Boekbesprekingen

Ds. Gerardus van Aalst (1678-1759), laatst predikant te West-Zaandam, is onder ons minder bekend. Van hem zijn enkele werken verschenen, waaronder zijn onlangs in hedendaags Nederlands overgezette Proeve des geloofs met als nieuwe titel Wat is een waar geloof.

In de ’Voorrede’ stelt de auteur dat onder alle wezenlijke en fundamentele hoofdzaken van onze christelijke religie het waar zaligmakend geloof wel als een van de voornaamste gesteld mag worden. ’Het geloof is als het ware de ziel van het christendom en de ademhaling van het geestelijke leven’ (p. 13). De inhoud van dit boek wordt samengevat in de subtitel ’Een korte verhandeling over vraag 21 van de Heidelbergse Catechismus, en verder over de rechte aard en natuur van het ware zaligmakende geloof, waarin wordt aangewezen waarin het niet en waarin het wel bestaat’.

Gebaseerd op de verschillende betekenissen van de gebruikte woorden in de grondtalen is geloven: tot iemand toevlucht nemen, zich op iemand wagen en werpen, zich op iemand vertrouwen, op iemand gerust en veilig zijn (p. 28). Ds. G. van Aalst hanteert de bekende drieslag kennis, toestemming en vertrouwen. In zijn uiteenzetting gaat hij zeer systematisch te werk, alles onderbouwend met een reeks van Bijbelteksten. Zo spreekt hij over een toevluchtnemend, een overgevend en een rustend vertrouwen. Laatstgenoemde bestaat daarin ’dat de ziel gelooft en volkomen vertrouwt dat God haar God en dat Christus haar Zaligmaker is, dat zij nu alles daarin heeft wat haar voor de tijd en voor de eeuwigheid volstrekt gelukkig kan maken, en dat zij daarin stil, gerust en tevreden is, ook soms in de grootste gevaren’ (p. 42). ’Het is niet absoluut noodzakelijk tot de zaligheid. Men kan zonder ook in de hemel komen, en velen komen daar dagelijks, ook al hebben zij niet dat rustende vertrouwen’ (p. 45). Echter wordt wel benadrukt dat ’alle gelovigen met al hun vermogen naar die volle verzekering moeten staan’ (p. 86).

Ds. Van Aalst spreekt van het rechtvaardigmakende geloof en geeft hiervan een vijftiental bewijzen. Het tiende bewijs: ’Het rechtvaardigmakende geloof heeft de belofte, het genadeverbond, Christus en Zijn gerechtigheid tot zijn voorwerp; het omhelst ze. Maar het vaste vertrouwen dat mij al mijn zonden om Christus’ wil vergeven zijn, heeft een gezicht van mijn zekere aandeel aan Christus en aan de belofte tot zijn voorwerp’ (p. 52).

Met pastorale bewogenheid worden degenen gewaarschuwd die vooronderstellen het geloof te hebben zonder dat dit zo is. ’Duizenden mensen, uitwendige belijders, lidmaten, bedriegen zichzelf ellendig in dit stuk. Zij menen, zij vooronderstellen maar dat zij dat geloof reeds hebben. Zij twijfelen daar niet eens aan, zij willen daaraan niet eens twijfelen, en ondertussen missen zij het nog en gaan door die weg ongelukkig verloren’ (p. 118). Daartegenover worden de ware gelovigen bemoedigd en vertroost. ’Dat geloof zal in u niet ophouden. (…) Dat geloof zal in u eens in aanschouwen veranderd worden, wanneer u Hem zult zien gelijk Hij is’ (p. 127).

In onze verwarde tijd waarin velen uitgaan van een verondersteld geloof is dit boek het zeer waard om kennis van te nemen. Het gaat er immers bij ieder om of we dat waar geloof deelachtig zijn!

Het betreft een uitgave in samenwerking met Stichting Gereformeerd Erfgoed.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen