
Ontstaan en beoordeling van muziek bij het Lijden
De musicus die de gave heeft gekregen om scheppend bezig te mogen zijn en die deze gave ernstig neemt, voelt zich gedrongen om muziek te componeren die anderen wat te zeggen heeft. Zien we naar de muziek die in de loop der eeuwen voor kerkelijk gebruik geschreven is, dan valt het op dat zowel in ...

Herbert von Karajan en de zaak-Sabine Meyer
Muziekliefhebbers met een benauwd artistiek geweten jaagt hij keer op keer tegen zich in het harnas. Hij zou van alles doen wat strikt verboden is. Men sprak over „een misgreep van de eerste orde'', over Herr Primadonna, de hokus-pokus-dirigent en de dirigerende namaak-Napoleon. Zijn succes zou s ...

Oude en nieuwe berijming en de zettingen van Schütz
Laatst was ik getuige van een gesprek tussen een bejaarde predikant en een iioogbejaarde organist. De organist had zojuist, aan het slot van een orgelbespeling, geïmproviseerd over de melodie van Psalm 84. Predikant en organist hadden vele jaren samen dienst gedaan in de hoofdkerk van de stad. De ...

Muzikaliteit: een kwestie van , ,je bent 't of je bent 't niet?''
Mlijn eerste schreden in het onderwijs zette ik op de Veluwe. Tijdens een huisbezoek, in zo'n knus, half in het bos verscholen boerderijtje, spraken we over de leerprestaties van vaders trots en moeders oogappel. Terloops kwam ook het zingen ter sprake. Zoonlief "bromde" en niet zo'n beetje ook. ...

Muziek als neurotherapie: alsof je koning Saul hoort...
Wat hebben onze hersenen met muziek te maken? Natuurlijk moetje de eerste gebruiken om met het tweede overweg te kunnen, maar dat bedoel ik niet. Wat dóet muziek in onze hersenen, welke functie heeft zij daar? Hoe reageren grijze cellen op polka en toccata, Gerswin of Jan Zwart ? Kort gezegd: die ...

J. S. Bach werd tussen 1750 en 1829 beslist niet vergeten
Een hardnekkig misverstand is dat de muziek van Johann Sebastian Bach na diens ovedijden in 1750 in complete vergetelheid geraakte, totdat ze in 1829 weer tot leven werd gewekt door de jonge Mendelssohn. Het mag waar zijn dat Bach gedurende die acht decennia geen Europese beroemdheid meer was, zo ...

De duivel in de muziek: griezelverhalen en realiteit...
Wanneererinonze kringen over de duivel gesproken wordt, en ik vermoed dat zoiets niet dagelijks voorkomt, dan doen we dat met de nodige schroom en huivering. Er zijn echter ook mensen bij wie de duivel als persoon vervangen is door "het kwade". Ook ons spreken over de duivel beweegt zich op het t ...

"Dames stoor ik soms...": hoestbuien en concerten
De Nederlandse concertbezoeker is in doorsnee van het onopvallende, makke en gedweeë type. Slechts een enkele maal loopt het uit de hand. Zoals onlangs op de pianorecitals die Ivo Pogorelich gaf in Nederland. In het Amsterdamse Concertgebouw werd hij geconfronteerd met een luid kuchende, piepende ...

Luister naar muziek als beeldende taal
Muziek is in een aantal dingen gelijk aan taal. Taal bestaat uit twee delen: de dingen die we zeggen en de machinerie waarmee we de dingen zeggen. Muziek is klank-taal en bestaat eveneens uit twee delen: de (samen ) klank die wordt voortgebracht en de machinerie waarmee of de wijze waarop deze kl ...

Richard Strauss, de laatste romantische componist
Onlangs overleed Franz Joseph Strauss. Beieren was dagenlang in rouw gedompeld. Jagershoedjes en ijzeren kruisen gaven de begrafenis zijn voor deze streek zo typische sfeer. Of de Beierse politicus van muziek hield, is mij onbekend en of in Beieren veel mensen Strauss heten weet ik ook niet, hoew ...