Advocaat wil sneller dan Zalm piramidespelen laten verdwijnen
ENSCHEDE - Drie weken geleden was hij nog een volstrekt onbekende advocaat Nu zijn journalisten van alle mogelijke media al blij als ze hem tien minuten aan de telefoon kunnen krijgen. Mr. drs. J. de Jong van Lier is een drukbezet man sinds hij zich op de piramidespelen heeft gestort Nog eerder dan minister Zalm wil hij een verbod bewerkstelligen.
Vanuit alle uithoeken van het land wordt hij gebeld. Al meer dan duizend slachtoffers van piramidespelen hebben zich bij het Enschedese advocatenkantoor waaraan hij is verbonden, gemeld. De telefooncentrale dreigt onder de reacties te bezwijken en de wachtkamer puilt voortdurend uit. „Vorige week dacht ik slim te zijn door mensen groepsgewijs te ontvangen. Maar ze waren zo blij dat ze met lotgenoten konden praten, dat ik er bijna niet tussenkwam”, vertelt hij tijdens een interview tussen een afspraak voor een tv-uitzending en een bezoek aan de juridische universiteitsbibliotheek van Amsterdam.
Intussen werkt De Jong van Lier met vijf collega’s aan de zaak. Nog deze week willen de Enschedese advocaten door middel van een kort geding een proefproces tegen een piramidefonds aanspannen, waarbij ze een verbod en schadevergoeding zullen eisen.
Spijt
Enkele weken geleden ontving De Jong van Lier een cliënt die 5500 gulden was kwijtgeraakt aan het piramidespel Team. De man had zich op een avond laten meeslepen maar had er -zoals zovelen- de volgende dag al spijt van.
Staande het gesprek greep De Jong van Lier de telefoon en gelastte de manager van Team binnen drie uur het ingelegde bedrag bij hem persoonlijk af te leveren. Hij had bij wijze van spreken de haak nog niet neergelegd of de man stond al met het geld op de stoep. De strijdlustige advocaat kon de complimenten van een dankbare cliënt incasseren.
Het verhaal stond een dag later afgedrukt op de voorpagina van een regionale krant en vanaf die tijd werd De Jong van Lier geen rust meer gegund, zeker niet toen het krantenbericht vervolgens de landelijke media haalde.
Zo vlot als die ene Team-deelnemer zijn geld had gebeurd, zouden de vele honderden andere gedupeerden de ingelegde bedragen niet terug krijgen. Dat was De Jong van Lier wel duidelijk. Sommige piramidefondsen zijn gevestigd op Curaçao, andere zitten in België, Duitsland of Zwitserland.
Vereniging
„De organisatoren aanpakken is niet zo eenvoudig”, bekent hij. „Maar de meeste systemen kennen managers. Die krijgen een deel van het geld dat wordt ingelegd. Sommigen incasseren op deze manier zo’n 60.000 gulden per week”. Het is de bedoeling van De Jong en zijn collega’s een van de grotere piramidespelen te dagvaarden en daarbij zowel de organisatoren als een aantal managers voor de rechter te dagen. Namens de deelnemers eisen de advocaten de ingelegde bedragen terug. Als dat lukt, komt het ene na het andere fonds aan de beurt.
De Jong schat het aantal gedupeerden dat wil procederen op ruim 500. Hun gezamenlijke schadeclaim beloopt ruim 5,5 miljoen gulden. „Gezien de bedragen die in deze fondsen omgaan, vermoed ik dat op zijn minst een belangrijk deel van dat geld er nog wel is. Als het aantal eisers nog veel groter wordt, ben ik daar niet meer zo zeker van”.
Uit praktische overwegingen is deze week de Vereniging tegen Piramidespelen opgericht. Ook uit juridisch oogpunt was de vorming van deze vereniging gewenst. Het lidmaatschap tost 75 gulden. Wie zich als gedupeerde in het proces wil voegen, moet daarvoor 175 gulden betalen. Een schijntje vergeleken bij de gebruikelijke kosten van een advocaat. Het is mogelijk dankzij de collectieve actie.
De Jong van Lier vindt dat piramidespelen de deelnemers bij de neus nemen. „Tijdens de bijeenkomsten wordt een niet waarachtig beeld geschetst. Gesuggereerd wordt dat je snel rijk kunt worden”. Hij realiseert zich dat bijna alle reclame- en propaganda- uitingen zich schuldig maken aan overdrijving zonder dat de rechter tot veroordeling zal overgaan. De marktkoopman die roept dat hij de beste sinaasappels ter wereld verkoopt, hoeft niet bang te zijn voor een dagvaarding wegens misleiding of oplichting.
„Maar bij piramidespelen wordt doelbewust gemanipuleerd. Het zit heel geraffmeerd in elkaar. Nieuwe deelnemers krijgen een plaats toegewezen tussen mensen die op bestelling enthousiast zijn. Door het voortdurend applaus en gejuich verdwijnt uiteindelijk de twijfel en gaan mensen overstag”.
In juridische termen vertaald verwijt de advocaat de organisatoren en managers van de piramidefondsen onzorgvuldig maatschappelijk handelen. Ook is er zijns inziens sprake van misleidende propaganda doordat vaak wordt beweerd dat het niet om een piramidespel gaat maar om een marketing- of beleggingssysteem.
Opgelucht
Veel deelnemers hebben opgelucht gereageerd op het nieuws van de collectieve actie. „Sommigen zouden het niet eens erg vinden als ze hun geld niet terugzien. Als die lui maar aangepakt worden”.
De Enschedese advocaat kreeg de afgelopen weken een zee aan menselijk leed over zich heen. „Man en vrouw ruziën wie de schuldige is. Anderen hebben zich diep in de schulden gestoken of zelfs valse huurcontracten opgesteld om geld van de bank te kunnen lenen. Daarom willen we een steungroep in het leven roepen. Door hun omgeving worden velen voor gek versleten omdat ze meegedaan hebben. Bij lotgenoten vinden ze onderling begrip”.
Of zich onder de aanmeldingen ook deelnemers aan Orpiton, het spel van Arie Stok in Dordrecht, bevinden, durft De Jong niet te zeggen. Daarvoor is de stapel formulieren te groot. De meest voorkomende namen zijn Titan, Team, Top, Tramp, Harten Aas en Vanilla. De gemiddelde inleg bij deze spelen ligt op 5000 à 6000 gulden. Bij Orpiton kan al voor 230 gulden worden meegedaan. Het wettelijk verbod dat minister Zalm heeft aangekondigd, juicht De Jong van Lier van harte toe. Hij lacht: „De ben benieuwd wie er eerder voor zorgt dat de piramidespelen verdwijnen, wij of de minister”.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 april 1997
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 april 1997
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's