‘De mens wordt uiteindelijk op zichzelf teruggeworpen’

Deze fraai uitgegeven studie van de Utrechtse aartsbisschop Eijk gaat terug op de ‘cursus huwelijksmoraal’ die hij de laatste jaren aan het ‘seminarie voor late roepingen in het bisdom Breda’ geeft. Zo ongeveer alles wat met huwelijk en seksualiteit te maken heeft krijgt aandacht, zoals geboortebeperking, echtscheiding, maar ook homoseksualiteit, celibaat, seksueel misbruik en het nodige meer. Maar centraal staat de vraag wat een huwelijk is en wat dat voor seksualiteit betekent.

Het boek wordt gedragen door de gedachte dat het huwelijk ons op een heel bijzondere manier verbindt met de drie-enige God, maar dat alleen het ‘huwelijkssacrament’ ook daadwerkelijk deel geeft aan het leven in en van Hem. Eijk dankt op dit punt wezenlijke inzichten aan Karol Wojtyla, de latere paus Johannes Paulus II. Het verlangen kinderen te krijgen hoort wezenlijk bij de liefde die het huwelijk kenmerkt. Wanneer echtgenoten zwangerschap proberen te voorkomen, verheffen zij zich volgens Eijk boven God en behandelen zij elkaar ‘niet meer als personen, maar als objecten ten behoeve van de bevrediging van hun seksuele genoegens’.

Wat voor ethiek biedt Eijk? Door de zondeval is de seksuele gemeenschap vermengd geraakt met egoïsme en ongeordende verlangens. Uitvoerig worden alle mogelijke ‘zonden’ langs gelopen en gerubriceerd naar aard en ernst. Aan de hand van het kerkelijk leergezag legt Eijk een fijnmazig raster over heel het leven, met behulp waarvan hij meent te kunnen bepalen wat wel en niet zonde is en hoe ernstig die dan is. Het komt erop aan ‘deugden’ te ontwikkelen, vooral de ‘kuisheid’, zodat huwelijk en seksualiteit op God gericht worden. Zo cirkelt deze ethiek om de mens die met behulp van de genade, aangeboden in het sacrament van de biecht, de strijd zal moeten voeren. En die mens wordt uiteindelijk op zichzelf teruggeworpen.

Op de dag dat ik deze bespreking schrijf, komt in het nieuws dat paus Johannes Paulus II in zijn tijd als bisschop in Krakau seksueel misbruik in de doofpot heeft gestopt en priesters heeft overgeplaatst die elders soms opnieuw in de fout gingen. Naar mijn overtuiging is dat niet een tragische toevalligheid, maar de zoveelste schrijnende illustratie dat een wijze van ethiek beoefenen als die van Eijk ons geen begaanbare weg ten leven wijst. Het is wet, zonder Evangelie, ten diepste onbarmhartig en krachteloos.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen