„De hele week ben ik thuis, op zaterdagavond wil ik eruit"

 Horeca-ondernemer J. de Heus in Echteld voelt zich niet bijster aangetrokken tot het idee. Wij trachten hem aan de koffietafel te bewegen tot een vraaggesprek over de zaterdagavonden in zijn hotel-pension De Oude Duikenburg. In zijn herinnering ligt evenwel als een litteken de publiciteit die hij ruim twee jaar geleden kreeg in deze krant. Het enthousiasme dat jongeren onder de kop „Wij spraken altijd over het RD-café" uitstraalden over de besteding van hun zaterdagavond werd in lezerskringen niet onverdeeld gewaardeerd. De Heus meende dat wel een eerlijk beeld werd gegeven van de huidige leefwereld van de jongeren, maar de kop boven het paginagrote artikel stak hem pijnlijk. Hij vermoedde een sensatiezucht, die de goede naam van zijn uitspanning dupeerde. Het 'RD-café' was in zijn ogen een nieuwe benaming in een reeks van onwaarachtige etiketten. De Heus zocht contact met bestuur en hoofdredactie van dit dagblad en zag na een onbevredigende communicatie uiteindelijk een brief van zijn hand opgenomen in de rubriek Opgemerkt. Opnieuw werd naar zijn mening een grens overschreden. Uit het ingezonden stuk zou een wezenlijke passage zijn geschrapt.

De Heus vraagt bedenktijd. Als wij hem een paar dagen later bellen, gaat hij akkoord met het interview, dat hij samen met zijn oudste zoon Henk zal aangaan.

Landelijk
Enkele uren voordat de grootste zaal in het hotel-pension wordt bevolkt door zo'n vijfhonderd jongeren, haalt de hotelier herinneringen op aan de eerste keren dat hij de deuren op zaterdagavond opende. De Heus: „Destijds, dat was 1983, werd ik van kerkelijke zijde benaderd om iets voor de jongelui te doen, omdat een café in Kesteren in een echte discotheek was veranderd. De eerste keer hadden we vijf jongeren, van wie twee wegliepen; we hadden er nog drie over. Vier jaar later is het gewoon een landelijk gebeuren, ze komen van heinde en verre. Wij hebben ruim vierduizend pasjes uitgegeven. De begintijd was voor ons het gezelligst, want toen hadden wij nog tijd om eens een praatje te maken met iemand".

De vroegere bakker uit Hoornaar, die veertien jaar geleden het horecabedrijf in Echteld overnam, verzorgt met zijn dochters Erna en Janny en zoons Jan en Henk voornamelijk bruiloften en partijen. Op zaterdagavond is een twaalftal mensen doende om het honderden jongeren naar de zin te maken. Het aantal varieert van zo'n vierhonderd tot achthonderd op een topavond. Hun leeftijd ligt gemiddeld tussen de 21 en 22 jaar. De kerkelijke achtergrond wordt hoofdzakelijk gevormd door Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Oud-Gereformeerde Gemeenten. „Hervormden zie je niet zo veel, zij hebben hun eigen open jongerenwerk. De anderen komen daar niet. Ouders zeggen: Wij zien ze liever naar Echteld gaan".

Spelletjes
„In het begin wilde ik de jongelui bezighouden", zegt De Heus. „Ik had formulieren neergelegd waarop ze konden schrijven wat ze zouden willen doen. Daarvan is er niet een ingeleverd. Ze wilden niets doen. Sjoelbakken, een tafeltennistafel en andere spelletjes bleven ongebruikt. De jongeren wilden praten. De jeugd van onze richting gaat 's zondags twee keer naar de kerk, volgt catechisaties, praat op de jeugdvereniging over lange broeken of rokken voor meisjes, lang of kort haar, abortus en euthanasie. Dat zit ze tot hier". Een handgebaar onder zijn kin maakt duidelijk tot hoever het de jongeren volgens De Heus zit.

Over "Echteld" gaan veel praatjes, weet de hotelier. Hij zou jeugdverenigingen leegzuigen, jongens leren drinken en meisjes aan de sigaretten gewennen. „Van de al wat oudere mensen krijg ik nog de meest positieve reacties. Zij weten uit ervaring wat het is om kinderen groot te brengen. In een gezin met jonge kinderen kun je nog wel zeggen dat zij op zaterdagavond thuis horen, maar wat gebeurt er als ze ouder worden? Ouders staan vaak gemakkelijk met een oordeel klaar. Eens kwam een vader uit Hilversum met zijn dochter. Ik heb gehoord dat het hier een hoerentent is, zei hij, en daarom kom ik zelf eens kijken, voordat ik mijn dochter toestemming geef. Die man komt later naar mij toe en zegt: „Meneer De Heus, het zit hier wel goed, ik wilde dat ik ook kon blijven". Dat vind ik veel flinker dan dat iedereen achter mijn rug vertelt dat het in Echteld een zooitje is".

Huwelijksmarkt
Wat wel klopt, volgens vader en zoon De Heus, is dat op zaterdagavond in De Oude Duikenburg een levendige huwelijksmarkt bloeit. De Heus jr.: „Het is gewoon een meidenmarkt, dat is niet anders. Hier is veel keus. En waar gaan de jongens op zaterdagavond achteraan?

Juist, achter de meisjes aan, daar is de zaterdagavond toch voor. Op een jeugdvereniging kom je altijd dezelfde mensen tegen. Hier vind je meer, daar gaat het gewoon om. Als ze verkering hebben, zien wij ze niet meer".

Twee jaar geleden is De Heus gestart met het uitgeven van speciale toegangspasjes met een foto van de houd(st)er. Een pasje kost eenmalig 7,50 gulden. Dit systeem is een goed controlemiddel gebleken om overzicht te houden op wie wel en niet binnen mag. Elke zaterdagavond schrijft De Heus een veertigtal nieuwe bezoekers in. „Als iemand de boel wil verzieken weet hij dat zijn naam en adres staan genoteerd".

Commercieel belang
Zijn de jongerenavonden een commercieel gat in de markt gebleken, valt er aan deze groep geld te verdienen? „Een commercieel belang hebben wij niet", zegt De Heus, die cijfers over zijn omzet op zaterdagavond niet wil vrijgeven. „Het kost natuurlijk ook geen geld, dat zou te gek zijn om los te lopen. Dit geen winstput, al zijn er mensen die zeggen: „Kijk, er staan 250 auto's voor de deur, die De Heus wordt schatrijk. Nou, 20 procent heeft nog geen kwartje te verteren, daar mogen wij alleen op passen. Met degenen die voldoende geld op zak hebben, moet je ook uitkijken dat ze niet te veel binnen krijgen".

„Er zijn er die alleen kijken naar wat er over de bar gaat, maar dat duurt slechts een paar uurtjes. Als ik goed aan hen wil verdienen zet ik er nog een bar bij. Daarvan hebben we bewust gezegd dat we dat niet doen. Om negen uur beginnen we bier te tappen, om elf uur sluit de zaak. Een discotheek gaat tot twee uur 's nachts door, daar begint een biertje om elf uur 's avonds pas goed te smaken. Dan is er nog drie uur over om geld te verdienen. Natuurlijk worden wij er niet slechter van. Wel moet je verschrikkelijk oppassen. Sommigen komen hier vroeg in de avond en duiken daarna een bar of disco in. Zeggen ze thuis dat ze bij De Heus zijn geweest. Anderen komen later op de avond, dan hebben ze zich eerst ergens anders volgegoten. Zijn ze óók bij De Heus geweest. Na tien uur komt bij ons niemand meer binnen. Onze opzet is heel duidelijk niet dat wij een gat in de markt hebben ontdekt en zoveel mogelijk geld aan deze jongeren willen verdienen. Wat wel gebeurt is bij voorbeeld dat een jongen en meisje elkaar hier leren kennen en later hun bruiloft bij ons houden. Dat zit er voor ons dus wel aan vast".
De Heus en zijn vrouw zouden de jongerenavonden niet graag missen. „Als we eens een keer overslaan is het op zaterdagavond vreemd stil. Toch hebben wij er niet altijd vrede mee en denken we weleens: Wat hebben we losgemaakt? Doen we er goed of verkeerd aan? Wij weten het soms zelf niet. De moeder van ds. Tukker legde 's zaterdagsmiddags om half vier haar breiwerk neer om zich op de zondag voor te bereiden. Zijn wij hier dan wel goed bezig? Er wordt weleens tegen mij gezegd: Je moet iets voor de jeugd doen, je moet evangeliseren. Een predikant zei me: Als jij ze nou maar van de straat houdt, zal ik wel preken. Er zijn jongens en meisjes die blij zijn dat ze bij ons terecht kunnen, want dan hoeven ze hun ouders geen verdriet te doen door naar andere gelegenheden te gaan. Als ik echt van ze af wil, houd ik één keer een inleiding, dan ben ik ze kwijt".

Gezelligheid
Henk is 20, kerkelijk behoort hij tot de Gereformeerde Bond binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. In het geroezemoes van zo'n vijfhonderd jongeren in de zaal voor bruiloften en partijen in Echteld zegt hij: „Ik zoek gezelligheid met leeftijdgenoten die dezelfde ideeën hebben". Nutteloze, vrijblijvende vrijetijdsbesteding? „Je mag het toch gezellig hebben met elkaar. Je mag toch gein hebben".

Zestig kilometer van huis brengt Henk met zijn 17-jarige vriend Arie de zaterdagavond in eigen kring door, want in het uitgaansleven van Rotterdam ontmoeten zij minder gelijkgestemden. Dat wil niet zeggen dat de bars en cafés in de Maasstad hen onbekend zijn, evenmin als de bioscopen waar zij naar populaire films kijken. Die uitstapjes vinden doordeweeks plaats. Arie is alleen thuis en hij denkt er niet aan de hele zaterdagavond bij pa en moe door te brengen. „Ze vragen weleens of het een zooitje is in Echteld, maar zelf zitten ze de hele avond voor de televisie. En als ik niet naar Echteld ga, zit ik toch ook de hele avond voor de buis".

Er wordt gepraat over auto's en vakanties. „We praten over alles en eigenlijk over niets. Niets zinnigs, als je dat misschien bedoelt", zegt Henk, die de suggestie van verkering met een blik op het vrouwelijk gezelschap van de hand wijst. „Verkering?! Ik hoop weleens een keer een leuk meisje tegen te komen, maar dat gebeurt misschien wel ergens anders". Arie voegt daaraan toe: „Het veel leuker om met meerdere meisjes om te gaan, zonder dat je direct aan verkering denkt".

Jeugd trekt jeugd
Gerard, 26, rekent zich tot de oudere bezoekers van De Oude Duikenburg. De kerkorganist „babbelt graag met die en gene". Al twee jaar lang is hij een regelmatige bezoeker van het hotel in de Betuwe. „Het is hier gezellig, jeugd trekt jeugd aan. Je vindt hier een sfeer waarin je jezelf thuis voelt. De hele week ben ik thuis, op zaterdagavond wil ik eruit. Dat heb je op z'n tijd nodig". Om naar De Oude Duikenburg te komen voor verkering, noemt hij een frustrerend idee.

Wim, 21, wil op zaterdagavond andere gezichten zien dat die van zijn ouders, want die ziet hij de hele week al. Een spelletje aan het eind van de week trekt hem niet, hij zoekt gezelligheid. Dat is ook de reden van het bezoek van Cora, Lia en Heleen, die De Oude Duikenburg wel gezellig vinden, maar daarnaast een zekere stugheid bespeuren. De twee bankmedewerksters en de verpleegkundige klagen dat in twee jaar tijd nooit iemand een praatje met hen heeft gemaakt. Wat zij daar zelf aan gedaan hebben? „Je stapt toch niet zomaar op iemand af', is het verweer. Toch blijven zij vaste bezoekers van deze uitgaansgelegenheid, „want in een discotheek voelen wij ons eigenlijk niet zo thuis. Dat is om principiële reden".

Onder ons
De 17-jarige oud-gereformeerde Wilma vertelt dat ook zij voor de gezelligheid komt. Ze ziet in De Oude Duikenburg veel familie met wie ze over allerlei dingen praat. „Negentig procent van de jongeren", schat ze, „komt hier voor verkering. Daar heb ik zelf nog helemaal geen zin in. Dan moet ik voortaan op zaterdagavond met mijn vriend bij ooms en tantes op visite. Daar bedank ik voor, je bent veel te veel gebonden".

De ouders van Wilma vinden het uitstekend dat zij de zaterdagavond in Echteld besteedt. „Dit is toch veel beter dan een disco. Daarheen zou ik ook niet willen, je hoort er niet. Hier ben je onder ons, dat vind ik toch wel belangrijk". Bezwaren tegen deze vrijblijvende vorm van vrijtijdsbesteding kan ze zich niet voorstellen. „Wat is hier op tegen dan? Over De Oude Duikenburg wordt veel gekletst, maar dat is allemaal onzin".

Dit is het eerste artikel in een serie over jongerencontactavonden in reformatorische kringen. De tweede aflevering verschijnt volgende week zaterdag.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen