Inclusief of exclusief?

Die grote verscheidenheid werkt verrijkend, zo heet dat dan. Je moet niet in je eigen bubbel blijven. Dat kun je tegenwoordig niet meer maken.

Zo stond half augustus op het Graceland Festival in Zeewolde een interreligi- euze gebedsoproep op het programma. Een islamitische gebedsoproep werd gecombineerd met een religieus joods lied en het bekende Amazing Grace van de Engelse puritein John Newton. Volgens de organisatoren vormde dat een ontroerend geheel, dat de rijke veelkleurigheid van deze drie monotheïstische godsdiensten tot uitdrukking bracht.

Gracelandfestival

Het al enkele jaren bestaande Graceland- festival (genadelandfestival) draagt een modern-christelijk karakter. Rikko Voor- berg, een van de voortrekkers, is afkomstig uit de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Zijn vader is daar predikant en zelf stu- deerde hij ook theologie. Nadat hem zijn preekconsent in de vrijgemaakte kerken ontnomen was, richtte hij in Amsterdam een eigen kerk op: de PopUpkerk.

Ongetwijfeld past een interreligieuze manifestatie goed bij de hedendaagse hang naar inclusiviteit. Christendom, jodendom en islam zijn natuurlijk niet aan elkaar gelijk, maar met elkaar bieden zij een rijke verscheidenheid aan geloofsbe- levingen. Een veelkleurig palet dat we juist moeten waarderen. De een zal hierdoor worden aangesproken en een volgende weer door wat anders. Wie zijn wij om anderen de maat te nemen!

Daarbij is de waarheidsvraag eigenlijk niet meer relevant. Die geldt in het postmo- derne denken als onoplosbaar. Uiteraard kwam men dat vroeger ook wel tegen. Pilatus zei: ‘Wat is waarheid?’ (Joh. 18:38). Maar in onze tijd is dat de overheer- sende lijn. Wie meent dat het geloof dat hij belijdt de exclusieve waarheid is en daarom een ander durft te veroordelen of wil bekeren, wordt van alle kanten onder vuur genomen.

Geen andere goden

Toch moet het duidelijk zijn dat de Bijbel een exclusief (een uitsluitend) karakter draagt. Daar worden scherpe grenzen getrokken. ‘Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben’, zo luidt het eerste gebod van Gods wet (Ex. 20:3). Wie (Paulus zelf daarbij niet uitgezonderd) een ander evangelie zou verkondigen dan hij door Gods genade had mogen verkondigen, die zij vervloekt (Gal. 1:8-9).

Alleen Christus kon zeggen: ‘Ik ben de Weg en de Waarheid en het Leven’ (Joh. 14:6). Hij predikte dat de weg nauw was die naar het leven leidt en dat weinigen die zouden vinden (Matth. 7:14).

Christenen geloven in een drie-enig God. ‘Zo iemand zalig wil worden, die moet aldus van de Drievuldigheid gevoelen’, zo lezen we in de geloofsbelijdenis van Athanasius. Moslims en Joden wijzen de godheid van de Heere Jezus af. Dat veroorzaakt een diepe kloof, ook al staan deze monotheïs- tische godsdiensten dichter bij ons dan bij voorbeeld het hindoeïsme met zijn veel- heid aan goden.

Deze relativering van de waarheidsvraag zien we ook in de omgang met allerlei ver- schillen tussen christenen. De Nederlandse Geloofsbelijdenis (art. 29) wist nog van het verschil tussen de ware en de valse kerk. Een dergelijk woordgebruik past echter volstrekt niet meer bij het huidige oecu- menische klimaat. De kloof tussen Rome en de Reformatie die voor onze vaderen heel wezenlijk was, vinden velen niet meer van belang. Over en weer beschouwt men elkaar als broeders en zusters. Dat vinden we tegenwoordig zelfs ook in de brede gereformeerde gezindte.

Schrift en belijdenis

Velen die zich nog wel gereformeerd noemen, vinden daarom de binding aan de belijdenis niet meer van wezenlijke bete- kenis. Wie daar de nadruk op legt, schept immers afstand tot medechristenen en veroorzaakt maar verdeeldheid, terwijl we juist oog moeten hebben voor de veelkleu- righeid van Gods kerk.

Is die veelkleurigheid er dan niet? Ja zeker wel. Gods leiding met Zijn kinderen laat een zekere verscheidenheid zien. Zij leven en leefden in verschillende eeuwen en onder uiteenlopende omstandigheden. Maar die veelkleurigheid is er alleen binnen het exclusieve kader van Schrift en belijde- nis. Niet voor niets vraagt de catechismus naar een waar geloof en een waarachtige bekering.

Elia zag geen reden om samen met de Baälspriesters te bidden om regen. Dat zou voor hem volstrekt onmogelijk zijn geweest. Hij wist dat hij een profeet was van de enige ware God. Christus heeft nooit de sadduceeën bestempeld als een verrijking van het toenmalige jodendom. ‘Gij dwaalt, niet wetende de Schriften, noch de kracht Gods’, zo kregen ze te horen (Matth. 22: 29). Durven we dat ook nu nog te zeggen als dat nodig is?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen