Ook de doven horen (erbij)

De 76-jarige ouderling uit Capelle aan den IJssel is aan het afbouwen. Successievelijk heeft hij de laatste tijd zijn vele taken in het kerkelijk leven neergelegd. Op een bijeenkomst op 10 december nam hij afscheid als ‘oefenaar onder de doven’. Zijn opvolger is ouderling M. van Belzen uit Werkendam.

Als het om het werk onder de doven gaat, had Agteresch een bijzondere plaats binnen de Gereformeerde Gemeenten. ‘Nee, oefenaars kennen we niet in onze gemeenten’, zegt hij. Maar de Generale Synode van 1986 gaf hem wel het recht om tijdens dovendiensten een stichtelijk woord te spreken - uitsluitend in noodgevallen, als een predikant onverwacht verhinderd is.

Het is zeven keer voorgekomen dat Agteresch een dovendienst moest leiden. Al die jaren verrichtte hij pastorale arbeid onder de doven. Hij voerde gesprekken, gaf catechisatie en ontwikkelde schriftelijk materiaal. In het blad Dovencontact verzorgde hij katernen over alle Bijbelboeken, de Heidelbergse Catechismus en het Kort Begrip.

Bijzondere aandacht

Agteresch weet van nabij dat doven bijzondere pastorale zorg behoeven. Zijn eigen dochter Janneke is doof, als gevolg van rode hond tijdens de zwangerschap. ‘Doven leven in een isolement, maar ze horen er helemaal bij. Ook zij moeten toegang hebben tot de boodschap van Gods Woord, de prediking van zonde en genade’. Dovenzorg is niet gemakkelijk, dat heeft Agteresch in de loop van de jaren wel ervaren. ‘Doven hebben een heel beperkte woordenschat. Je moet dus met eenvoudige woorden en duidelijke gebaren Bijbelse begrippen overdragen’.

Om de prediking van het Woord onder doven mogelijk te maken, heeft de commissie Dovenzorg in totaal zevenduizend gebaren ontwikkeld. ‘Vaak ging het om gebaren waarmee specifiek Bijbelse woorden en begrippen kunnen worden overgedragen’.

Iedere maand wordt ergens in het land een dovendienst gehouden. Een deel daarvan wordt verzorgd door de dovenpastores. Momenteel zijn dat de predikanten W. Harinck, W.J. Karels en P.C. Vlot. Ook de emerituspredikant M. Karens gaat nog geregeld voor. ‘Als student leidde hij een keer een dovendienst en zei na afloop: ‘Dit doe ik nooit meer’. Agteresch: ‘Maar het was een onvergetelijke dienst en al spoedig wist ds. G.J. van Aalst, toentertijd ook dovenpastor, hem zover te krijgen dat hij dit altijd is blijven doen’.

Voor predikanten en ouderlingen die met doven in hun gemeenten te maken krijgen, is het ondoenlijk om alle begrippen in gebarentaal te leren. Agteresch begrijpt dat. Hij vindt het al heel wat als ze zich de gebaren van een beperkt aantal kernbegrippen eigen maken. ‘Dat vergemakkelijkt de communicatie. Daarom is het waardevol dat studenten ten minste een keer een dovendienst leiden’. Ter voorbereiding daarop oefent Agteresch dan met hen een aantal gebaren. ‘Dan merk je al snel of een aanstaand predikant er enige feeling voor heeft of niet’.

Sinds een aantal jaren wordt ook gebruikgemaakt van een doventolk. ‘Een grote aanwinst’, zegt Agteresch. ‘Daardoor kunnen onze dove vrienden nog meer van een preek begrijpen’. Dovendiensten worden niet alleen bezocht door (doop)leden van de Gereformeerde Gemeenten. ‘Er komen ook mensen uit de andere reformatorische kerken luisteren. De kleine oecumene krijgt hier dus gestalte’.

Dovenweekenden

Hoogtepunten voor Agteresch waren altijd de dovenweekenden die drie keer per jaar worden georganiseerd. ‘Dat zijn als het ware familiebijeenkomsten, waar de doven het onder elkaar heel goed hebben. Niet alleen zij vinden dat een verrijking, als begeleider ervaar je dat ook’.

Behalve de pastorale zorg aan doven was Agteresch ook betrokken bij het instituut Effatha, de christelijke dovenschool in Zoetermeer. In het verleden gingen kinderen daar vaak al op vierjarige leeftijd naar toe. Meestal zaten ze dan op het internaat. Voor de jonge doven uit de reformatorische kring was dat moeilijk en voor hun ouders was het een grote zorg. De sfeer op het internaat was anders dan thuis. Agteresch beijverde zich om deze kinderen een eigen veilige plaats te geven. Op zijn aandringen werd er binnen het internaat een apart tehuis voor reformatorische kinderen opgezet, dat al spoedig de naam ‘Het Zwaar-geloof Tehuis’ kreeg. Hoewel de dovenouderling nog steeds waardering heeft voor het werk van Effatha, is hij blij dat kinderen tegenwoordig vaker naar de gewone school in hun eigen omgeving kunnen. Dat kan dankzij de introductie van de zogenoemde cochleaire gehoorimplantaten. ‘De komst daarvan is een grote vooruitgang. Daardoor kunnen doven beter communiceren’.

Helemaal het dovenwerk loslaten, doet Agteresch niet. Hij blijft als adviseur aan Dovenzorg verbonden. ‘Het is moeilijk om de band helemaal door te snijden. Het werk onder de doven is een verwaardiging en je krijgt er veel voor terug’.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen