Woonvorm De Hiddemaborg leeft
Alternatieve woon- en werkgemeenschap voor ouderen in Groningen
"Het is geen commune en geen bejaardentehuis". Directeur F. G. J. van Willigen van de christelijke woningstichting Patrimonium in Groningen laat er geen misverstanden over bestaan. "Maar hoe je het dan wel moet noemen? Ja, misschien is woon- en werkgemeenschap voor ouderen toch de beste benaming voor De Hiddemaborg". Over actieve ouderen, te kleine woningen en het verbouwen van aardappelen voor eigen gebruik.
Even doet de benaming aan een commune denken, alles samen, inclusief de financiën. Maar al spoedig wordt duidelijk dat we ernaast zitten. Samen wonen en werken in de tuin, in het complex zelf en activiteiten organiseren is iets anders.
De bewoners van De Hiddemaborg, in de nieuwbouwwijk Beijum, even boven de stad Groningen, zijn ouderen die nog te actief zijn om in een bejaardentehuis opgenomen te worden. Maar helemaal zelfstandig wonen leverde ook wat problemen op. Angst om het huis alleen te laten bij afwezigheid van enkele dagen en een te groot huis om te onderhouden, zijn enkele redenen om voor deze woonvorm te kiezen. In je eentje 's avonds in een onverlicht huis thuiskomen is niet prettig. Hulp vragen bij jonge buren bij klusjes kan ook niet altijd. Hulp bieden aan mensen die dat ook wel eens nodig hebben, kan vaak niet omdat ze te ver weg wonen.
De lijst zou aangevuld kunnen worden. Mevrouw D. Tans van de Alternatieve Ouderen Zorg noemt „allerlei soort van mensen die hier wonen". Zij wijst er nadrukkelijk op dat het geen bepaalde types zijn. „En als je ziet hoe ze het samen redden, dan sta ik nog steeds verbaasd. Ik vraag me af of ik het op mijn leeftijd zou kunnen. Het lukt, steeds weer. Met alle ups en downs. En ondanks de strubbelingen, die er ook zijn, houdt men moed. Geweldig!"
Motor
Het is geen wonder dat mevrouw Tans enthousiast is. Tenslotte was de AOZ in Groningen de motor achter De Hiddemaborg. Al voor dat bijna een jaar geleden het complex officieel werd geopend, was hun wérk al in volle gang. Het oprichten van de "bewonersgroep,- begeleiding, subsidieaanvragen en de weg vinden bij talloze instanties om raad, daad en geld. Het was de woningstichting Patrimonium die uiteindelijk het complex liet bouwen en zelf financierde.
Inmiddels zijn we bijna een jaar verder. Het evaluatierapport van Van Willigen is klaar. De AOZ staat hier en daar nog ter zijde. Maar geheel vrijwillig. „Wij willen en kunnen hulp bieden, maar het hoeft niet. We dringen ons niet op", vertelt mevrouw Tans.
Van Willigen is met de andere kant van de zaak bezig, de bouwkundige. En dan vallen hem nu toch enkele dingen op die bij een eventuele volgende keer anders moeten. „Neem nou de term ouderenboerderij. Die is verkeerd gekozen. Dat is te zwaar beladen. Het moet wonen en werken zijn, niet andersom. Je hebt het in Bad Segersberg in West-Duitsland gezien.
Daar draaide het eerst prima. Ze hebben er bovendien daar misschien meer een mentaliteit voor, maar inmiddels is het helemaal van de baan. En dat je daarvoor in een boerenstreek zou moeten zitten, is ook niet waar. Vergeet het maar! Een boer die zijn bedrijf niet meer kan runnen wil er graag af; een ander begint er op die leeftijd niet meer aan. Het werken moet dan ook meet iri de volkstuinachtige sfeer liggen, vrijblijvend maar wel met een instellingen om samen te werken".
Als hij de bouwkundige kant van De Hiddemaborg bekijkt, vallen hem vooral de kleine woningen op. „Achteraf gezien te klein. Je moet niet vergeten dat actieve ouderen, en daar hebben we hier mee te maken, ook in huis graag wat armslag hebben. Daar komt bij dat men tegenwoordig een redelijk pensioen probeert op tè bouwen en zodoende vaak goed in de spullen zit".
Als hij de bouwkundige kant van De Hiddemaborg bekijkt, vallen hem vooral de kleine woningen op. „Achteraf gezien te klein. Je moet niet vergeten dat actieve ouderen, en daar hebben we hier mee te maken, ook in huis graag wat armslag hebben. Daar komt bij dat men tegenwoordig een redelijk pensioen probeert op tè bouwen en zodoende vaak goed in de spullen zit".
Wanneer echter het samenwerken in de tuin en in het complex zelf aan de orde komt, is hij beslist positief. „Ik ben er nog steeds van overtuigd dat een dergelijk idee. bestaansrecht heeft. Alleen is de praktische uitvoering hier en daar moeilijk. Het houden van pluimvee, het verbouwen van aardappelen en groenten; het geeft niet alleen de bewoners een doel, maar het heeft ook aantrekkingskracht voor de jeugd uit de buurt. Zij staan over het hek naar de schapen, geiten en kippen te kijken. De ruim twee hectare grond die bij De Hiddemaborg ligt, is nog niet helemaal benut. Dat hoeft ook niet perse omdat winst maken niet aan de orde is".
Matige belangstelling
De belangstelling voor deze woonvorm noemt Van Willigen matig. Dat heeft meer dan een reden. „Allereerst hebben we weinig geadverteerd, we willen er niet mee leuren. Daar komt bij dat de wijk Beijum wat ver buiten het centrum van de stad ligt. De kleine woningen was voor sommigen ook een negatief punt". Van leegstand is evenwel nauwelijks sprake. De dertig woningen zijn bijna alle in gebruik. Gemiddeld bepaald men zo'n 350 gulden per maand aan kale huur. Van de gemeenschappelijke ruimten wordt volop gebruik gemaakt. In de keuken worden rijsttafels voor liefhebbers verzorgd, in de hobbyruimte wordt geknutseld en genaaid, terwijl in het magazijn de nieuwe oogst aardappelen uit eigen tuin ligt opgeslagen.
De tuin ligt er keurig bij, zowel de biologische als de niet-biologische groentetuin. Onkruid krijgt geen kans.
Actieve ouderen. Betekent dat wanneer ze niet meer vitaal zijn, ze hun plaats voor anderen moeten inruimen? Van Willigen reageert onmiddellijk:,, Nee, zeker niet. Je hoeft niet tot je dood actief te blijven. Wanneer je niet meer kunt spitten, probeer je iets anders te doen. Wat dacht je van lampen vervangen, bloemen ' op de tafels zetten, in de schuur rommelen, enzovoorts? Als je de juiste intentie, de goeie instelling maar hebt''.
Elders
Wie de bewoners in De Hiddemaborg ziet koken, wieden, sjouwen en hoort dat zij lezingen buitenshuis organiseren of een rondleiding binnenshuis, vraagt zich vraagt of dat ook elders niet kan. Mevrouw Tans: „Inderdaad, elders in het land lopen dergelijke projecten. Ik weet van initiatieven in Gasselte, Hoorn, Baarle-Nassau en Boxmeer. Het LVGO, een overkoepelend orgaan van alternatieve ouderenwoonvormen, kan daar veel meer over vertellen. Hun telefoonummer is 030-318222. Zij hebben een netwerk door het hele land".
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 6 december 1986
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 6 december 1986
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's