
Licht over de donkere middeleeuwen
„We hebben het gevraagd aan willekeurige voorbijgangers in de Kalverstraat”, zegt hoofd communicatie Marleen Smit: „Waar denk je aan bij de vroege middeleeuwen? Vaak kwam daar niet meer uit dan: ellende, modder, de pest, of –o ja– vieze kleren, zei iemand ook. En ridders en jonkvrouwen – maar die ...

Een betrouwbaar NT in het Hebreeuws
Met z’n achten zitten ze deze vrijdagmiddag om de tafel, in een vergaderruimte van het kantoor van de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) in Leerdam: vertegenwoordigers van de GBS, de Britse Trinitarian Bible Society (TBS), het deputaatschap voor Israël van de Gereformeerde Gemeenten en het inter ...

Je hóéft in 2017 niet Luthermoe te worden
Onwillekeurig vraag je het je af: stel dat Maarten Luther 500 jaar geleden niet te maken zou hebben gehad met paus Leo X, maar met de vriendelijke Franciscus, of diens intellectuele voorganger Benedictus XVI, zou hij zich dan ook zó –vernietigend– over het pausschap hebben geuit?Ook tijden ...

Pierre Pixius overleefde SS-kamp Hinzert
Wie tijdens zijn vakantie in Duitsland meer wil zien dan een zwembad, dierenpark of stad, doet er goed aan een Gedenkstätte te bezoeken. Zulke „plaatsen van herinnering” zijn er vele, door het hele land heen. Vanuit Cochem bijvoorbeeld, aan de Moezel, is het maar een uur rijden naar het voormalig ...

Angst onder Duitse Joden
Haar werkvertrek bevindt zich op de negende verdieping van het gebouw van de Technische Universität aan de Ernst-Reuter-Platz in Berlijn-Charlottenburg. Hier is het Centrum voor antisemitismeonderzoek gehuisvest.Merkwaardig, zo’n instituut aan een technische universiteit? „Het heeft te mak ...

Zaadje in Wittenberg werd wijdvertakte boom
De samenstellers van de nationale Luthertentoonstelling in kunst- en cultuurmuseum Martin-Gropius-Bau lijken zich van dit ‘gevaar’ bewust. In het begeleidende boekje schrijven zij: „Veel van de op deze expositie getoonde voorwerpen zijn onder bepaalde ideologische voorwaarden ontstaan. Ze weerspi ...

Van Maarten Luther naar Martin Luther King
Lutherstad Wittenberg, een warme dinsdag in mei. Groepjes Koreanen laten zich fotograferen voor de bronzen deuren van de Slotkerk met daarop Luthers 95 stellingen. De 94e luidt: „Men moet de christenen aansporen, erop bedacht te zijn, dat zij hun Hoofd Christus door lijden, dood en hel heen navol ...

Luthers laboratorium
Wittenbergs bekendste bedehuis is zonder twijfel de Schlosskirche. Hier sloeg Maarten Luther, op 31 oktober 1517, zijn 95 stellingen aan.Veel vaker echter was Luther in de Stadtkirche te vinden. „In 1514 begon hij hier te prediken”, zegt ds. Johannes Block. „De Slotkerk was toch meer de ke ...

Luther als avant-gardist
Dat Duitsland 500 jaar Reformatie –beter: Luther– herdenkt, kan bijna geen inwoner nog ontgaan. Locaties waar de kerkhervormer ooit zijn voetstappen zette, of mógelijk zette, ondergingen een restauratie, door het hele land heen werden Lutherroutes ui ...

Een Bisschop stelt orde op zaken
Wat gaat eraan vooraf? Erg lekker lijkt het in de jaren voorafgaand aan 1574 niet te lopen in de Ridderkerkse parochiekerk, gewijd aan Sint-Joris. In 1561 klagen advocaten bij de ambachtsheer over „wilde en woeste uitgaven” van de pastoor, Cornelis Joppe, van Blesk ...