Historisch hoekje

De Grote Vloed van 1682 Na successen van de Fransen in 1672 moest Lodewijk XIV later toch inzien dat de Hollandse Waterlinie zijn troepen tegenhield. Hij verplaatste in 1674 het strijdtoneel naar de zuidelijke Nederlanden. In december 1673 had de Republiek der Verenigde Nederlanden een verdrag met Habsburg, Spanje en Lotharingen gesloten in een eerste poging Frankrijk te isoleren. Admiraal Michiel de Ruyter joeg op de Fransen ter zee. Ook op Overflakkee waren staatse troepen

Ook op Overflakkee waren staatse troepen gelegerd om Lodewijk XIV het oprukken naar het noorden te beletten. We vonden in het archief van het Waterschap Goeree­ Overflakkee ­ met behulp van archivaris Jans Hoving ­ dat het leger van de Prins van Oranje in 1674 uit Dirksland vertrok en de kosten daarvan in 1677 werden verrekend. De Franse oorlogsdreiging was toen verdwenen en vrede in West­Europa kwam in zicht. Willem III trouwde in 1677 met de Engelse troonopvolgster Maria Stuart en Lodewijk XTV sloot in 1678 vrede met de Nederlanden. Nauwelijks was Dirksland bekomen van de besognes van de oorlog of een volgende tegenslag diende zich aan. In de nacht van 26 op 27 januari 1682 trof een verwoestende stormvloed het zuidwesten van ons land. Het Hollandse stadje Bommenede op Schouwen­Duiveland verdween voorgoed van de kaart. Een groot deel van Holland en Zeeland liep onder water. Dirksland kwam er nog goed af.

Redelijk veilig

De polder en het dorp Dirksland hebben het geluk gehad dat ze altijd veel minder te lijden hebben gehad van het water dan de meeste andere plaatsen in de omgeving. Al gauw na de bedijking van de polder in 1416 vormden zich aanwassen tegen de zeedijk. Die aanwassen werden op hun beurt bedijkt, wat een bescherming voor Dirksland betekende. Een kwetsbare plek bleef echter tot rond 1700 een stuk van de Noorddijk. Waarschijnlijk vloeide daar, bij de meekrapstoven, met de Grote Vloed van 1682 de polder Dirksland in. Het waterschapsarchief bevat de rekening van het herstel van de inundatieschade aan de waterstaatswerken van de polder van 1682­1684. Daaruit blijkt hoe dijkgraaf en gezworenen met boeren en burgers in de weer geweest zijn tijdens "de hooge vloed" en bij "de inbraak van de dijk". Met mankracht en paarden wist men de schade zo veel mogelijk te beperken.

Spannend bestaan

H. van Dam vertelt over Dirksland in zijn 'Beschrijving van den hoogen watervloed van 1682': "Deze polder is den 26 Jan. van hetjaarl682 ingebroken door den buitendijk bij de meestoven. Het gat was groot 8 of 9 voomsche roeden. Veel leed toen insgelijks de zeedijk, welke breuk echter hersteld is door het beleid en den ijver der inwoners, die, tot sluiting van het water, niet ontzagen vele hooge ijpen boomen te vellen, en met dezelve het gat te stoppen ".

Natuurlijk was het toen spannend voor de inwoners van Dirksland. Ook voor Willem van Nieuwenhoven en Maria Hoog herwerf. Al woonden ze zelf op de Heul op een van de hoogste punten van het dorp, ze zullen zich met angst en beven hebben afgevraagd of de vloedplanken de hoge vloed uit het dorp zouden keren. De kreek de Smalle Gooije, die langs de huidige Secretarieweg naar de Dirkslandse sluis van 1672 liep, zal natte voeten bij hun achterdeur hebben gegeven. Ze mochten zich ook ernstig zorgen maken om hun bezittingen in de polders. Schade in Roxenisse Willem was ambachtsheer van Roxenisse, de revenuen van koren en meekrap uit deze polder waren medebepalend voor zijn inkomsten. Volgens de beschrijving van Van Dam werd Roxenisse over

stroomd: "Hierdoor bedierf veel koorn, te meer, doordien het water in dezen polder moest blijven staan, alzoo Dirksland ingeloopen was, en eerst lozen moest door de sluis, door welke deze polder tevens zijne uitwatering heeft". In 1665 was afgesproken dat de polders Roxenisse, Oud­Melissant en Alteklein mochten afwateren via Dirksland, maar op voorwaarde dat in geval van nood de polder Dirksland voorrang had. Dat betekende in 1682 een grote strop voor Willem van Nieuwenhoven. Naast zijn belang in Roxenisse had Willem belangen in diverse polders op Flakkee en hij had zijn bezittingen in de polder Dirksland nog uitgebreid. Hij had bovendien zijn verantwoordelijkheden als bestuurder.

Eten en drinken Aan voedsel zullen de Van Nieuwenho

Aan voedsel zullen de Van Nieuwenhovens geen gebrek hebben gehad. Op de zolder van het huis op de Heul en op Willems boerderijen heeft zeker een voorraad koren gestaan voor brood, pap en pannekoeken. Ongetwijfeld hadden ze voldoende zuivelproducten voor bijvoorbeeld een kwarktaart, een lekkernij waarvoor 17deeeuwse kookboeken het recept geven. Bodemvondsten uit die tijd: Een hoop niet te lijmen scherven van voorraadpotten, kookpotjes, koekepannen, kannen en ander gebruiksaardewerk. De meeste scherven zijn van roodbakkende klei, vaak met geleringeloorversiering.Ilse Louis heeft een paar tekeningetjes gemaakt om u een idee tegeven van het eet­ en kookgerei van Maria Hoogherwerf.

Cathy Westdorp

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen