Bakens van hoop buiten de Biblebelt

HISTORIE

Eerst een blik in het verleden. Al vanaf het eind van de zestiende eeuw stichtten hugenoten in ons land de Eglise Wallonne. In 1643 kwamen de Schotten die het tijdens het bewind van Bloody Mary niet gemakkelijk hadden. Nog steeds staat er in het centrum van Rotterdam de Scots International Church, die zo’n 350 leden telt, waarvan het merendeel niet uit Schotland komt. In de 19 ^e eeuw werden in ons land ook kerken gesticht door en voor Noorse, Finse en Zweedse zeelieden.

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen migranten uit de (voormalige) koloniën naar ons land: eerst Indonesiërs en Molukkers, later Surinamers en Antillianen. Vanaf medio jaren 70 zijn er ook vervolgde en verdrukte christenen uit Azië, Afrika, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten die Nederland bereiken. En na de eeuwwisseling weten de arbeidsmigranten uit Oostelijk Europa de weg naar ons land vinden. Vaak hebben zij een rooms-katholieke of oostersorthodoxe achtergrond.

De oudste kerk van migranten met een niet-westerse achtergrond is de Armeens Apostolische Kerk in Nederland. In 1714 werd in Amsterdam een Armeense kerk gebouwd die er nog steeds staat.

IN ALLERLEI TALEN

Migrantenchristenen behoren tot de uiteenlopendste denominaties. Ongeveer de helft is rooms-katholiek. Van de protestanten behoort een deel tot de traditionelere kerken, maar meer nog tot de baptisten, pinkstergroepen en methodisten. Ook zijn er migranten met een oosters-orthodoxe achtergrond. Terwijl het merendeel van de Nederlandse kerken, vooral de rooms-katholieke en de Protestantse Kerk jaarlijks veel leden verliezen, groeien de migrantenkerken. Daardoor ‘verkleurt’ de christenheid in Nederland.

CONSERVATIEVE INSLAG

Christenen onder de ‘migranten’ in Nederland houden er vaak conservatieve opvattingen op na. Als het gaat over abortus, euthanasie, huwelijk en gezin verschillen zij qua standpunten en argumentatie niet veel van reformatorische mensen. De mening over drugs zal ook harmoniëren, maar als het gaat over drank dan zijn veel allochtone christenen aanmerkelijk strenger in de leer.

Migrantenchristenen zijn meestal trouwe kerkgangers. Als het gaat om de lengte van kerkdiensten, houden de meeste reformatorische kerken zo’n anderhalf uur aan. De samenkomsten van migrantenchristenen kunnen gerust twee tot drie uur duren. Soms is er aansluitend een gezamenlijke maaltijd, wat de onderlinge band versterkt.

ONDERLINGE HULP

Het christelijke geloof vormt de basis, zoals bij haast iedere kerk. Maar naast het essentiële gebeurt er meer. De leden van migrantenkerken helpen elkaar, bijvoorbeeld om woonruimte te vinden, een verblijfsvergunning te verkrijgen, het leren van de Nederlandse taal, het zoeken naar werk. Nederlandse kerken hebben de gewoonte om diaconale en pastorale hulp te onderscheiden. Voor praktische hulp, toerusting of evangelisatie zijn er aparte commissies. Bij migrantenkerken is de hulp meer een samenhangend geheel, niet gespecialiseerd of gefragmenteerd.

Toen Job Cohen, destijds burgemeester van Amsterdam, zei dat religieuze gemeenschappen een makkelijke ingang zijn voor migranten om hun nieuwe land te leren kennen, kreeg hij bakken met kritiek over zich heen. Ten onrechte!

Want een christenmigrant kan zich in een internationale kerk thuis voelen, omdat hier meer mensen zijn die dezelfde (moeder)taal spreken en dezelfde culturele waarden en gewoonten delen en begrijpen. Dankzij de onderlinge hulp vormt de thuisbasis een springplank naar participatie in de samenleving.

Migrantenkerken die voornamelijk bestaan uit vluchtelingen of arbeidsmigranten hebben vaak weinig financiële draagkracht. Daardoor kunnen ze vaak moeilijk de huur opbrengen voor een ruimte. Wanneer een gemeente veel expats (vaak hoger opgeleide mensen die voor hun werk tijdelijk in het buitenland wonen) telt, ligt dit anders, omdat de financiële draagkracht dan groter is.

ONBEKEND

Soms hoor je iemand lucht geven aan de opvatting dat alle migranten moslims zijn. Het tegendeel is waar: “Er komen bijna twee keer zoveel christenen naar Nederland als moslims”, aldus onderzoeker Joep de Hart van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Juist in het seculiere Nederland zetten migrantenchristenen zich in voor ‘zending om de hoek’. En net als reformatorische ouders, vragen migrantenouders zich af: hoe houden we onze jongeren bij de kerk? Want dat blijkt een opgave te zijn in een samenleving, waar ‘alles mag’ op het gebied van drank, drugs en seks. Kinderen uit christelijke migrantengezinnen gaan vaak naar de openbare school. Een degelijke christelijke of reformatorische school staat niet in hun buurt. Soms wens je dat de Biblebelt uitlopers had in de steden van ons land… Maar wat niet is, kan nog komen.

Misschien in ongedachte vorm. Naast de ontkerkelijking van ons land, mag dit positieve perspectief er ook zijn. Bakens van hoop hebben we nodig, want hoop doet leven.

Mede n.a.v. Joep de Hart en Pepijn van Houwelingen, Christenen in Nederland. Kerkelijke deelname en christelijke gelovigheid, publicatie van het Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag, december 2018

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen