Jan Wolkers

Dat de schrijver Jan Wolkers onder ons een slechte naam heeft, is niet zonder reden. Zijn boeken en toneelstukken zijn er ook naar. Dat zelfde geldt van allerlei uitspraken die deze uit de Gereformeerde Kerken afkomstige schrijver in de loop der jaren gedaan heeft. In het geheel van de literaire wereld is hij helaas de enige niet die zich zo expliciet anti-christelijk opstelt.

Dezer dagen kwam Wolkers in het nieuws vanwege protesten die de opvoering van een door hem geschreven toneelstuk in kerkelijke kring opriepen. Het stuk dat de komende maanden een aantal malen door de Apeldoornse Komedie wordt opgevoerd, spot met de oordeelsdag en draagt in allerlei opzichten een godslasterlijk karakter. Jan Wolkers heeft overigens zelf een paar jaar geleden verklaard dat godslastering een wezenlijk kenmerk is van zijn literaire werk.

Vandaar dat op initiatief van de plaatselijke gereformeerde-bondsgemeente een protestbrief werd opgesteld, waarin het gemeentebestuur dringend verzocht werd de opvoering in het gemeentelijke park Berg en Bos te verbieden. Al eerder was door het SGP-raadslid in de Apeldoornse gemeenteraad bezwaar gemaakt tegen de voorgenomen opvoering.

Andere kerken sloten zich bij het protestschrijven aan, waaronder de gereformeerde kerk (vrijgemaakt). De in Apeldoorn wonende praeses van de gereformeerde synode, ds. P. Boomsma, was ook bereid op persoonlijke titel dit protest te ondertekenen. Waarschijnlijk zal hem dat lang niet door iedereen in zijn eigen kring in dank worden afgenomen.

Wolkers zelf reageerde furieus op het verzoek opvoering van zijn toneelstuk te verbieden. Kennelijk raakt zoiets hem toch wel. Hij liet weten dat de klagers maar bij prof. Kuitert in de leer moesten gaan om erachter te komen wat het christelijk geloof werkelijk betekent. Die aanbeveling van Wolkers is overigens voor Kuitert geen reclame.

Het toneelstuk zelf is al meer dan 30 jaar oud. Wellicht heeft het al eerder protest opgeroepen. Misschien ook niet. Het is nu eenmaal onmogelijk om tegen alles wat verkeerd is in deze wereld te protesteren. Soms vestigt men door protestacties juist de aandacht op verkeerde zaken, met als gevolg dat de verkoopcijfers van dubieuze boeken of tijdschriften stijgen en verwerpelijke toneeluitvoeringen een extra grote belangstelling krijgen.

We moeten ons hoeden voor een activisme waarbij wij God als het ware een handje willen helpen. Het spreekwoord "Holle vaten klinken het hardst" is hier niet zonder betekenis. Dat geldt voor een actie tegen een toneelopvoering van Wolkers, maar ook voor de acties tegen de Algemene wet gelijke behandeling.

Maar de Heidelbergse Catechismus spreekt er ook van dat wij door „stilzwijgen en toezien" aan verschrikkelijke zonden mede schuldig worden. Vandaar dat een protestbrief, zoals nu van een aantal Apeldoornse kerken is uitgegaan, zeker op zijn plaats is.

Vanouds is er in de christelijke kerk een omvangrijk principieel verzet geweest tegen toneeluitvoeringen. Met name ook de kerkvaders hielden zich bezig met de bestrijding van het toneel. Maar zelfs al zou men daar makkelijker over denken, dan moet het voor een ieder voor wie het Woord van God enig gezag heeft duidelijk zijn dat het droevig is hoe er in het desbetreffende toneelstuk van Jan Wolkers voortdurend met God en Zijn oordelen gespot wordt.

Het is droevig als iemand zo'n toneelstuk in elkaar zet. Het is droevig als toneelspelers dat willen uitbeelden en mensen daarnaar gaan kijken. Het is zeker ook droevig wanneer de overheid zoiets toelaat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen