Zout

De uitslag van de laatste verkiezingen laat opnieuw zien dat het aantal stemmers op de christelijke partijen daalt. Het aantal mensen dat zegt christelijk te zijn wordt steeds kleiner. Het aantal mensen dat zegt agnost of atheïst te zijn stijgt daarentegen enorm. In 2018 steeg dat aantal boven de 50%, en volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau gaat die stijging alleen maar door. Een agnost en een atheïst geloven allebei niet in God. Maar er is wel verschil tussen die beiden. Een atheïst ontkent het bestaan van een godheid, terwijl de agnost gelooft dat de mens niet zeker kan weten of het bovennatuurlijke bestaat. Een agnost weet dus niet of God bestaat en denkt het ook niet te kunnen weten. Misschien is er wel iets, misschien ook niet.

Uiteindelijk komen deze berekeningen hier op neer dat het aantal mensen dat op zondag naar kerk gaat steeds kleiner wordt. Nederland behoort inmiddels tot de meest geseculariseerde landen van Europa. Christenen vormen nog maar een kleine minderheid. In die zin lijkt onze tijd op de vroegkerkelijke periode, de tijd van vóór keizer Constantijn (280-337), grofweg de eerste drie eeuwen van onze jaartelling. Er waren in die tijd geen christelijke scholen, de christelijke vorming vond allereerst thuis en vervolgens ook tijdens de kerkelijke catechese plaats. Gezien de aanvallen op het christelijk onderwijs moeten we er rekening mee houden dat die situatie terug zal keren. Kees Boele schreef er een boekje over: Van zuil naar zout 1 .

Waardering voor de christelijke school

De boodschap van Kees Boele is niet dat de vroegkerkelijke periode de voorkeur heeft, alsof we beter af zouden zijn zonder christelijke scholen. Nee, de christelijke school heeft een enorm grote betekenis gehad en heeft die nog steeds. Maar ouders mogen de christelijke opvoeding niet aan de school uitbesteden. Het is de schaduwzijde van het reformatorisch onderwijs dat veel ouders het nakomen van hun doopbelofte bij de school beleggen en hun tijd aan andere zaken besteden dan aan het vormen en opvoeden van hun kinderen. Als christelijk onderwijs in de toekomst niet meer mogelijk is omdat de maatregelen van de overheid dit niet toelaten, dan komt het vooral aan op het onderwijs thuis en op de catechisatie. Maar we moeten daarmee niet wachten tot de christelijke zuil helemaal is verdwenen. We hebben nu al de taak om een zoutend zout te zijn. Gij zijt het zout der aarde; indien nu het zout smakeloos wordt, waarmede zal het gezouten worden? Het deugt nergens meer toe, dan om buitengeworpen en van de mensen vertreden te worden (Matth. 5:13). De kanttekening bij deze tekst verwijst dan in het bijzonder naar de predikanten, ‘omdat gelijk het zout de spijze smakelijk maakt en van verrotting bewaart, zij ook alzo de zielen der mensen door de leer Gode aangenaam maken en van het verderven behouden’. Dat geldt in zekere zin ook ouders en voor de docent voor de klas. We laten de huisgodsdienst en de catechisatie nu even rusten, en richten ons op het belang van de christelijke docent.

Het belang van de docent

Het is een groot goed dat er nog scholen zijn waar de Bijbel elke dag open gaat en Gods Woord het richtsnoer is. Maar we moeten ook onder ogen zien dat de tijdgeest invloed heeft op onze gezindte. In toenemende mate hecht een deel van de gereformeerde gezindte minder aan een eigen school. Men is in afnemende mate bereid een grotere reisafstand te accepteren. Een evangelische of protestants-christelijke school in de woonomgeving vindt men dan ook een goed alternatief. Daarnaast nemen in toenemende mate ouders afstand van het beleid van de school. Dat leidt tot vragen over het toelatingsbeleid, over de kledingregels, over de leesbaarheid van de Bijbel(vertaling), over het gebruik van media etc. Dat zien we niet alleen bij ouders gebeuren, maar ook bij docenten. Wat is het dan belangrijk dat er docenten zijn die voluit in de traditie staan van het Bijbelgetrouw onderwijs. Docenten die geloven dat de aarde in zes dagen van 24 uur geschapen is, docenten die overtuigd zijn van de noodzaak van de wedergeboorte, docenten die hun werk doen vanuit het besef dat hun leerlingen een onsterfelijke ziel hebben en op reis zijn naar de eeuwigheid. Docenten zijn voor leerlingen en studenten identificatiefiguren. Ze dienen daarom een zoutend zout te zijn. Docenten geven de smaak aan het onderwijs, zij hebben ook te waarschuwen tegen het verderf.

Dunne methodes

Nu de overheid zich in toenemende mate gaat bemoeien met de inhoud van het onderwijs, zien we dat onderwijsmethodes meer en meer neutraal worden. De link naar de Bijbelse waarden en normen wordt gemist. Bij het maken van eigen methoden is het ook oppassen geblazen, want de inspectie kijkt over de schouders mee. Vooral de gender discussie speelt hierin een grote rol. Als de methodes dan dunner worden, vanwege het schrappen van allerlei gevoelige alinea’s, dan moeten de docenten ‘dikker’ worden. De inbreng van de docent is van groot belang. De docent zorgt voor de geur en de kleur van het onderwijs. De docent zorgt ervoor dat de Bijbelse boodschap in elk vak naar voren komt, zelfs bij wiskunde. Er wordt wel eens smalend gezegd dat christelijk rekenen niet bestaat, maar dat is een vergissing. We hoorden van een docent die uit liet rekenen hoeveel bloed er gevloeid heeft bij de inwijding van de tempel. Hoeveel liter bloed heeft een koe en een schaap? Het bleek een ingewikkelde rekensom. Het ging om duizenden liters bloed. Aan het eind van die les besprak hij met zijn leerlingen dat al die liters bloed niet afdoende waren om de zonden van het volk weg te nemen. Maar één druppel bloed van het Offerlam aan het kruis was genoeg om Zijn volk zalig te maken. Wat een wonder! Het is zomaar een voorbeeld van identiteit in de schoolvakken.

Personeelstekort

De rol van de docent is dus van groot belang. Op een reformatorische school, maar zeker ook als die scholen niet meer mogen bestaan. Daarom is het zo ernstig dat het onderwijs geplaagd wordt door de vele vacatures. Elke zaterdag zien we pagina’s vol advertenties in de krant. De tekorten worden alleen maar groter. De vergrijzing neemt toe. Berekeningen laten zien dat binnen afzienbare tijd veel onderwijsgevenden afscheid gaan nemen, terwijl de instroom van nieuwe leraren tegenvalt. Het gebeurt regelmatig dat reformatorische scholen langdurig vacatures hebben. Niet alleen voor leerkrachten en docenten, maar ook voor leidinggevende functies. Het is van het grootste belang dat vacatures tijdig worden ingevuld.

Oproep

Daarom roepen we ieder met een hart voor jongeren op, een baan in het onderwijs te overwegen. We roepen de ouders op om al vroeg te beginnen met het stimuleren van onze kinderen voor een baan in het onderwijs. Wat is er mooier dan het overdragen van een Bijbelse boodschap aan onze nieuwe generatie? Wat geeft meer vreugde dan kinderen en jongeren een veilige omgeving te bieden, te vormen en weerbaar te maken voor een plaats in een seculiere maatschappij, van betekenis te zijn voor hen, een gids voor hen te zijn? Wat is er belangrijker om smaak te geven aan het christelijke onderwijs? Het zout is goed; maar indien het zout onzout wordt, waarmede zult gij dat smakelijk maken? Hebt zout in uzelven! (Mark. 9:50a).

Noot

1. Van zuil naar zout, Christelijk onderwijs in een seculiere cultuur, dr. Kees Boele.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen