Verontruste vrijgemaakten op zoek

Niet alle vrijgemaakten konden hier echter mee instemmen. Zo zijn er twee nieuwe kerkverbanden ontstaan van verontruste vrijgemaakten: de Gereformeerde Kerken Nederland en De Gereformeerde Kerken. Waarom het er twee waren, was in ieder geval voor buitenstaanders moeilijk te doorgronden. Inmiddels hebben ze elkaar begin december erkend als ware kerken van Christus en wil men samengaan. Bij elkaar gaat het om zo’n drieduizend mensen.

Daarnaast zijn er nog een aantal gemeenten die zich hebben losgemaakt van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Ook zijn de afgelopen jaren tal van verontruste vrijgemaakten overgestapt naar de Christelijke Gereformeerde Kerken. De gemeente van Vroomshoop is inmiddels ook aangesloten bij dat kerkverband. Het probleem is wel dat men in de Christelijke Gereformeerde Kerken met dezelfde negatieve ontwikkelingen geconfronteerd wordt (vrouwelijke ambtsdragers, homoseksuele relaties) als in het kerkverband waarmee men gebroken heeft. Op de classisvergadering waar de kerk van Vroomshoop werd toegelaten, kreeg de christelijke gereformeerde kerk van Zutphen toestemming om samen te gaan met de vrijgemaakte kerk ter plaatse. Waar de een het niet meer houden kon, daar gaat de ander juist naar toe!

Moeilijke situatie

Het zal duidelijk zijn dat de verontruste vrijgemaakten in een moeilijke situatie verkeren. Hun vroegere vrijgemaakte wereld bestaat niet meer. De kerk waaraan ze nauw verbonden waren, waar volgens hen iedereen zich bij moest voegen omdat het de enige ware kerk was, is opgegaan in een kerkverband dat net als de vroegere Gereformeerde Kerken (inmiddels Protestantse Kerk in Nederland) getypeerd kan worden als modern gereformeerd.

De strikte binding aan de belijdenis, de trouwe kerkgang (tweemaal per zondag), de wekelijkse catechismusprediking, dat is allemaal verdwenen. Van de gereformeerde levensstijl is weinig meer over. De vrijgemaakte zuil is onherkenbaar veranderd. Het huidige Nederlands Dagblad lijkt qua identiteit niets meer op de vroegere krant van Jongeling.

Vandaar dat men in sommige gevallen z’n toevlucht zoekt in reformatorische kring. Men stuurt dan z’n kinderen naar een reformatorische school, stemt voortaan SGP en leest het RD. Dat neemt tegenwoordig ook hun kerkdiensten op.

Behalve met de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn er ook samensprekingen geweest met de Hersteld Hervormde Kerk. Volgens ds. L. Heres van de Gereformeerde Kerken Nederland was er sprake van wederzijdse herkenning. De hersteld hervormde dr. G.A. van den Brink, die recent de aandacht trok met zijn boeken over de Dordtse Leerregels, ging inmiddels een paar maal voor in de zelfstandige vrijgemaakte kerk van Capelle aan den IJssel Noord.

Grote kloof

Nu is het ongetwijfeld zo dat wij ons verbonden voelen met de verontruste vrijgemaakten in hun afwijzing van allerlei moderne theologische en ethische ontwikkelingen. Maar er waren en zijn natuurlijk ook allerlei wezenlijke verschilpunten. Die moeten we niet over het hoofd zien.

Vanaf het ontstaan van de Gereformeerde Gemeenten was er een grote kloof met de toenmalige Gereformeerde Kerken, ook al waren die in eigen oog bij uitstek gereformeerd. Kersten en Kuyper lieten zich niet verenigen. Datzelfde gold na de Tweede Wereldoorlog ook in de relatie tot de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Schilder, de voorman van de vrijgemaakten, stond duidelijk afwijzend ten opzichte van het bevindelijk gereformeerde gedachtengoed.

Zo bestaat er ook nu een groot verschil met de verontruste vrijgemaakten als het gaat om wezenlijke zaken als bekering en geloof. Wat is ons fundamentele probleem met dit type gereformeerden? Kort samengevat: dat men bekeerd is zonder ooit onbekeerd te zijn geweest. Dat men behouden is zonder ooit zijn verlorenheid te hebben ingeleefd. Daar kan en mag je niet overheen stappen.

Woelderink

Tien jaar geleden brak de vrijgemaakte predikant H.J.C.C.J. Wilschut met zijn kerk en ging over naar de Protestantse Kerk in Nederland. Daar zocht hij aansluiting bij de Gereformeerde Bond. Wilschut was gepromoveerd op Woelderink. Naast kritiek had Wilschut veel waardering voor hem. Geen wonder, Schilder en Woelderink vertoonden veel raakvlakken, ook al gingen ze kerkelijk verschillende wegen. Dr. J.G. Woelderink was echter in de vooroorlogse jaren in hervormd-gereformeerde kring de tegenpool van ds. I. Kievit. Al kunnen we enigszins meevoelen met het verdriet van de nieuwe vrijgemaakten over de afbraak van hun kerkelijke wereld, toch zullen we afstand moeten houden, willen we niet meegezogen worden met een lichtvaardig geloof dat niet houdt voor de eeuwigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen