In memoriam: Christina Bienefelt-Rozenbeek

In 1913 is Christina Rozenheek te Middelhamis geboren. Haar ouders Corstiaan Rozenheek en Arendje Verhage woonden eerst op de Oostdijk van Middelharnis maar later vertrok het gezin naar de Dorpsweg van Sommelsdijk. Rozenheek was veehouder van beroep en vond op de in 2004 afgebroken hoeve voldoende mimte voor zijn vee en voor opslag van hooi en stro. Als opgroeiend meisje moest Christina meehelpen met de dagelijkse werkzaamheden op de boerderij. Daar nam haar arbeidzaam leven een aanvang. Zij kreeg kennis aan Johannes Pieter Bienefelt, zoon van bakker Jacob Bienefeit en Aaltje Dalebout. Zij waren uit Zeeland afkomstig en dat was tot aan hun dood toe te merken aan het door hen gesproken Zeeuwse dialect dat toch weer anders klonk dan het dialect dat hier gesproken werd.

In 1936 traden Johannes Pieter Bienefelt en Christina Rozenheek te Sommelsdijk in het huwelijk. Alle vaste klanten kregen die dag een zakje Bienefeltjes, een vermaard soort koekje dat thans nog gebakken wordt in de bakkerij van John, de achterkleinzoon van Jacob Bienefelt die het recept en ook verdere recepten daarvoor uit Zeeland had meegebracht. Ondergetekende mocht ook zo'n zak koekjes voor zijn moeder 'gaan halen' want thuis waren we niet alleen vaste klant maar ook overburen van de familie Bienefelt. Onze straat was dagelijks vervuld van heerlijke geuren die rechtstreeks uit de bakkerij opstegen.

Een paar jaar na het htiwelijk van het jonge echtpaar ging de oude bakker met zijn vrouw aan de Langeweg wonen naast de fietsenzaak van Jan Koppenaal.

Han en Stien, zoals zij in Sonmielsdijk en Middelhamis werden genoemd, gingen toen wonen in het bakkershuis waar tegenwoordig fel gekleurde kunstkoeien voor het raam staan die echter niets te maken hebben met de echte koeien van Rozenheek van weleer, want de bakkerij is in 1986 verkast naar Middelhamis.

Toch gaan herinneringen tereg naar de Oranjestraat hoek Van Gorcumstraat in Sommelsdijk. Werk was er in overvloed. Bakker Bienefelt had als knecht Dingeman van der Laan die later zelfstandig bakker is geworden op de Oostdijk. Stoffel Overweel was broodbezorger, destijds een gangbaar beroep. Dagelijks trok Stoffel met de bakfiets erop uit. In de strenge winter van 1939 op 1940 werd echter de bak van het onderstel gedemonteerd en geplaatst op de arreslee van Rozenheek. Jaap, een van de drie broers van Stien, mende de viervoeter en voorzag met Stoffel de veraf wonende klanten van brood en gebak. Stien had met deze voorkomende werkzaamheden niet direct te maken, maar toch werd zij al spoedig de centrale figuur van het bakkersbedrijf. De ooievaar streek in 1936 neer op het

De ooievaar streek in 1936 neer op het dak van de bakkerij en bezorgde een lief dochtertje.

Dat meisje was de eerste van een reeks kinderen die nog zouden volgen:

1. Aaltje 1936

2. Arendje 1937

3. JacobaJ. 1938

4. Corstiaantje 1939

5. Jacob 1941

6. Abram 1942

7. JohannesR 1945

8. Christina 1946

9. Johanna J. 1947

10. Hendrik J. 1949

11. JanL 1951

12. Christiaan 1952

13. Marcellinus A. 1954

14. Antonie R 1958

15. Nelly C. 1959 Eerst vier meisjes en toen pas de stam

Eerst vier meisjes en toen pas de stamhouder, Jacob Bienefelt. Opa Jacob leek in die dagen nog büjder met de jonggeborene dan de ouders zelf Elke dag slofte opa Bienefelt nog van de Langeweg naar de bakkerij en kwam daar niet bepaald om te dutten. Dat heeft hij lang volgehouden.

Op zondag 9 maart 1941 werd Sommelsdijk opgeschrikt door de razzia die door de Grüne Polizei van de Duitse bezetter werd uitgevoerd. Precies 176 mannen tussen de 18 en 40 jaar werden die dag opgepakt en weggevoerd naar het kamp Schoorl in Noord-Holland.

Gelukkig kwamen allen terug na precies een maand detentie. Ook Dingeman en Stoffel werden weggevoerd alsmede Jaap en Hen, twee broers van Stien.

Hoe nu verder? De bakkerij moest in bedrijf blijven. De bakkersvrouw die het met de zorg voor de kinderen en het reilen en zeilen van de bakkerswinkel al druk genoeg had, kreeg het toen nog drukker. De kwaliteit van het brood werd gedurende de oorlog er niet beter op, ook al was dat niet de schuld van de baldcer. Vele klanten leverden dage- Ujks hun eigen zakje 'blom' in die door Stien in ontvangst werden genomen. Han Bienefelt kreeg het daardoor ook drukker want elk zakje moest apart behandeld worden en dus ook apart worden gekneed! Bakt daar maar eens brood van tot volle tevredenheid van elke klant... Als twaalfjarige buurjongen hielp schrijver dezes in die periode een handje. Eens per maand moesten ook nog eens op daarvoor bestemde vellen papier honderden broodbonnen worden geplakt. Brood was immers op de bon oftewel gedistribueerd. De bonnen moesten op het distributiekantoor ten gemeentehuize worden ingeleverd. Dat plakken gebeurde in de avonduren op de tafels in de bakkerij en gelukkig waren er dan verscheidene vrijwiOigers van familie en vrienden present. Het was dan bijzonder gezeUig maar moeder Stien had daardoor weer meer werk want zij wilde haar gasten goed ontvangen.

Gelukkig kwam de bevnjding. De Van Gorcumstraat werd versierd en bakker Bienefelt leverde ruimschoots zijn aandeel! Helaas beschadigde een kletterbui de fraaie versiering grotendeels.

De bakkerskinderen groeiden op en er heerste in het gezin vrijwel permanent een vrolijke stemming.

Moeder Stien gaf met haar opgewektheid het goede voorbeeld en handhaafde de noodzakelijke orde. Denkt u zich eens in dat een kind in bad wordt gedaan en dat dan de winkelbel begint te rinkelen. Soms moest dan tegelijkertijd de vrede worden bewaard tussen twee zich verongelijkt voelende baasjes.

Wat te denken van die grote hoeveelheden wasgoed en de kinderen verzorgd naar school toesturen. Buiten gekomen redden die zichzelf wel want bij een talrijk gezin namen de oudere kinderen automatisch de regie over de kleinere en gingen hand in hand naar de Bosseschool.

Eens verwondde Stien één van haar handen zeer ernstig. Bij het zemen van een raam sloeg haar hand in het brekende glas. Zij heeft toen enige tijd in het ziekenhuis doorgebracht. Wat zullen zij haar thuis hebben gemist! De watersnoodramp van 1953 dwong het

De watersnoodramp van 1953 dwong het gezin te evacueren. Toen zij allen op de Voorstraat liepen begon één van de kinderen eensklaps te huilen. "Wat is er aan de hand, mijn liefje", vroeg moeder Stien meewarig en het kind antwoordde snikkend: "ik mot nog gered worre!" Later stond er een foto van het gezin Bie

Later stond er een foto van het gezin Bienefelt in Panorama met als onderschrift: Gered, gezin Bienefelt Is er onder onze lezers iemand die nog een exemplaar van dat blad uit de ramptijd in bezit heeft? Het gezm vertrok naar Delft. De bakker was spoedig terug want nog

altijd wordt door velen gebeden: "Geef ons heden ons dagelijks brood". De tijd schreed voort. Toen iedereen weer terug was gekeerd begon het normale leventje als vanouds.

Vrouw Bienefelt vond zelfs nog tijd om werk te verrichten voor de Clüistelijke Vrouwenvereniging en werkte jarenlang samen met o.a. mevrouw Groeneveld van het Havenhoofd.

Intussen stond de jongere generatie klaar om de oudere af te lossen. In 1969 verheten Han en Stien Bienefelt de bakkerij en gingen wonen aan de Prinsessenlaan. Zoon Bram met Froukje namen hun plaats in en bleven de Bienefeltjes bakken.

Op 91-jarige leeftijd reed Han nog auto en samen trokken zij er 's zaterdagsmiddags op uit. Iedereen was altijd welkom maar niet op zaterdagmiddag. Helaas, het aftakelingsproces waar elke

Helaas, het aftakelingsproces waar elke oudere mee te maken krijgt, ging teveel zijn tol eisen. Han en Stien vertrokken in 1999 naar Ebbe en Vloed te Oude Tonge waar zij het van meet af aan goed naar hun zin hebben gehad en genoten van een goede verzorging!

In Sommelsdijk vond de gemeenschap het wel een beetje navrant dat er voor de bakker en zijn vrouw toen geen plaats was in het Rusthuis van Sommelsdijk. Heel hun leven hadden ze in Sommelsdijk gearbeid en twee dorpen voor een belangrijk deel van brood voorzien en nu moesten zij naar Oude Tonge.

Na het overlijden van bakker Johannes Pieter Bienefelt in 2004 (hij is 96 jaar mogen worden) werd er voor de bakkersvrouw alsnog een plaatsje in het Rusthuis gevonden. Erg lang heeft haar verblijf daar niet mogen duren. Op 10 september jl. overleed Christina Bienefelt-Rozenbeek. Zij heeft in haar leven veel verdriet gehad na het overlijden van twee van haar kinderen: Aat en Marcel en na het verongelukken van haar kleinzoon Christiaan, de zoon van Henk en Leny. Moeder Stien schonk het leven aan 15

Moeder Stien schonk het leven aan 15 kinderen en haar nageslacht bestond uit 33 kleinkinderen en 35 achterkleinkinderen. Zij zullen oma Bienefelt in het bijzonder missen.

De rouwdienst werd geleid door ds. Lingen in de Emmaüskerk te Middelhamis die bijna geheel bezet was. Op 14 september jl. droegen de klein

Op 14 september jl. droegen de kleinkinderen ieder een rode roos toen zij zich aansloten in de lange stoet die zich in beweging zette naar de rustplaats aan de Molenweg. Daar werd hun grootmoeder onder grote belangstelling ten grave gedragen.

P.S. Corstiaan Rozenheek mocht de leeftijd bereiken van 100 jaar. Van de familie Rozenheek is alleen Martha nog in leven. D. Hoogzand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen