„Wij kunnen niet alles voorlezen

Op 13 augustus was het voor het echtpaar Van den Bosch-den Bakker in Vlaardingen zestig jaar geleden dat zij in het huwelijk traden. De heer A. van den Bosch is geboren op 6 maart 1905 in Dordrecht en zijn vrouw, A. J. van den Bosch-den Bakker, op 20 februari 1911 in Klundert. Al deze echtparen werden door de burgemeester van Vlaardingen, A. A. J. M. van Lier, en zijn echtgenote met een bezoek vereerd. In Hendrik Ido Ambacht waren op 6 augustus de heer H. van den Heuvel, geboren op 19 september 1918 in Papendrecht, en mevrouw J. Van den Heuvel-van der Velden, geboren op 23 augustus 1918 in Alblasserdam, vijftig jaar getrouwd. Het jubilerende echtpaar, wonend aan het Kruidhof, kreeg drie kinderen en zes kleinkinderen. De bruidegom was vroeger timmerman. Loco-burgemeester E. J. van Cortenberghe en zijn echtgenote waren ook op het huwelijksjubileum aanwezig. Door M. Schouten-Kieboom

In 1977 werd Tom van der Aalst benoemd tot eerste streekarchivaris van het Land van Heusden en Altena. Tijdens de eerste jaren van zijn dienstverband bestond er nog geen streekarchief, maar was er sprake van een streekarchivariaat. Dat betekende dat de archivaris geen eigen on-' derkomen had, maar volgens een bepaald rooster in de verschillende gemeenten werkzaam was. Deze gemeenten waren Aalburg, Dussen, Heusden, Werkendam en Woudrichem. Ook het waterschap Alm en Biesbosch behoorde tot het werkterrein van de archivaris.

Al gauw ontstond de behoefte aan een eigen onderkomen. Het kostte te veel tijd om op verschillende plaatsen werkzaam te zijn. Ook was er in het stadhuis van Heusden onvoldoende ruimte beschikbaar voor het stadsarchief. Vóór 1977 was het oud-archief van Heusden namelijk ondergebracht in het Rijksarchief in 's-Hertogenbosch. Met de komst van Van der Aalst werd het hele archief weer naar het stadhuis in Heusden overgebracht. Daar was echter onvoldoende ruimte om alles overzichtelijk onder te brengen.

Uiteindelijk werd een nieuw onderkomen gevonden in de vesting Heusden, waarin toen ook de archieven van de andere deelnemende gemeenten werden ondergebracht. Ook de verschillende kerken binnen de gemeenten zijn steeds meer bereid hun archiefstukken in het streekarchief onder te brengen.

Werkgebied

Het werkgebied van de Streekarchivaris omvat het gehele Land van Heusden en Altena. Ondanks de huidige verschillen is het gebied volgens Van der Aalst één historisch geheel. Het is een gebied dat zich kenmerkt door scheidslijnen. Van der Aalst: „De godsdienst is in dit gebied heel belangrijk. Iets verderop in NoordBrabant kom je van het reformatorische in het rooms-katholieke gebied. De huidige scheiding tussen het Land van Heusden en het Land van Altena is de Bergsche Maas, maar die werd pas in 1904 gegraven. Staatkundig was het gebied tot 1815, inclusief Heusden, Hollands. In historisch opzicht is het een heel bijzonder gebied. Helaas is er tot nu toe weinig historisch onderzoek gedaan".

De belangstelling die er wel was, kwam meestal van buiten het gebied. Maar sinds de nieuwe opzet van het streekarchief wordt dit tekort langzamerhand weggewerkt. Als een archief eenmaal goed toegankelijk is, heeft dit tot gevolg dat er onderzoek gaat plaatsvinden. Het streekarchief wordt regelmatig bezocht in verband met lopende onderzoeken.

Dankbaar werk

Met name Kees de Gast is een trouwe bezoeker. Na zijn doctoraalstudie over de Afscheiding in Almkerk en Emmichoven volgde zijn promotie-onderzoek naar de Afscheiding en Doleantie in het Land van Heusden en Altena. Ook de onlangs afgeronde doctoraalstudie van Van Belzen uit Nederhemert begon in het Streekarchief. Deze studie behandelt een periode van de sociale geschiedenis van Werkendam.

Van der Aalst noemt het begeleiden van onderzoeken dankbaar werk. „De resulaten zijn vaak een stimulans voor anderen om ook met onderzoek te beginnen". Een goed voorbeeld hiervan is het stamboomonderzoek. Ongeveer 60 procent van de bezoekers van het Streekarchief houdt zich ermee bezig. Hierbij is het een groot probleem dat de doorsnee-beginner niet kan lezen wat hij moet raadplegen. „Wij kunnen uiteraard niet alles voorlezen, daarom raden wij iedere onderzoeker aan om eerst een cursus oud handschrift te volgen. Bij voldoende belangstelling wordt deze in de wintermaanden in het Streekarchief georganiseerd".

Vestingwerken

Hoewel allerlei nevenfuncties veel vrije tijd van Van der Aalst opeisen, hoopt hij toch nog tijd over te houden om ook zelf een onderzoek ter hand te nemen. De geschiedenis van de vestingwerken in Heusden en Woudrichem bovenaan zijn verlanglijstje. Ook een onderzoek naar de stadsfinanciën van Heusden voor en na de Reformatie heeft zijn belangstelling.

Een ander lopend onderzoek vanuit het Streekarchief is "Heusden als stemhebbende stad in de Staten van Holland". Ten slotte is ook Kees de Gast weer met een onderzoek gestart. Dit onderzoek heeft als onderwerp de kerkelijke geschiedenis in het Land van Heusden en Altena vanaf de Doleantie tot aan de Tweede Wereldoorlog.

Om het Streekarchief voor de toekomst te bewaren, moet het bestand op andere informatiedragers worden gezet. Van der Aalst: „Als archivaris verkeer je in een spanningsveld. Aan de ene kant moet je ervoor zorgen dat archieven openbaar blijven en dus toegankelijk voor iedereen. Je bent een beschermer van openbaar onderzoek. Anderzijds moet je waken voor het behoud van het materiaal. Soms worden archieven gewoon kapot geraadpleegd. Dan moet je öf restaureren öf het bestand sluiten". Dit laatste staat uiteraard haaks op de voorgeschreven openbaarheid van archieven. Om dit te voorkomen, moet de informatie tijdig op een andere manier worden vastgelegd. Hierbij is een computer onmisbaar, maar ook microfilm of beeldplaat is een zeer geschikte oplossing. „Nu zoeken de mensen soms nog weken in de leeszaal naar een bepaald onderwerp. Straks is het mogelijk dat de computer dat overneemt.

Prijskaartje

Het is duidelijk dat aan de toekomstige verbeteringen een prijskaartje hangt. De kosten zullen door de deelnemende gemeenten moeten worden betaald. Gezien de huidige bezuinigingsvoorstellen is het nog zeer de vraag of de gemeenten daadwerkelijk willen bijdragen. De gemeente Aalburg besloot onlangs de begroting van het Streekarchief te korten. Deze gemeente is van mening dat ook gemeenschappelijke regelingen zoals het Streekarchief bij moeten dragen aan de bezuinigingen.

Van der Aalst is van mening dat de, gemeenten verplicht zijn bij te dragen aan nieuwe investeringen. „Als wij niet met dergelijke apparatuur aan de gang kunnen, krijgen wij in de toe-" komst met nog hogere kosten te maken. Dan moeten we gaan restaureren en dat kost nog meer geld. De wet schrijft nu eenmaal voor dat een archief toegankelijk is voor iedereen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen