In zicht

De voorbije jaren heeft de GZB diverse zendingswerkers uitgezonden die niet tot de Protestantse Kerk behoren. In het verleden lag dit ten aanzien van de Hervormde Kerk wat ingewikkelder, zo blijkt uit een artikel van Anneke van der Stoel over de uitzending van de Friese gereformeerde onderwijzer Johannes Belksma. Het verscheen in 2020 in het Historisch Tijdschrift GKN (meer info via historischtijdschriftgkn.nl).

In 1913 bleken de statuten van de GZB namelijk ook geen uitsluitsel te geven over de kerkkeuze van de partners van hun zendingsarbeiders. Anton van de Loosdrecht verloofde zich in dat jaar met de gereformeerde Alida Petronella Sizoo (1890-1953). Daar was de GZB sterk op tegen. Een afvaardiging van het hoofdbestuur toog naar Rotterdam voor overleg met de rector van de zendingsschool. Zou hij zijn medewerking willen geven om de zaak ‘in der minne te schikken’ voor er een ‘bestuurskwestie’ van werd gemaakt? Het mocht allemaal niet baten. Later dat jaar trouwde Van de Loosdrecht zelfs in de Gereformeerde Kerk van Rotterdam. Dat hij daarvoor geen toestemming had gevraagd, schokte de bestuursleden. Kennelijk was dat in die tijd een vanzelfsprekende gang van zaken. Maar Anton zat klem tussen twee vuren. De vader van zijn vrouw was ervan overtuigd dat op een huwelijk dat in de hervormde kerk werd bevestigd geen zegen kon rusten. Of de gereformeerde kerk moest worden overgehaald om een hervormde bruidegom in de trouwdienst toe te laten is niet bekend. Tot opluchting van de bestuursleden was aan het huwelijk weinig ruchtbaarheid gegeven. Alles terugdraaien was geen optie. De bootreis naar Indië was al geboekt. Antons schoonvader legde zich op zijn beurt neer bij het feit dat zijn dochter trouwde met een hervormde man en met hem zou worden uitgezonden door een hervormde zendingsorganisatie.

De achterban van de GZB begon zich nu weer te roeren, want mevrouw Van de Loosdrecht had ook na haar huwelijk geweigerd hervormd te worden. Ze was van mening dat het behoren tot de ene of de andere kerkrichting voorlopig geen enkele rol zou spelen bij de verkondiging van Gods Woord in Indië. De leden van de bond drongen er sterk op aan om voortaan alleen hervormde arbeidskrachten uit te zenden. In april 1914 werden de statuten van de GZB op dit punt aangepast. Op Johannes Belksma, nog in opleiding op de zendingsschool, werd zware druk uitgeoefend, hoewel bij zijn aanstelling was afgesproken dat hij gereformeerd mocht blijven, wat automatisch ook gold voor zijn vrouw Hiltje Greidanus (1886-1937), met wie hij reeds in 1907 gehuwd was. Uiteindelijk bleef voor het echtpaar Belksma en voor mevrouw Van de Loosdrecht een uitzondering van kracht. In 1916 werd het echtpaar Belksma uitgezonden naar Rantepao op Celebes (Sulawesi) in Nederlands-Indië.

Het blad #protestant, vakblad voor werkers in de Protestantse Kerk, sprak met de classispredikant uit Zuid-Holland Noord, ds. M.C. van Pelt. Twee passages.

Waar liggen gemeenten in jouw classis van wakker?

‘Er is een categorie kerkbestuurders op leeftijd die het moeilijk vindt om de taken los te laten. Na een korte pauze worden ze zo maar weer voor vier jaar benoemd. Dat betekent dat er weinig of geen vernieuwing in beleid is. Voor de ontwikkeling van de gemeente is dat niet goed, het betekent min of meer stilstand, en het verstoort vaak de onderlinge verhoudingen. Dit speelt in een aantal gemeenten.’ (...)

Hoe kijk je naar de kerk van de toekomst?

‘Ik voorzie meer bereidheid tot crisis. We zijn een beetje welvaartschristenen geworden. We komen uit een situatie dat de kerk overal present moest zijn. Nu zitten we in een krimpsituatie en weten we niet wat ons overkomt. Waar staat dat een kleine kerk niet vitaal kan zijn? Ga maar kijken naar kerken in de wereld die dat al lang doen, zoals kerken in moslimgedomineerde culturen. De kerk van de toekomst wordt nederig en gaat leren bij anderen: hoe doen jullie het?’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen