Boekbesprekingen

Met deze eschatologie-annex-ecclesiologie beëindigt de veelschrijvende Fins-Amerikaanse theoloog Kärkkäinen zijn vijfdelige dogmatiek – door hem eigentijds een ‘constructive theology’ genoemd om de gedachte aan rigide systeemvorming te vermijden.

Het boek is op dezelfde manier opgebouwd als de eerdere delen, waarin ook telkens twee loci aan elkaar gekoppeld werden (christologie en verzoeningsleer, godsleer en openbaring, scheppingsleer en antropologie, pneumatologie en soteriologie). Hoewel de auteur een zwakke poging doet de eschato-

Opnieuw treft de enorme belezenheid van de auteur en zijn vermogen tal van bronnen constructief en soms ook kritisch op elkaar te betrekken. Inzake de eschatologie oriënteert hij zich niet alleen in de hedendaagse kosmologie, maar ook in alle vijf de grote wereldreligies. Kärkkäinen wil zo de toon zetten voor hoe een 21ste-eeuwse theologie er zijns inziens uit zal moeten zien: contextueel, dialogisch, inclusief en postkoloniaal. Tegelijk blijft het voluit christelijke theologie – elke locus wordt ‘streng’ opgebouwd vanuit de triniteitsleer. De weergaves van visies uit andere religieuze tradities leiden tot zorgvuldige vergelijkingen, maar nergens tot syncretisme (wel tot het van tijd tot tijd signaleren van overlap). Kärkkäinen heeft een achtergrond in zowel de pentecostale wereld als het lutheranisme, en aan beide is hij op een bepaalde manier trouw.

Zijn eigen visie ontsluit hij steeds in nauwe aansluiting bij de bronnen die hij het meest geloofwaardig vindt. Zo ziet hij in aansluiting bij Pannenberg, Wright en Polkinghorne de lichamelijke opstanding van Christus als de grond voor de christelijke hoop. Met opnieuw Polkinghorne vat hij de menselijke ziel op als de unieke code die de informatie draagt waaruit onze persoonlijke identiteit is opgebouwd, en die na de dood door God bewaard wordt tot de wederopstanding. Het bestaan van de hel wordt door hem erkend, maar in lijn met Clark Pinnock en anderen acht hij het christelijk om te hopen dat die zo leeg mogelijk zal zijn. Speciale aandacht heeft hij voor de vraag of de christelijke ori ëntatie op de toekomst niet tot ‘escapisme’ leidt, en daarmee tot verwaarlozing van de schepping. Hij bestrijdt de claim van radicale ecofeministen als Catherine Keller dat de hoop op Gods eschatologisch ingrijpen ingeruild moet worden voor een puur binnenwereldlijke hoop op menselijke oplossingen.

Het ecclesiologische deel heet niet ‘kerk’ maar ‘gemeenschap’ omdat Kärkkäinen onder die term ook de visies op de (geloofs) gemeenschap in jodendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme kan bespreken. Daarnaast sluit hij aan bij recente ontwikkelingen in de christelijke wereld, zoals de ‘fresh expressions’ en ‘emergent churches’ die in Engeland en de VS ontstaan. Zijn pinksterachtergrond blijkt uit een sterk accent op het missionaire karakter van de kerk. Als het gaat om liturgie, ambt en sacrament probeert hij zich breed oecumenisch op te stellen door te pleiten voor een ‘diversified and plural unity of the church’ (249). Kärkkäinen is al met al een deskundige gids in het complexe landschap waarin hij oriëntatie biedt, en zijn eigen positiebepalingen zijn in mijn optiek vaak leerzaam en overwegenswaardig.

Een uitvoerige bibliografie en enkele registers (alleen een bijbeltekstregister ontbreekt) completeren zijn boek, dat zodoende ook goed dienst kan doen als naslagwerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen