De fan van Koelman

Precies drie maanden later, op vrijdag 28 juni, was ik getuige van zijn promotie aan de TUA in Apeldoorn. Broeder Meeuse (78) begon deze academische plechtigheid ontroerd met het woord ‘verwonderd’. Wat onvoorstelbaar groot dat de Heere dit gaf! Zo hebben we stil zitten luisteren naar de verdediging van zijn proefschrift over de strijd van Koelman tegen het cartesianisme.

Thema

Ds. Meeuse heeft zich zijn hele leven met Jacobus Koelman (1632-1695) bezig gehouden. Vandaar dat zijn promotor, prof. dr. H.J. Selderhuis, hem ‘een fan van Koelman’ noemde. Koelman heeft, als vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie, een zegenrijk leven geleid in de dienst des Heeren. Eén aspect daarvan is zijn strijd tegen het ‘cartesianisme’. Dit filosofische begrip vraagt wat uitleg.

De achttiende eeuw wordt wel de eeuw van de Verlichting genoemd. Die Verlichting heeft tot op de dag van vandaag veel kwaad veroorzaakt in kerk en samenleving. ‘Verlichting’ betekent: ‘de verlossing van de mens uit zijn onmondigheid, die hij aan zichzelf te wijten heeft’ (Zó moest ik dat vroeger leren). De mens moet dus mondig worden, moet loskomen van kerk en Bijbel. In de zeventiende eeuw waren er al krachten aan het werk die deze stroming voorbereidden.

Eén daarvan was het cartesianisme. Dat is het gedachtengoed van René Descartes. Op een bijna profetische wijze doorzag en bestreed Koelman het cartesianisme.

In zijn proefschrift heeft ds. Meeuse aangetoond hoe verderfelijk het cartesianisme doorwerkt tot op de dag van vandaag. Daarbij wordt de ratio, het kritisch denkvermogen van de (gevallen!) mens, gesteld boven de Godsopenbaring in Zijn Woord. Nog steeds zien we de droeve gevolgen ervan in het denken over onder andere God, Zijn Woord, de schepping en het huwelijk.

Dát is kortweg de verdienste van het proefschrift van ds. Meeuse. Daarmee willen we onze broeder ook van harte feliciteren, met het ootmoedige gebed tot de Almachtige Die hiertoe bracht, dat Hij alleen er de eer van zal ontvangen. Zo werd dat aan het einde van de TUA-plechtigheid ook passend tot uitdrukking gebracht.

Verdediging

Tussen het openingsgebed door de voorzitter van de senaat, prof. dr. M.J. Kater, en zijn afsluitende woorden lag de verdediging van dit wetenschappelijk onderzoek van zo veel jaren. De verdediging tegenover ‘hooggeleerde opponenten’, zoals prof. dr. A. Baars en prof. dr. A.C. Neele, die beiden wezenlijk principiële vragen stelden. De filosofen prof. dr. H.A. Krop en prof. dr. A. Beck maakten het de promovendus evenmin gemakkelijk. Het was wonderlijk op te merken hoe ds. Meeuse door de Heere kennelijk geholpen werd.

Het was een goed en leerzaam samenzijn, in een volle Barnabaskerk, samen met zijn vrouw en talrijk nageslacht, met vele vrienden en bekenden. De plechtigheid stond in het teken van zijn beproefde levensles: ‘Vertrouwt op de Heere met uw ganse hart, en steun op uw verstand niet’ (Spreuken 3:5).

Rust

We kennen onze broeder al zeker 50 jaar. Hij is gedreven door zijn roepings- en plichtsbesef. Nu gunnen we hem wat rust. Rust in God, door Christus. Samen met zijn trouwe levensgezellin, aan wie hij na de Heere heel veel te danken heeft.

Onze dichter-dominee broeder Meeuse heeft zelfs een Psalmberijming gepubliceerd. Daaruit zingen we met en voor hem Psalm 84 vers 3:

Welzalig is, die zwak van kracht;

Zijn sterkte slechts van U verwacht.

En die ter harte neemt Uw wegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen