De hemel op aarde

Levensloop

Prof. dr. A. Baars beschrijft de levensloop en de tijdsomstandigheden van Thomas Brooks in het boek ‘De hemel op aarde’ op de blz. 11-47. Thomas Brooks leefde van 1608-1680. Hij diende als vlootpredikant bij de Engelse marine. Daarna was hij predikant in Londen. Door de Act of Uniformity verloor hij zijn officiële predikantsstatus, maar hij bleef doorgaan met preken. In de zomer van 1665 brak in Londen een grote pestepidemie uit. Veel mensen stierven. Veel predikanten vluchtten uit Londen uit vrees om besmet te worden en te sterven. Brooks bleef op zijn post om te preken en zieken en stervenden pastoraal bij te staan. Toen de grote brand in Londen uitbrak (2-7 september 1666) bleef hij ook op zijn post. Hij zag in die brand de Hand des Heeren tegen Wie gezondigd was. Brooks trekt lijnen van het vuur dat Londen verteerde naar het vuur in de hel en roept op tot bekering. In 1672 krijgt hij zijn officiële vergunning om te preken weer terug. In 1676 wordt dit weer ingetrokken. In deze tijd trouwt Brooks met een godvrezende vrouw die veel jonger is dan hij. Zijn biograaf tekent hierbij aan: ‘Zij was lente-jong en hij winter-oud.’ Hun huwelijke duurde kort, maar het was toch voor beiden een gelukkige en gezegende tijd. Brooks overleed op de leeftijd van 72 jaar.

Geloof en zekerheid

De volledige titel van het werk van Brooks luidt: ‘De hemel op aarde. Een ernstige verhandeling met betrekking tot een goed gefundeerde zekerheid van het eeuwige geluk en de eeuwige zaligheid van de mens. Hierin worden de aard van de zekerheid, de mogelijkheid om die te verkrijgen, de oorzaken, bronnen en de verschillende graden daarvan uitgelegd. Bovendien worden hierin verschillende gewichtige vragen opgelost.’ Er is onder de gereformeerde theologen verschil van visie over de aard van de zekerheid van het geloof. De vraag is of de zekerheid wezenlijk eigen is aan het geloof of dat de zekerheid een ‘extra’ zegen is bij het geloof, waardoor de gelovige zeker weet dat zijn zonden vergeven zijn en dat hij een kind van God is. De reformatoren betrekken de zekerheid sterk op het geloof zelf. Ook Calvijn meent dat de zekerheid wezenlijk is voor het ware geloof. Dat klinkt ook door in zondag 7 van onze Heidelbergse Catechismus. Er wordt in dit opzicht ook wel onderscheid gemaakt tussen het wezen en het welwezen van het geloof. Het welwezen is dan het geloof in zijn volle bloei of in zijn volle ontplooiing. Brooks is van mening dat een kind van God behouden zal worden ook zonder dit welwezen, als hij het wezen maar bezit. Dit is ook de mening van bijvoorbeeld Brakel en Koelman.

Belijdenis van Westminster

Prof. dr. Baars vindt dat de Belijdenis van Westmin-ster op de meest zuivere manier het onderscheid tussen geloof en de volle zekerheid verwoordt. In de Belijdenis van Westminster, 14 2 en 3 lezen we: “Deze onfeilbare zekerheid is niet op die manier eigen aan het wezen van het geloof, dat een ware gelovige niet soms lang moet wachten of met vele moeilijkheden te kampen kan krijgen voordat hij aan die verzekering deel krijgt. Toch kan hij die zekerheid verkrijgen, daartoe in staat gesteld door de Geest, Die de dingen die hem door God uit genade gegeven worden, leert verstaan. Dit gebeurt zonder buitengewone openbaring door op de juiste wijze gebruik te maken van de gewone middelen. Daarom is het ieders plicht om zich helemaal eraan te wijden zijn roeping en verkiezing vast te maken, opdat zijn hart daardoor meer en meer vervuld zal worden met vrede en vreugde in de Heilige Geest en met liefde tot en dankbaarheid aan God. Hierbij hoort een toename in kracht en het blijmoedig vervullen van de plichten van gehoorzaamheid, die de goede vrucht zijn van deze zekerheid.” Prof. dr. Baars tekent hierbij aan dat in de Nederlandse bevindelijke traditie de mening heeft postgevat dat zekerheid een ‘hoge stand’ is in het geestelijke leven die alleen in uitzonderlijke gevallen wordt bereikt. Het Engelse puritanisme noemt zekerheid ook een hoge stand, maar stelt daarbij dat het Gods gewone weg is om Zijn kinderen tot deze volle zekerheid te brengen.

Brooks

In het voorwoord lezen we op blz. 61 en 62 de opvatting van Brooks: “Het is één ding om genade te bezitten, het is iets anders om te zien dat ik genade bezit. Het is één ding om te geloven, het is iets anders om te geloven dat ik geloof. Het is één ding om geloof te hebben, het is iets anders om te weten dat ik geloof heb. Zekerheid is het gevolg van een helder, stellig, duidelijk weten dat ik genade heb, dat ik geloof en zo meer. Deze zekerheid is het sieraad en hoogtepunt van de heerlijkheid van een christen in dit leven. Ze gaat meestal gepaard met de diepste vreugde, de kostelijkste troost en de grootste vrede. Zekerheid is de parel die de meeste mensen missen, een kroon die maar weinig mensen dragen. Veilig en gelukkig is de mens wiens ziel is versierd met genade, hoewel hij het zelf niet ziet en niet weet. Zekerheid behoort niet tot het wezen van een christen. Ze is nodig voor het bene esse (het welwezen), om een getroost en blijmoedig christen te zijn, maar ze is niet nodig voor het esse (het wezen) van een christen. Iemand kan een oprecht gelovige zijn en toch als dat in zijn macht zou liggen, heel de wereld geven om te weten dat hij een gelovige is. Genade hebben en verzekerd zijn van onze genade, is glorie op de troon. Het is de hemel op aarde. “

N.a.v. Thomas Brooks, De hemel op aarde, volle zekerheid van de zaligheid, gebonden, 377 blz., € 29,95, Uitgeverij De Banier, Apeldoorn, ISBN 978 90 8718 6081. Puriteinse Klassieken 10.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen