Meeste stemmen ooit!

Vooraf was het lang niet zeker of we een zetel konden behalen. De SGP deed dit keer voor het eerst sinds decennia op eigen kracht mee aan de verkiezingen. De afgelopen zeven keer hadden we namelijk steeds een lijstverbinding met de ChristenUnie. Hoewel de SGP bij Tweede Kamerverkiezingen vanaf 2017 steeds meer dan 200.000 stemmen kreeg, was het zeer de vraag of we dat aantal nu weer zouden halen. Terwijl er, zoals nu blijkt, minimaal 201.038 stemmen nodig waren om de kiesdrempel te halen. Voeg daarbij de onzekerheid over de opkomst en het risico was groot dat de zetel aan onze neus voorbij zou gaan.

Gelukkig liep het anders! De leus ‘hou Bert-Jan erin’ is veranderd in de uitroep ‘Bert-Jan blijft erin!’. Dat is niet alleen het resultaat van de campagne. Allereerst past daarbij verwondering en dankbaarheid. We beseffen heel goed dat er voor deze verkiezingen niet alleen gestemd, maar ook veel gebeden is. Tegelijk zegt het spreekwoord: bid én werk. Dat werken is ook gebeurd! Door vrijwilligers die tientallen borden langs (snel)wegen plaatsten. Door lokale afdelingen die talloze acties op touw zetten. Door betaalde en onbetaalde krachten die enthousiast een positieve campagne voerden.

Verkiezingen In Perspectief

Een vergelijking met de vorige Europese verkiezingen is lastig te maken, maar toch proberen we wat ontwikkelingen te schetsen. Bij de verkiezingen in 2019 deelden we de kieslijst met de ChristenUnie. De stemmen uit 2019 zijn niet eenvoudig te verdelen over de twee partijen. We weten dus niet precies hoeveel stemmen de SGP in 2019 haalde. Wel kunnen we de uitslag vergelijken met bijvoorbeeld de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023. Ook al gaat die vergelijking op veel punten mank. Traditiegetrouw is de opkomst bij de verkiezingen voor het Europees Parlement laag, die bedroeg dit jaar 46,2%. Bij de Tweede Kamerverkiezingen is dat meestal hoger, in 2023 was die 78,7%.

In zeventien gemeenten haalde de SGP dit jaar meer stemmen dan de CU/SGP-lijst in 2019. Koploper is Neder-Betuwe met 1.533 stemmen meer. Reimerswaal (+902) en Tholen (+777) completeren de top drie. Ook in Zaltbommel, Woudenberg en Renswoude bedroeg het stemmental fors meer dan in 2019. In veruit de meeste gemeenten lag het stemmenaantal dit jaar uiteraard lager dan voor de combilijst CU-SGP. In 291 gemeenten kreeg de SGP meer stemmen dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2023. In 35 gemeenten lag de stemmenwinst boven de honderd. Zo haalden we in Bunschoten 355 stemmen meer. Verder vallen Molenlanden (+341), Krimpenerwaard (+327), Staphorst (+310) op. Maar ook in gemeenten als Amsterdam, Hardenberg, Woerden en Groningen steeg het aantal stemmen op de SGP flink.

Vergeleken met de verkiezingen in 2023 daalde in slechts 45 gemeenten het aantal stemmen. Daarbij moet worden opgemerkt dat in slechts vijftien daarvan het verlies groter dan tien stemmen was. Een snelle blik op deze vijftien gemeenten leert dat dit vooral gemeenten in de Biblebelt betreft waar het aantal SGP’ers relatief hoog is.

Stemmen Per Gemeente

De SGP-bolwerken zijn u wel bekend. In een aantal gemeenten halen we relatief veel stemmen. Zo haalden we dit jaar in de vijftien gemeenten met de meeste stemmen maar liefst 35% van het totaalaantal SGP-stemmen. In tabel 1 ziet u het stemmenaantal van deze vijftien gemeenten. Gaat Ede de eerste gemeente worden met meer dan 10.000 stemmen op de SGP?

In veel gemeenten steeg ook het relatieve aantal stemmen voor de SGP sinds 2023. In gemeenten met heel weinig stemmen gaat dat uiteraard snel, in Mook en Middelaar gingen we van vier naar negen stemmen: een winst van 125%. Maar ook in gemeenten met meer SGP-stemmen steeg het aandeel soms sterk. Zoals in Westerveld (van 83 naar 136, +64%) de Wolden (van 155 naar 243, +57%) en Huizen (van 447 naar 574, +28%). Zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Een Blik Op De Provincies

In vrijwel alle provincies haalden we meer stemmen dan in 2023. Alleen in Flevoland lag het stemmental lager. Dat is overigens het gevolg van een forse terugloop op Urk, in alle andere gemeenten in Flevoland steeg het aantal stemmen. Ook vallen de noordelijke provincies op. Op de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 in Drenthe na, zit de SGP daar al een aantal verkiezingen op rij in de lift. Dat is ook te zien in de relatieve cijfers: sinds 2017 is het aantal stemmen in de drie noordelijke provincies met 33% gestegen! Utrecht zit ook in de lift, maar dat komt mede doordat zij twee Zuid-Hollandse gemeenten erbij heeft gekregen.

De Grootste Partij

De grootste zijn in een gemeente, dat is niet voor elke partij weggelegd. Alleen de PVV, de VVD, het CDA, de BBB en de combinatie GL/PvdA kan zich in bepaalde gemeenten de grootste noemen. En de SGP in maar liefst dertig gemeenten! Alleen de PVV en de combinatie GL/PvdA werden vaker de grootste partij. Vermeldenswaard zijn de gemeenten Putten, Oldebroek en Kampen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 moesten we daar nog andere partijen voor ons dulden. Uiteraard mag Zeeland hier niet ontbreken. In vijf van de dertien Zeeuwse gemeenten was de SGP de grootste. Het gaat om Tholen, Reimerswaal, Kapelle, Borsele en Veere.

Kiezersbewegingen

Het is altijd lastig om te peilen waar kiezers vandaan komen en waar ze heengaan. Gelukkig kan de SGP rekenen op een trouwe achterban. Dat is hartverwarmend! Toch zie je ook bij de SGP dat er elke verkiezingen stemmers naar andere partijen gaan en dat er nieuwe kiezers bijkomen. De NOS heeft een peiling gedaan naar deze onderliggende stromen. Deze wijst uit dat zo’n 74% van de SGP’ers in 2023 dit jaar opnieuw voor de SGP koos. Verder valt het relatief hoge percentage op van mensen die in 2023 nog SGP stemden, maar dit jaar helemaal niet gingen stemmen. Daarover straks meer. Maar de SGP trekt ook nieuwe kiezers. 12% van de huidige kiezers stemde in 2023 op NSC. Daarna volgen stemmers van de ChristenUnie met 7%. Ten slotte zijn er uiteraard stemmers die in 2023 op andere partijen stemden.

Toch zijn ook deze cijfers slechts indicaties. Het onderzoek van de NOS is namelijk te beperkt om stevige conclusies te trekken. Wel blijkt dat er relatief veel kiezersstromen zijn tussen de SGP aan de ene kant en de NSC en de ChristenUnie aan de andere kant. Ook staat het vast dat een deel van de SGP-stemmers uit 2023 dit jaar niet ging stemmen.

Niet-Stemmers

Maar hoeveel zouden dat er zijn? Op donderdagavond 6 juni toonde de NOS een overzicht waarin stond dat van de kiezers die bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023 op de SGP stemden dit keer 29% zou zijn thuisgebleven. Gelet op het stemmenrecord voor de SGP is dat zeer onwaarschijnlijk. Een dag later stelde de NOS dit bij naar 24% en een week later naar 21%. Kijken we naar de vijf gemeenten waar de SGP de meeste stemmen verliest, dan bedraagt dit verlies gemiddeld 7,5%. Uiteraard is het stemmenverlies een saldo van thuisblijvers en nieuwe SGP-kiezers. De cijfers en overzichten met elkaar vergelijkend, schatten wij dat onder SGP’ers het aandeel niet-stemmers tussen de 10% en 15% ligt. Het grootste deel daarvan is niet naar de stembus gekomen omdat ze Europese verkiezingen minder belangrijk vinden dan andere verkiezingen. Anderen waren op reis en vergaten tijdig een machtiging te regelen. Ook zijn er SGP’ers die menen dat de SGP niet in het Europees Parlement hoort. Desondanks hebben we ruim een zetel behaald en blijft het christelijk geluid hoorbaar in het Europees Parlement.

Slot

In De Banier van mei schreven we over de kansen op een zetel: “Ja, het kan als iedere SGP’er op 6 juni naar de stembus komt en de opkomst niet te veel stijgt”. Toen op 6 juni ’s middags bleek dat de opkomst zo’n 5% hoger uitviel, sloeg de twijfel een beetje toe. Maar dat de SGP het hoogste stemmental ooit zou halen bij de Europese verkiezingen, daar hadden we echt niet mee gerekend.

Het is een toegift, om stil van te worden. En een steun in de rug voor Bert-Jan en het team van de SGP-eurofractie. Wij wensen hun Gods zegen voor de komende periode in het Europees Parlement.

85,3% van de SGP-stemmers stemde op Bert-Jan. Geen enkele andere kandidaat haalde procentueel zoveel stemmen van de eigen lijst. En ook in absolute zin deed onze lijsttrekker het goed: 194.433 stemmen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen