Ons een zorg

De christen en de zorg

De zorg en ontferming van God is bepalend voor het leven van elke christen. Dat blijkt ook in het ‘dubbelgebod van de liefde’. Op de vraag wat het grootste gebod is, antwoordt de Heere Jezus: God liefhebben met geheel het hart. En ‘het tweede, hieraan gelijk’, is: u zult uw naaste liefhebben als uzelf (Mat. 22: 37-38). Dat zijn niet de twee belangrijkste geboden. Het is het grootste gebod in twee delen. Daarom ook dat zinnetje: ‘het tweede, hieraan gelijk’. Het is wel het tweede, want de liefde tot God moet het eerste zijn. Maar wie denkt, dat het daarom iets minder belangrijk is, wordt tot de orde geroepen met het ‘daaraan gelijk’. Het is niet mogelijk om de ontfermende God lief te hebben zonder die ontferming te hebben voor de naaste. De zorg voor de naaste is de thermometer voor de liefde tot God.

Onze God is een Ontfermer (Ps. 116: 5). Als wij de Heere leren kennen, leren wij Hem zo kennen. Heel de relatie tot God wordt door die ontferming bepaald en gekenmerkt. Daarom maakt het kennen van de Heere klein, verwonderd, dankbaar. Het is aan de ontferming, aan de barmhartigheid van de Heere te danken, dat we genade ontvangen, vrede met God, en een vernieuwd leven.

Bij dat nieuwe leven hoort de ontferming over onze medemens. Deze ontferming uit zich allereerst in zorg voor hen die zorg behoeven. In het Oude Testament zijn dat vooral deze vijf: armen, verdrukten, vreemdelingen, weduwen en wezen. In het Nieuwe Testament zien we hoe de Heere Jezus met ontferming bewogen is. Hij raakte een melaatse man aan (Mat. 8: 3). Dat is een aangrijpend moment geweest. De Heere Jezus houdt niet de gebruikelijke afstand. Wat moet dat veel voor die man betekend hebben, dat iemand hem aanraakte. Hoe lang was dat geleden. Dit gebaar van ontferming stond aan het begin van de genezing.

In de eerste eeuwen is de christelijke kerk snel gegroeid. Als we zoeken naar de redenen van de snelle groei mogen we de christelijke zorg niet vergeten. De christenen bleven voor de zieken zorgen ook als er besmettingsgevaar was. Waar anderen vertrokken, vreesden zij de dood niet, ze waren immers al gestorven (met Christus gestorven) en deelden in het eeuwige leven (met Christus opgestaan). Christenen namen vondelingen op, deden aan gevangenen zorg, begroeven overledenen die geen begrafenis ontvingen. Daar is een sterk getuigenis van uitgegaan in een wereld waarin zelfhandhaving, zelfbescherming en egoïsme zulke sterke machten waren. Die machten zijn er nog steeds en ook vandaag de dag is zorg voor de naaste één van de sterkste vormen van getuigenis.

In een tijd waarin christenen drukbezet zijn met veeleisende banen en ook hobby’s, moet dit opnieuw onze aan dacht krijgen. Christelijke zorg, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk, vraagt keuzes maken en je actief inzetten. We kunnen doen wat onze hand vindt om te doen, maar soms vindt die hand niet zo veel omdat die hand altijd maar bezig is. Wat is het mooi en goed als mensen zich belangeloos, uit liefde tot God en uit dankbaarheid voor Zijn ontferming, inzetten voor de naaste, voor de eenzame in de straat, voor de asielzoeker zonder zekerheid, voor de stervende in een hospice.

Christenen in de zorg

Werken in de zorg is er de afgelopen jaren niet aantrekkelijker op geworden. Door begrotingstekorten moest er sterk bezuinigd worden. Er vielen ontslagen. Het moest allemaal veel efficiënter. Er waren er ook die niet ontslagen werden maar zelf weggingen omdat ze de vreugde van het werk verloren. De werkdruk werd zo hoog dat er nauwelijks nog tijd was voor de mens als persoon zelf. Het menselijke van de zorg, het praatje, het luisteren naar patiënten, was voor een groot deel wegbezuinigd, soms samen met de arbeidsvreugde. Tegen 2019 klonken er schrikwekkende geluiden over personeelstekorten in de zorg. In de eerste helft van 2019 klonk er opgelucht dat het toch meeviel: maar 80.000 vacatures, in plaats van de 120.000 waarvoor men gevreesd had. Maar dat er tekorten zijn en blijven, is duidelijk. En dat met de toenemende vergrijzing en behoefte aan zorg voor ouderen.

Ligt hier een roeping voor christenen? Zouden christenen juist voor de zorg moeten kiezen, nu er zulke tekorten zijn en de zorg de christen aan het hart gaat? Zo eenvoudig is het niet. Terwijl vroeger de zorg allereerst een taak van de familie was, is de zorg nu door de overheid geregeld, in een complex samenspel van zorgaanbieders en zorgverzekeraars, en natuurlijk ook burgers die zoeken naar de goedkoopste premie. We zijn gezegend met goede zorg, maar de zorg wordt lang niet meer (alleen) aangestuurd door ontferming, maar ook door de markt van vraag en aanbod. Christenen die een loopbaan in de zorg overwegen mogen afwegingen maken rondom werkdruk en salariëring. Werken vanuit ontferming komt niet in mindering op de noodzaak van goede arbeidsvoorwaarden.

Christenen die ervoor kiezen de zorg in te gaan, kiezen ondertussen wel voor werk waarin ze echt hun hart kunnen volgen. De zorg voor de naaste mag hun dagelijkse werk zijn. Wat is het belangrijk om in tijden dat de zorg onder financiële druk staat, en dus ook onder tijdsdruk, echt oog te hebben voor de mensen die zorgbehoevend zijn. Ondanks soms lastige werkomstandigheden mogen zij vanuit de ontferming van de Heere aan de bedden van de mensen staan.

De vergrijzing gaat door. Hoeveel tijd en geld zal er in de toekomst zijn om een groeiend aantal ouderen goede zorg te bieden? Het is schrijnend om verhalen te horen van echtparen die na 50 jaar of meer getrouwd te zijn geweest uit elkaar moeten omdat één van beide zorgbehoevend is geworden en niet meer thuis kan wonen, maar er geen ruimte en geld is om samen naar een verzorgingstehuis te gaan. Moeten we er als christenen en kerken weer meer mee rekenen dat de overheid niet alle zorg die nodig is kan organiseren en zelf mede instaan voor goede zorg?

Christelijke zorg

De tijd van oprichting van ‘eigen’ verzorgings- en verpleeghuizen ligt waarschijnlijk achter ons. Het is de vraag of de christelijke huizen die er zijn in de toekomst, als de kerkverlating doorgaat, in stand gehouden kunnen worden. Vaak moeten ouderen naar een verzorgingstehuis waar weinig of niets christelijks te vinden is. Familiebezoek kan het gemis aan een christelijke omgeving niet compenseren. Bovendien wijst de praktijk soms uit dat een moeder gemakkelijker voor vijf kinderen kan zorgen dan vijf kinderen voor één moeder.

In verzorgings- en verpleeghuizen is er niet altijd tijd, aandacht en begrip genoeg om op zondag de computer (of kerktelefoon) aan te zetten zodat de kerkdienst gevolgd kan worden. De christelijke sfeer die er thuis was, is daar niet. Lezen is vaak niet mogelijk meer. Christelijke muziek, die zo belangrijk is voor het geloofsleven en zo sfeerbepalend, is daar op z’n best ingeruild voor folkloristische liedjes.

Welke rol kan de kerk spelen? Ik denk aan bezoeken waarin voorgelezen wordt uit de Bijbel, uit een mooi boek en uit kerkelijke bladen. Dat is prachtig vrijwilligerswerk. Het is zo fijn als iemand met je komt bidden, omdat je zelf de woorden niet meer op een rij krijgt. Iemand die muziek opzet, je gezelschap houdt, of met je zingt. Zulke bezoeken worden vaak met grote dankbaarheid ontvangen.

Misschien is dat ook nodig waar wel een christelijk tehuis is, waar de werkdruk ook groot geworden is. De overheid kan niet in alles voorzien, het verplegend en verzorgend personeel ook niet. De gemeente heeft hier een belangrijke taak. Wie weet kunnen we ook iets betekenen voor hen die niet meer tot een kerk horen. De eenzaamheid is soms groot. Zijn we weer in een situatie gekomen dat juist door de christelijke zorg de naaste voor Christus gewonnen wordt?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen