
Tussen bewonderaars en navolgers
Johannes Cock -ook wel Koch- werd op 9 augustus 1603 als tweede zoon in een aanzienlijk gezin te Bremen geboren. De gelatiniseerde vorm van hun achternaam kregen de gebroeders Cock op het gymnasium toebedeeld door hun leraren en medeleerlingen. Zij besloten daartegen niet te protesteren, al was ...

Mythen bij Hooft en de Statenvertalers
Toen in 1981 de vierhonderdste geboortedag van Hooft herdacht werd, verscheen een biografie van de dichter onder de titel "Het licht der schitterige dagen". Bij dezelfde gelegenheid sprak de literatuurcriticus Kees Fens in de Nieuwe Kerk te Amsterdam een herdenkingsrede uit, waarin hij onder mee ...

Wijsheid van de dichter en het kind
Een recensent 'doet' Achterberg. Hij leest diens "Reiziger 'doet' Golgotha", het drieledig slotgedicht van de bundel "Eiland der ziel", bladert verder in de Verzamelde Gedichten en wordt telkens weer getroffen door het weerbarstige en eigenzinnige karakter van Achterbergs poëzie. De schoonheid h ...

Vol van vroomheid en wetenschap
Tijd: donderdag 24 april 1664Plaats: Utrecht, woning van Voetius aan de PoelenburchsteegOnderzoekend kijken de donkere ogen van de hoogleraar mij aan. Zojuist heeft hij de academische gehoorzaal verlaten. De korte weg langs de Domkerk naar zijn huis in de Poelenburchsteeg is spoedig ...

Een handvol stof brengt bijen tot stilte
Het zicht op de eerste jaren van de zeventiende eeuw wordt onder ons in hoge mate bepaald door de destijds hooglopende twist over de leer van de uitverkiezing. Maar niet alleen op het terrein van kerk en staat deden zich toen ingrijpende veranderingen voor. In dezelfde tijd geraakte het letterku ...

Platgewalst door Bilderdijks taalgeweld
Laten we nu eens niet een zeventiende- of een twintigste-eeuwer onder de aandacht brengen, dacht ik. Het is ook wel eens aardig in deze rubriek een stem uit de tussenliggende eeuwen te vernemen, tenslotte. Bovendien gaat het in de huidige Boekenweek om de klassieken. Welnu, daarvan bestaan versc ...

Wrange taal tekent schrijnend verdriet
Rouw rijmt op trouw, kijk maar naar dit gedicht. Het woord "rouw" staat er niet in en toch vormt de gedachtenstroom in dit sonnet van de Zuid-Afrikaanse dichter Leipoldt (1880-1947) één langgerekte weerklank van de titel. Het werk van deze dichter was mij tot voor kort volslagen onbekend. En toc ...

Niet te stuiten pleidooi voor oprechtheid
Ja, ik weet het. Vondel had een gloeiende hekel aan de contraremonstranten in het algemeen en hun predikanten in het bijzonder. Want door hun drijven was naar hij meende Oldenbarnevelt, de stut en steun van het vaderland, op het schavot beland. Om dezelfde reden kon ook prins Maurits geen goed m ...

Dichter van het bijna zwijgen
Volgens een van zijn leerlingen, de dichter-classica Ida Gerhardt, was de dichter-classicus Leopold (1865-1925) een "adelaar tot de laatste strofe, toppen overzwevende waar geen sterveling ooit genaakt." Ik zal dat niet betwisten. Toch is Leopold voor mij niet alleen de auteur van de statige ver ...

Angst is de tegenpool van eigenwaan
Het jaarlijks ritueel is alweer voorbij. De centrale schriftelijke eindexamens zijn afgenomen en het wachten is nu op de uitslag. Dat wachten kan de nodige spanningen met zich meebrengen, maar over die gevoelens van vrees gaat het in dit gedicht niet. Als aansporing voor wat komen gaat, komt dez ...