleer, zoals dat wel gezegd wordt? Het zij ver van me."

Toch ligt hier onmiskenbaar een spanningsveld. Niemand komt tot de Vader dan door Mij, leert Christus Zelf.

Van Oordt: "In al die jaren heb ik zeker een paar duizend lezingen gehouden. Daarin kwam iedere keer deze tekst terug. Maar ook deze: dat er een tijd komt dat gans Israël behouden wordt. Dat zijn voor mij kernteksten."

Opnieuw dreunt zijn vuist op de tafel. "Als CvI lopen we tegen verschillende misverstanden aan. Een daarvan is dat wij alleen maar orthodoxe Joden steunen. En zeker, die steunen we óók. Maar we steunen ook oude christelijke kerken in Israël, en we steunen ook Messiaanse projectjes. Maar daar lopen wij niet mee te koop! Daar komt bij dat de Heilige Geest Zelf in Israël aan het werk is. Die moeten wij niet in de weg lopen met onze kerkjes."

Ds. De Vreugd: "Inderdaad zijn wij heel omzichtig als het gaat om onze contacten met Messiasbelijdende Joden. Orthodoxe Joden vinden namelijk dat als een Jood Jezus aanneemt, hij geen Jood meer is. Vandaar: voorzichtigheid. Om andere Joden niet in de weg te staan. Maar het is juist ook vanuit CvI dat de Stichting Steun Messiasbelijdende Joden is opgericht."

Van Oordt: "Dat de zo omstreden antizendingswet destijds niet door de Knesset is aangenomen, is mede het werk van CvI. Maar daar zullen we nooit grote verhalen over publiceren."

Ds. De Vreugd: "God weet wat we in al die jaren gedaan hebben."

Projecten

De achterban van CvI -die overigens uitgerekend in zijn jubileumjaar een fors tekort moest melden- bevindt zich voor het grootste deel binnen de PKN, aldus de voorzitter. Maar ook daarbuiten, in de rechterflank van de gereformeerde gezindte, in evangelische en in rooms-katholieke kring heeft CvI aanhang. Precieze aantallen kan de stichting niet geven. In elk geval valt haar orgaan, Christenen voor Israël Actueel, maandelijks bij zo'n 55.000 huishoudens op de mat. Ook in het buitenland groeit de belangstelling, weet ds. De Vreugd. In België, Duitsland, Canada, Amerika ("hoewel moeizaam"), Nieuw-Zeeland, Australië.

In de loop van de tijd ontplooide CvI een groot aantal activiteiten. Zo zette de stichting, 24,5 jaar geleden, een Israël Producten Centrum op, organiseerde ze "solidariteitsreizen" naar Israël en vele bijeenkomsten op plaatselijk niveau, publiceerde ze bezinnend materiaal en kreeg zij bekendheid door haar Holland Koor. En dan zijn er nog de projecten in Israël waarvoor de stichting zich inzet en de grote actie Breng de Joden thuis, die sinds 1996 loopt en "enorm aanspreekt."

CvI wordt wel politisering van de Bijbel verweten.

Ds. De Vreugd: "Als ik zie hoe bijbelteksten voor mijn ogen in vervulling gaan, moeten wij onze mond dan maar houden? Voor mij zou dat neerkomen op aan de ene kant bidden voor Israël, maar tegelijkertijd je ogen dichtdoen voor de verhoring van die gebeden."

Van Oordt: "Nooit vergeet ik meer de keer dat ik in Israël was, samen met een paar belangrijke mensen, ook uit de gereformeerde gezindte. We zouden zondags ergens kerken, maar stonden na een kwartier alweer buiten. Dus we kwamen terug in ons hotel en een van de deelnemers zegt: "Karel, houd jij dan maar een bijbelstudie." Ik heb dat gedaan, over de dorre doodsbeenderen uit Ezechiël 37. Ik paste dat toe op het Joodse volk. Na afloop zei diegene: "Zo heb ik het nu nog nooit gelezen of gehoord. Maar het is wel waar." Ik zeg: "Ik lees gewoon wat er staat."

Hoe beoordeelt u Sharons plannen voor onder meer de Gazastrook?

Ds. De Vreugd: "Hij heeft ons niet geraadpleegd."

Van Oordt: "Ook in de Israëlische politiek zijn mensen die menen het te kunnen maken zonder God. Ik kan me daar niets bij voorstellen."

Ds. De Vreugd: "Zelfs al zou er uiteindelijk iets als een Palestijnse staat komen, dan nog zal dat niet meer dan een intermezzo zijn. Het gaat, hoe dan ook, in de richting van Zijn Rijk. En daar hoort een Israël bij zoals de Bijbel ons dat belooft, met grenzen zoals de Bijbel ons die belooft, en een Jeruzalem zoals de Bijbel ons dat belooft."

Welke toekomstplannen heeft CvI?

"Graag zouden we meer aandacht willen besteden aan de jeugd. Kinderen, jongeren. Want we zien onze achterban toch wat vergrijzen. Daarom hebben we iemand in dienst genomen die spreekbeurten gaat verzorgen, om misverstanden uit de weg te ruimen, om liefde voor Israël te kweken, ook op de scholen. Verder willen we op internationaal niveau onze contacten uitbreiden. Onlangs is hiertoe een nieuwe directeur aangesteld: Andrew Tucker uit Australië. Die assisteert Willem Glashouwer.

Maar eigenlijk hopen we dat de Heere Jezus spoedig zal terugkomen, op de Olijfberg. Zodat Hij Zijn volk zal zien, en Zijn volk Hem."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen