Oude ambachten herleven in museum in kern Haastrecht

De historische naam van dit Usselidje (stadsprivileges in 1397) luidt: :avekesdreht". De naam komt het st voor in 1108 en betekent: rivierïrsteekplaats van de heer Habucas .1 der Lede, wiens naam verbasterd is havik. Haastrecht heeft een fraai idhuis dat uit 1618 dateert en een litterend gerestaureerde Hervormde rk uit de middeleeuwen. De onderuw is zelfs uit de 13e eeuw. Sven buiten de dorpskern staat een ichtig patriciërshuis dat bewoond werd door de laatste telg uit een roemrijk burgemeestersgeslacht: Paulina Maria Lefèvre de Montigni-Bisdom van Vliet. Zij overleed in 1923 en haar huis is sindsdien een museum waarvan elke kamer onveranderd is gebleven. De inrichting van de vertrekken laat schitterende voorbeelden van het ware vakmanschap zien. Naast huize Bisdom van Vliet ligt het voormalige koetshuis. Hierin is het Ambachtsmuseum-„Verborg" ondergebracht, in dit museum zijn d^ oude handgereedschappen verzameld waarmee de ambachtslieden hun vakmanschap bedreven.

Na inspanning van, met naffle „de Haastrechtse Kring" — een stichting voor culturele belangen in Haastrecht — kon Prins Claus op 25 maart 1977 dit eerste museum van oude ambachten in Nederland openen.

Het Ambachtsmuseum richt zich op het verwerven, onderhouden en tentoonstellen van ambachtelijke gereedschappen en werktuigen. Bij voorkeur die, welke betrekking hebben op ambachten uit de bouwnijverheid. Het museum wil de uitgestorven of door de tijd verdrongen ambachten in herinnering houden en zo mogelijk de herleving ervan bevorderen. Het museum heeft ook een pedagogische taak. Men richt zich op de jeugdigen en in het bijzonder op de leerlingen en de studenten van het lager, middelbaar en hoger technisch beroepsonderwijs. ' Het Jimbachtsmuseum wil trachten hen enige kennis van en liefde voor het oude ambacht bij te brengen. Bij elk ambacht wordt gestreefd naar een zo volledig mogelijke verzameling van gereedschappen die oorspronkelijk door de ambachtslieden zelf werden vervaardigd. Alleen dén kan men zich een beeld vormen van het meesterschap wraarmee het ambacht werd uitgeoefend.

Handwerk

Een ambacht is een handwerk, dat aangeleerd moet worden. De nadruk ligt hierbij op het leren gebruiken van het gereedschap dat bij dit handwerk hoort. Er zijn net zo veel ambachten als de voorwerpen die men uit hout, steen, ijzer of ander materiaal kan maken. Doch elk ambacht vraagt kennis van zijn speciaal gereedschap en. allen vereisen zij een speciale handvaardigheid. Zoals hiervoor gezegd is het .fynbachtsmuseum Verborg gevestigd iri het voormalige koetshuis van het 18eeeuwse patriciërshuis Bisdom van Vliet aan de Hoogstraat 164. Het koetshuis is in 1879 gebouwd en heeft een voorgevel die is opgetrokken in renaissance- en barokstijl. Het gebouw valt onder monumentenzorg. Het Ambachtsmuseum heeft momenteel de vroegere rijtuigenstalling met daarboven de zolder en de overkapte binnenplaats als expositieruimte in gebruik.

Aan _het Ambachtsmuseum is de naam „Verborg" toegevoegd als dank aan de heer Verborg, die met het inbrengen van zijn verzameling historische ambachtelijke gereedschappen, afbeeldingen en geschriften, de basis legde voor dit museum. De stichting die het museum beheert heeft de heer Verborg als conservator aangesteld.

Inrichting

De collectie omvat ongeveer 2000 verschillende diverse gereedschappen die bij zo'n 38 ambachten in gebruik' waren. De gereedschappen variëren in ouderdom van 50 tot 300 jaar. Enkele van de oude beroepen waarvan gereedschappen in het Ambachtsmuseum worden tentoongesteld zijn: timmerman, metselaar, loodgieter, schilder, schrijnwerker, kuiper, touwslager, wagerunaker, steenhouwer, riet- en leidekker, pijpen- en klompenmaker. ,

De gereedschappen — die voor een groot deel afkomstig zijn uit de bouwberoepen — worden tentoongesteld tegen de achtergrond van het ambacht. De houtbewerking bijvoorbeeld laat in een aantal fasen zien — met het daarbij gebruikte gereedschap — welke werkzaamheden vroeger werden uitgevoerd om van een gevelde boom planken of blokken hout te krijgen. Er staat in het museum een originele timmermanswerkbank, waarboven in een lange rij de steek- en hakbeitels hangen.

Op schappen ligt slechts een deel van de ruim 300 soorten schaven die vroeger door de timmerman, de meubelmaker en de schrijnwerker werden gebruikt. In een vitrine zijn een aantal prachtige koperen schilderbranders van diverse afmetingen te zien. Op een wandbord zijn vijftien hamers bijeengebracht die door ambachtslieden in diverse beroepen werden gebruikt.

De oprichting van het Ambachtsmuseum is mogelijk gemaakt door financiële steun van het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB), door de subsidie van gemeente Haastrecht, het Anjerfonds, het G. Ph. Verhagenfonds en anderen en door de vele giften van parti- ,: culieren en het bedrijfsleven. Thans is • de financiële positie van het Ambachtsmuseum niet rooskleurig. Dit was voor het bestuur van de stichting reden om de gemeente en het AVBB een bijdrage ; te vragen over het exploitatietekort i' over 1980 en het te verwachten tekort over 1981, resp. ca. 20.000 gulden en^ ;; 25.000 gulden. Dit exploitatietekort':ij wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door- i! dat het museum in 1980 aanzienlijk is • uitgebreid.

Het AVBB stelde inmiddels voor 1980 • en 1981 10.000 gulden beschikbaar. De, ,| gemeenteraad van Haastrecht besloot :;• eind april een gemeentelijke subsidié- '•! regeling vast te stellen die neerkomt op - i 35% van het exploitatietekort tot eeni?; maximum van 5.000 gulden.

Het museum is van dinsdag, tot en met, zaterdag open van tien tot vijf uur, en i tussen de middag van half één tot half' i twee gesloten. Van half oktober tot half |;;| februari is het museum dicht. Op ieder i uur wordt door de heer Verborg een rondleiding verzorgd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen