De glider (1944)

Op 17 en 18 september vertrokken van hun bases in Engeland 1500 transportvliegtuigen en 425 zweefvliegtuigen met aan boord 20.000 man aan troepeneenheden. Dit alles werd de Noordzee overgevlogen naar het vasteland en werd boven Nederland neergelaten. 'De Slag om Arnhem' was begonnen en met die naam ging deze geweldige oorlogsgebeurtenis de geschiedenis in.

Er is over deze slag veel geschreven en van anderen overgeschreven. Ook is er filmateriaal bewaard gebleven en... wat ook bewaard is gebleven zijn de vele herinneringen van mensen die of aan de 'de Slag om Arnhem' hebben deelgenomen, van mensen die in het landingsgebied woonachtig waren of van mensen die op een afstand toeschouwer zijn geweest van een gigantisch schouwspel in de blauwe lucht op die warme septemberdagen.

Op de eerste dag, zondag 17 september, kon men vanuit de Flakkeese dorpen in het zuidelijk deel van het luchtruim enorme aantallen vliegtuigen met daarachter de zogenaamde 'gUders' voorbij zien gaan.

In lange rijen kwamen zij uit het westen en bewogen zich voort naar het oosten. Een luchtkaravaan, zo leek het mij.

Achthuizen, 18 september 1944

Door een technisch mankement liet voortijdig zo'n zweefvliegtuig los. Aanpikken in de lucht was uiteraard niet mogelijk en voor de piloot van het losgeraakte luchtgevaarte zat er niets anders op dan spoedig een noodlanding proberen te maken. De glider was enigszins bestuurbaar.

Overigens was de constructie van zo'n glider niet geweldig te noemen. Het toestel zou immers maar éénmaal gebruikt kunnen worden.

Op een met weersmachtspalen bezet perceel grond van landbouwer J. Noordermeer, gelegen in de Wilhelminapolder landde de glider zonder enig probleem. Wel vaagde dit toestel negen van die palen weg uit zijn baan. Een zestal geallieerde jachtvliegtuigen cirkelde over hun zojuist gelande kameraden heen, maar konden verder niets uitrichten. Er stapten vijf Canadese militairen uit de

Er stapten vijf Canadese militairen uit de glider. Nieuwsgierigen die snel ter plaatse waren gearriveerd, mochten van de militairen de glider leeghalen. Men was vooral tuk op sigaretten! Een klein stuk geschut dat in de glider was blijven staan liet men ongemoeid.

De miUtairen pakten daarna een paar blikken benzine, overgoten daarmee de glider en staken die in brand. De vijand werd niets in handen gespeeld.

Landbouwer Jan van Nieuwenhuijzen, die spoedig ter plaatse verscheen, sprak de Engelse taal. Hij bracht de vijf Canadezen naar de buitendijk waar zij achter een hoop stenen plaats namen. Het duurde echter niet lang of de Duitsers hadden de hele polder afgezet. Er viel tegen die Duitse overmacht niets te beginnen. Van Nieuwenhuijzen werd door de Duitsers naar de Canadezen gestuurd met de boodschap dat zij voor de dag moesten komen, anders zouden onherroepelijk represaillemaatregelen worden getroffen!

De Canadezen kwamen daarop inderdaad tevoorschijn. Later werden zij als krijgsgevangenen afgevoerd.

Gijzeling

Na een kijkje te hebben genomen bij het op die maandagmiddag gelande zweefvliegtuig werd de heer Gerard van Dis uit Achthuizen evenals vijf anderen door de inmiddels gearriveerde Duitse militairen gelijk opgewacht en ter ondervraging gearresteerd. Zij werden op de Bloksedijk gevangen gehouden. De groep gegijzelden bestond uit:

1. Dokter Buth uit Den Bommel

2. G. W. H. van Dis van de Bloksedijk

3. W. A. P. Heestermans uit Melissant

4. C. Knöps van de Bloksedijk

5. M. Koert uit Middelhamis

6. A. de Weerd uit Zuidzijde

Zij waren niet zo royaal met het geven van inlichtingen aan de Duitsers waardoor deze zeer geïrriteerd en zenuwachtig werden. Er waren nu eenmaal Canadezen geland en dat was voor de Duitsers volstrekt ontoelaatbaar. Toen de vijf geallieerde militairen in Duitse handen kwamen, werden de zes gegijzelden pas in de avond weer vrij gelaten.

De oorlog duurde vuurt.

In die septemberdagen vormde zich een dikke mist over onze streken. Die mist verhinderde de aanvoer van voedsel, medicamenten, munitie en aanvullende troepen door de lucht. Steun vanuit de lucht kon ook niet meer worden verleend. 'De Slag om Amhem' werd jammerlijk verloren.

In de omgeving

In de omgeving van de Bloksedijk gebeurde tijdens de oorlog nog meer. Op zondag 13 juni 1943, Ie Pinksterdag, stortte een Duits vliegtuig neer op een afstand van ongeveer 350 meter o.n.o. van de boerderij van G. W. H. van Dis in de polder de Grote Blok.

Het vliegtuig kwam uit de richting van de Krammer en scheerde rokend en gierend over de boerderij en dook onmiddellijk daarna meters diep de grond in. Dit toestel is nooit weggeruimd, het ligt er nog. Voor meer details raadplege men het boek Blijvend Gedenken, de Tweede Wereldoorlog op Goeree-Overflakkee.

In diezelfde omgeving vond in 1944 een verschrikkelijk vliegtuigdrama plaats. Hierop hoop ik binnenkort in deze krant nader in te gaan, omdat dit ongeluk eveneens 60 jaar geleden plaats vond.

D. Hoogzand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen