Kan Delta21 biodiversiteit van natuurgebieden versterken?

Eerst even het geheugen opfrissen: Het plan Delta21 is ontstaan in 2016 en kent drie doelen: waterveiligheid, duurzame energie en natuurherstel. Grootste onderdeel van het plan is de aanleg van een energieopslagmeer (Valmeer) in de Noordzee, tussen de kust van Goeree-Overflakkee en de Tweede Maasvlakte. Dat meer moet op twee kilometer van het strand van Ouddorp komen. Het Valmeer kan op elk moment worden leeggepompt bij een vraag naar elektrische stroom, als een soort energiecentrale. De studenten hebben onderzocht hoe het Valmeer een bijdrage kan leveren aan de biodiversiteit en welke toepassingen gebruikt zouden kunnen worden. Onlangs werden de uitkomsten gepresenteerd in de vorm van een lijstje met een aantal Natuur verbeterende Ontwerpen (NED).

Vismigratierivier

Het eerste ontwerp dat wordt genoemd is de aanleg van zeegrasweiden. “In zowel het Getijmeer als het Valmeer kan zeegras op de bodem worden toegepast en binnen terrassen die rondom het meer op de hellingen worden ontwikkeld en in beide gevallen altijd onder water blijven”, aldus de studenten tegen Delta21. Ook wordt de aanleg van een vismigratierivier genoemd die parallel loopt aan de afvoer via de Haringvlietsluizen. “Zo’n rivier zou de migratie van vissen naar de Rijn en Maas weer voor een groot deel kunnen herstellen, zonder het Haringvliet weer zout te maken.”

Terrassen

Een derde ontwerp is de aanleg van terrassen langs de rand van het Valmeer. De terrassen kunnen tijdens het leegpompen van het Valmeer (om energie op te wekken), het zeewater vasthouden om de reservoirs daarmee te vullen tot het meer weer wordt gevuld. “De voedselrijke wateraanvoer kan eventueel benut worden om bepaalde vormen van aquacultuur te bedrijven, zoals schaaldieren, zeewier en andere zeedieren.” De bedoeling van dergelijke ‘terrassen’ is ook om de functie van de oorspronkelijke onderwater zeebanken deels te herstellen en de huidige functie van de zandbanken te versterken. Door variatie in diepte en hoogte zouden ook gebieden kunnen ontstaan waar wadvogels foerageren (het zoeken en vinden van voedsel) als er aan de randen ondiepere zandgebieden worden gecreëerd, aldus de onderzoekers.

Dan de drijvende platforms, met én zonder begroeiing. “Het idee is om in het meer een serie drijvende platforms, drijvende rietbedden, kunstmatig drijvende eilanden of drijvende wetlands aan te leggen. Zo worden kansen geschapen voor nieuwe habitats en vele vormen van flora en fauna; ook voor vogels en vissen”, aldus de studenten. “In het grote zoutwatermeer met een geringe golfslag en elke dag veel vers zeewater, lijkt dit concept een zeer kansrijke en veelbelovende oplossing voor diverse soorten waterplanten die verkiezen om hun wortelstelsel ondergedompeld te hebben.”

Drijvende platforms

Maar drijvende platforms kunnen zelfs ook ‘leeg’ zijn, zonder begroeiing dus, en zo broedgebieden vormen voor zeevogels. “Deze platforms moeten een minimale oppervlakte hebben van 100 vierkante meter. Op de platforms zijn ook extra schuilplaatsen nodig om jonge vogels de kans te geven zich te verbergen voor roofdieren en elementen, maar ook met omheiningen aan de randen rondom het platform om te voorkomen dat de jonge vogels van de platforms vallen en tevens om de toegang voor roofdieren te voorkomen.” Er zijn al voorbeelden van dergelijke drijvende platforms, onder meer in het Haringvliet. “Daar wordt het concept met succes toegepast als broedplaats voor visdiefjes, kokmeeuwen en Middellandse Zeemeeuwen.”

Riffen

Een laatste ontwerp om de biodiversiteit te versterken is de aanleg van kunstmatige riffen onder water. “De bodem van de Noordzee bestond vroeger voor grote delen uit harde substraten en natuurlijke riffen van onder meer mosselen, oesters en andere schelpdieren. De meeste riffen zijn echter vooral door menselijke ingreep verdwenen en het blijkt heel lastig te herstellen in de ruwe Noordzee.” Omdat het Valmeer van nature veel meer kansen biedt dan de Noordzee, wordt door de studenten sterk gedacht aan het installeren van kunstmatige riffen. “Dit soort riffen worden vaak toegepast in gebieden waar (macro)algen en ongewervelde dieren zoals zeepokken, koralen en oesters zich lastig kunnen hechten. Het is een essentieel onderdeel van de inrichting van het Valmeer. De biodiversiteit zal worden vergroot door harde substraten (bodems die groei mogelijk maken, red.) te plaatsen en extra harde substraten toe te voegen.” Uit ervaringen elders bleek volgens de studenten vrij snel na de aanleg een sterke toename van de biodiversiteit door de plaatsing van hard substraat.

Of het megaproject voor de kust van onder meer Goeree-Overflakkee ooit van de grond komt is van veel factoren afhankelijk, maar aan de inzet van de initiatiefnemers zal het niet liggen. Alle ideeën rond het plan van een gigantisch kunstmatig meer in zee worden serieus onderzocht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen