Over politieke prioriteiten gesproken

De passages in de verkiezingsprogramma’s, of het ontbreken ervan, zijn vaak veelzeggend over het vertrekpunt van politieke partijen in het actuele conflict. Ook geven ze een goed beeld van de prioriteit die Israël heeft in de kijk op de wereld en het voorgestelde buitenlands beleid van de diverse partijen. In dit artikel worden tien verkiezingsprogramma’s met elkaar vergeleken. Tenslotte worden aan Chris Stoffer twee vragen voorgelegd over de actuele situatie.

Geen Woord Over Israël…

Opvallend is allereerst dat twee partijen, VVD en D66, met geen woord reppen over Israël of de Palestijnen. In het geval van D66 komt dit niet omdat er gekozen is voor een kernachtig programma, waardoor Israël vanwege ruimtegebrek moet verdwijnen. D66 heeft het dikste verkiezingsprogramma van allemaal, en voor deze partij is het buitenland heel belangrijk. Israël blijkbaar niet, opvallend! Bij de VVD is het hoofdstuk over buitenlands beleid het beperken van migra-tie zo’n dominant thema dat alle andere thema’s in het buitenland beleid wat in het niet vallen. Bijzonder, zeker omdat de VVD een behoorlijke traditie heeft in klassiek-rechtse buitenlandwoordvoerders, met aandacht en prioriteit voor Israël. Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt spreekt over ‘conflicten in het Midden-Oosten’, maar maakt dit verder niet concreet. Ondanks dat het programma pas eind oktober verscheen, was er blijkbaar niet voldoende tijd – beter: prioriteit - om een concrete toepassing te maken naar het actuele conflict.

Israël Als Inspiratie

Vervolgens zijn er FvD en BBB. Zij reppen met geen woord over de benarde positie van Israël in het Midden-Oosten, maar zien het land als een voorbeeld op het gebied van innovatie. FvD op het gebied van ruimtevaart en BBB als het gaat om landbouw. Overigens hebben ook SGP en in mindere mate de ChristenUnie aandacht voor het technisch-innovatief vermogen van Israël, maar bij hen is het onderdeel van hun totale kijk op de positie van het land en het vredesproces. De SGP spreekt bijvoorbeeld ook over een handelsakkoord vanuit de Europese Unie met Israël. De aandacht van FvD en BBB voor de innovatie van Israël laat een interessante verschuiving zien. Was Israël direct na de stichting van de staat vooral ook een sociaaldemocratisch voorbeeld, met de kibboets als een wijze van ordening die linkse partijen kon bekoren, nu is Israël eerder een inspiratie voor rechts.

Israël Wordt Vermaand

Bij links is de houding ten opzichte van Israël kritisch. Voor de gezamenlijke PvdA-Groen-Links lijst was de woordvoering over de brute aanval van Hamas een behoorlijke worsteling. In het verkiezingsprogramma is daar overigens weinig van te merken, en klinkt het hedendaagse progressieve dominante verhaal. Daarin is veel aandacht voor de moeilijke positie van de Palestijnen en een sterke inzet op democratisering aan beide kanten. In het licht van de discussie over de democratie en rechtsstaat in Israël komen de partijen daarvoor op. Opvallend, blijkbaar is er niet het vertrouwen dat het democratisch proces in Israël dat zelf kan beslechten, maar moet ‘Nederland Gidsland’ hen daaraan herinneren. Alsof in onze lage landen de democratie en het openbaar bestuur niet piepen en kraken…

Betrokkenheid Op Israël

Drie partijen onderscheiden zich van de andere partijen door hun grote betrokkenheid op Israël uit te spreken, de PVV, de ChristenUnie en de SGP. ChristenUnie en SGP werken dit uitgebreid uit, de PVV doet dit door een paar pittige quotes in het verkiezingsprogramma op te nemen. De partij wijst erop dat Israël de enige democratie in het Midden-Oosten is en daarom onze steun verdient. Voor een tweestatenoplossing pleit de partij niet, in plaats daarvan merkt de PVV wat provocerend op dat de Palestijnen al een staat hebben, in Jordanië.

ChristenUnie en SGP onderscheiden zich van alle andere partijen door een veel uitgebreidere passage over Israël. Je kunt zien dat het voor deze partijen echt politieke prioriteit had, ook voordat de aanval van Hamas op Israël plaatsvond. Het contrast met die andere christelijke partij, het CDA, is groot. Die wijdt er slechts een summiere passage van drie regels aan.

Bij vergelijking van de programma’s van ChristenUnie en SGP vallen allereerst de overeenkomsten op. De partijen starten vanuit de Bijbelse verbondenheid met Israël, accentueren het belang van de staat Israël als een veilige haven voor het Joodse volken en ze pleiten beiden voor verhuizing van de Nederlandse ambassade naar Jeruzalem. Ook benadrukken beide partijen dat vrede concrete initiatieven vanuit de samenleving vraagt, en komen ze op voor Palestijnse christenen die klem zitten tussen Joden en moslims.

Het meest in het oog springende verschil is dat de ChristenUnie nadrukkelijker pleit voor een gelijkwaardige inspanning van beide kanten om tot vrede te komen. Aan beide zijden is er dan ‘huiswerk’ en de partij noemt een aantal richtingen om vrede dichterbij te brengen. De SGP gaat nadrukkelijker achter de staat Israël staan en definieert wat die nodig heeft om in vrede met de Palestijnen te leven. Voor een politiek gelijkwaardige verhouding tussen Israël en een te vormen Palestijnse staat ziet de partij weinig ruimte, hooguit een vredesregeling waarin Palestijnse burgers kunnen leven.

Alles overziend valt op dat Israël en vrede in het Midden-Oosten voor de aanval van Hamas op ‘zwarte zaterdag’ voor heel veel partijen weinig prioriteit had. In een aantal gevallen is Israël alleen een lichtend voorbeeld op economisch gebied. Van de hier besproken partijen zijn het meest uitgesproken PvdA-GroenLinks aan de ene kant, en PVV, SGP en ChristenUnie aan de andere kant. De gruwelijke oorlog die nu woedt, is misschien een wake-up call voor andere partijen om dit thema ook serieus te nemen.

Ter afsluiting van deze bijdrage leggen we twee vragen voor aan Chris Stoffer, voorzitter van de SGP-fractie in de Tweede Kamer.

De SGP pleit in haar verkiezingsprogramma ervoor de Nederlandse ambassade, en die van de Europese Unie, in Jeruzalem te vestigen. Zorgen dergelijke symbolische programmapunten niet voor het verder uit beeld raken van vrede tussen Israël en de Palestijnen?

Chris Stoffer: ‘Voor de SGP is het eenvoudig: sinds mei 1948 is er, op basis van het VN-verdelingsplan van 1947, een Israëlische staat, en die staat heeft Jeruzalem als politieke hoofdstad. Het feit dat Israël daarna meermaals werd aangevallen vanuit omringende landen, zoals tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 en de Jom Kippoeroorlog in 1973, doet daar niets aan af. En zoals het niet verhuizen van onze ambassade naar Jeruzalem de vrede geen stap dichterbij heeft gebracht, verwachten wij ook niet dat het wel verhuizen ervan de vrede verder uit beeld zal schuiven. Het fundament en de wortel van het conflict, en de mogelijkheid tot een oplossing daarvan, schuilt namelijk ten diepste in het antwoord op de vraag: heeft Israël bestaansrecht? Zolang militante Palestijnse (terreur)groepen zoals Hamas die vraag ontkennend blijven beantwoorden, is er geen werkelijke basis voor vrede. De SGP vindt dat Nederland dit onder ogen moet zien, en zelf proactief de keuze moet maken de ambassade te verhuizen naar Jeruzalem als hoofdstad van (in ieder geval) Israël.’

Vrede tussen Israël en de Palestijnen lijkt welhaast onmogelijk. Wat zijn wat de SGP betreft eerste stappen om daar te komen?

Chris Stoffer: ‘Menselijkerwijs gesproken is die vrede inderdaad verder weg dan ooit. Hoopvolle initiatieven, zoals de Abrahamakkoorden, zijn door de brute terreur van Hamas (met steun van Iran), doelbewust gedwarsboomd. In deze bewust gecreëerde chaos wordt de hele regio meegesleurd. Niet alleen onschuldige Israëlische burgers zijn daarvan het slachtoffer; ook Palestijnse burgers lijden onder de wrede keuzes van hun leiders. De SGP koestert de hoop dat politieke oplossingen door initiatieven van onderop in beeld kunnen komen. Maar niet door dictaten van buitenaf, bijvoorbeeld vanuit de VN. Een essentiële voorwaarde voor vrede is de erkenning van het bestaansrecht van een Israëlische staat. Daarnaast kan pragmatisch en praktisch gekeken worden welke constructieve stappen mogelijk zijn. Naar aanleiding van corruptie binnen de UNRWA (de VN-organisatie voor hulp aan Palestijnen) en de subsidiëring van haat zaaien in lesmethoden en uitkeringen aan veroordeelde Palestijnen, heeft de SGP gepleit voor het opschorten van de financiering aan UNRWA. Het Nederlandse kabinet heeft dit in 2019 daadwerkelijk opgepakt. Tegelijk heeft de SGP in het kielzog hiervan, en als alternatief voor geldstromen richting de UNRWA, door middel van een aangenomen motie gepleit voor financiering van het Augusta Victoria Ziekenhuis in Oost-Jeruzalem waar werk wordt gemaakt van oncologische zorg voor Palestijnen. Op deze manier kunnen (onschuldige) zieke Palestijnen toch geholpen worden, zonder een ‘weglek’ vanwege corruptie. Ook initiatieven gericht op dialoog en verzoening tussen Israëliërs en Palestijnen kunnen in principe rekenen op onze steun. Maar laten we niet vergeten dat de crisis ten diepste geestelijk van aard is en blijft. En zolang het fundament van Gods Woord ontbreekt, zolang er geen houding is van nederigheid en mededogen, blijft het in zekere zin dweilen met de kraan open.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen