Terugblik op de Europese Verkiezingen

Beeldvorming

Ook de verkiezingsuitslag voor het Europees Parlement gaf daar weer fraaie staaltjes van te zien. Misschien wel het ‘mooiste’ is een tweetje van een GroenLinks-Kamerlid op de avond van de verkiezingsdag. ‘We zijn de grootste partij van Nederland geworden in de definitieve exitpoll, fantastisch!’, twitterde hij. ‘Dit is waarom we de linkse samenwerking zijn gestart. Om duidelijk te maken: er is een alternatief. Als we de krachten bundelen maken we Nederland én Europa sterker en groener.’

Beeldvorming is alles, maar kritische nuchterheid is beter. Inderdaad, de lijst van PvdA-GroenLinks behaalde de meeste stemmen en krijgt dus de meeste zetels toegewezen. Eerlijk is eerlijk, in dat opzicht klopte het tweetje wel. Maar kijk je wat verder omdat je je geen zand in de ogen wilt laten strooien, dan zijn bij deze mooiklinkende woorden de nodige kanttekeningen te plaatsen.

Ten eerste suggereert zo’n berichtje dat de combilijst PvdA-GroenLinks de winnaar van deze verkiezingen is. Dat klopt echter niet, want dat is overduidelijk de PVV, die van 1 naar 6 zetels gaat. Vervolgens verdoezelt zo’n juichtweetje dat de gecombineerde PvdA-GroenLinks lijst feitelijk verloren heeft, en 1 zetel minder heeft behaald dan vijf jaar geleden. En ten derde worden PvdA en GroenLinks straks beide lid van een andere fractie binnen het Europees Parlement. Hoe zo ‘krachten bundelen’, denk je dan.

Dankbaarheid

Bij de SGP overheerst dankbaarheid. Alles moest op alles gezet worden om de ene zetel in het Europees Parlement te behouden, en dat is gelukkig ook gebeurd. Maar spannend was het! Twee jaar geleden besloot de CU dat zij bij deze verkiezingen niet meer met een gemeenschappelijke lijst met de SGP zou meedoen. De verschillen waren te groot geworden. Voor de SGP leek het lastig, zo niet onmogelijk, om zelfstandig een zetel te behalen.

Toch bleef er hoop. Misschien was er tóch kans op een zetel. Maar dan zou er heel hard aan gewerkt moeten worden. Hoe dat aangepakt werd, hebben we kunnen zien. In mijn beleving was geen enkele andere partij zó zichtbaar als de SGP. Met de inzet van heel veel mensen, een prachtige campagne waarin helder naar voren kwam waar de SGP voor staat, en met een lijsttrekker die, bijgestaan door andere kandidaten op de lijst, onvermoeibaar het land doorkruiste.

Er is gewerkt alsof het resultaat volledig afhankelijk was van die inzet. Maar ook vanuit het besef dat die inzet weliswaar nodig was, maar dat zonder de zegen van de Heere dat allemaal niet zou baten. Wat is het dan op zichzelf al een zegen dat die inspanningen omringd zijn door zoveel gebeden. ‘Ora et labora’, zo spoort een oude uitdrukking ons aan, bid en werk.

Dan geeft de mooie uitslag blijdschap, maar blijft er uiteindelijk alleen maar dankbaarheid over. Dankbaarheid voor de onderlinge verbondenheid waarmee aan deze taak gewerkt is, dankbaarheid voor de zegen op de inspanningen en voor het hoogste aantal stemmen op de SGP ooit, dankbaarheid omdat het christelijk geluid in het Europees Parlement mag blijven klinken.

Reflectie

Rekenkundig gezien zou een gecombineerde lijst van CU en SGP mogelijk een tweede zetel (als restzetel) opgeleverd hebben. Het is jammer dat die nu naar Volt is gegaan, een uitgesproken seculiere pro-EU partij. Bij alle verschillen die er tussen de beide partijen zijn, zouden we die rest zetel liever bij een partij gezien hebben die politiek wil bedrijven vanuit Bijbelse waarden.

De CU zal zich nu moeten beraden op de vraag hoe het komt dat zoveel minder kiezers op haar gestemd hebben. Het is te simpel om het stemmenverlies toe te schrijven aan ‘de secularisatie’, al zal die zeker meespelen. Zo’n uitslag vraagt ook om eerlijk in de spiegel te kijken. Hebben de kiezers zich misschien te weinig herkend in de inhoud van het verkiezingsprogramma en zich daarom afgekeerd van de partij? Wordt daarin misschien teveel verwacht van de EU?

Ter illustratie: Tijdens de campagne nam ik voor Bert-Jan Ruissen een debat waar op de Leidse universiteit. Linkse partijen waren daarbij goed vertegenwoordigd, maar ook het CDA en de CU. De debatleider begon met enkele stellingen waarvan de kern was dat het goed zou zijn als de EU méér bevoegdheden zou krijgen. Wat mij opviel, was dat alle debatdeelnemers het daarmee eens waren, op ondergetekende na.

De teleurstelling bij de CU is begrijpelijk en meeleven is op z’n plaats, evenals bezinning op de vraag hoe SGP en CU in Europees verband zich in de toekomst tot elkaar moeten verhouden. Daarbij helpt het niet als er nare berichtjes de wereld in gestuurd worden als: ‘De SGP heeft allang de afslag naar rechts genomen en voelt zich kennelijk thuis bij types als Wilders en Baudet.’ Wetend dat dit een valse voorstelling van zaken is. Beter is om de verschillen – die er inderdaad zijn en die er ook mógen zijn – niet uit te vergroten, maar te zoeken naar wat verbindt.

Toekomst

Binnen veel lidstaten van de EU is een duidelijke verschuiving naar rechts te zien. Minder dan verwacht misschien, maar het signaal is duidelijk. Voor sommige politici en andere mensen lijkt dat moeilijk te verteren. Zo leidde het dramatische verlies van de linkse partijen in Frankrijk tot relletjes, en in Duitsland werd de winnende AfD door links weer eens weggezet als ‘nazi’s’. Zoals in Nederland graag gesproken wordt over ‘radicaalrechts’ of ‘extreemrechts’. Jammer, want dergelijke reacties gaan volledig voorbij aan de zorgen van de kiezers. Onnodig polariserend ook. Bij de enorme politieke en maatschappelijke diversiteit en tegenstellingen is het beter om juist de verbinding te zoeken. Het is te hopen dat op Europees niveau die zorgen wél serieus genomen worden en dat er een realistisch beleid komt op terreinen als klimaat en duurzaamheid, landbouw en visserij, asiel en migratie. Maar ook dat, met behoud van goede samenwerking, er een eind gemaakt wordt aan maatregelen die moeten leiden tot meer politieke integratie. De lidstaten van de EU zijn té divers om die in een of ander soort statenbond te verenigen.

‘Ruissen zal zich blijven inzetten voor een helder christelijk geluid en een bescheiden Europa’, reageerde de SGP-partijvoorzitter. En dat is maar al te noodzakelijk. Tegen het seculiere geweld moeten we als christenen op de bres staan voor thema’s als respect voor het menselijk leven, christenvervolging, en huwelijk, gezin en familie. Om dat ook in het Europees Parlement te kunnen blijven doen, zijn bidstonden gehouden. De herverkiezing legt een grote verantwoordelijkheid op Bert-Jan Ruissen en zijn team. Zeker, maar ook op ons. Het ‘ora et labora’ is een blijvende opdracht, voor ons allemaal. Daarbij is het een geruststellende gedachte dat we tegelijk het werk in Gods hand mogen leggen, wetend dat het Hem nooit uit de hand loopt, ook niet in Europa.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen