Breuklijn in de gemeente

De Messias Jezus Christus brengt heil en oordeel. Er breekt een nieuwe heilstijd aan als God opnieuw naar Zijn volk toekomt. Dat is nodig, want het volk is onder Romeinse overheersing terechtgekomen. Vooral ligt de geestelijke duisternis van ongeloof en godsvervreemding als een sluier over Israël. In die werkelijkheid klinkt het Evangelie van het Koninkrijk als dé verlossing voor eenieder die gelooft en zich bekeert.

Toch is er ook een andere kant. Als Jezus op hardnekkig ongeloof stuit, gaat Hij spreken in gelijkenissen. Daarin wijst Hij nadrukkelijk op het komende oordeel en de scheiding die dwars door het verbondsvolk loopt.

Mattheüs

Bij de evangelist Mattheüs ontdek je de restgedachte op twee momenten. Let eerst op de gelijkenis van de koninklijke bruiloft. De uitnodiging voor het bruiloftsfeest is royaal maar wordt om allerlei redenen afgewezen. Daarna komt een ander gezelschap in beeld. De gast die zonder het gepaste bruiloftskleed in de zaal verschijnt, komt in de buitenste duisternis terecht. De gelijkenis loopt uit op de woorden: ‘Want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.’ (Matt.22:14) In het Nieuwe Testament loopt er dus eveneens een scherpe scheiding dwars door Israël.

Let vervolgens op de restgedachte als Jezus enkele steden verwijt dat er geen bekering op Zijn prediking is gevolgd. Maar na de oordeelsaankondiging volgt direct: ‘In die tijd antwoordde Jezus en zei: Ik dank U, Vader, Heere van de hemel en van de aarde, dat U deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen hebt, en ze aan jonge kinderen hebt geopenbaard. Ja Vader, want zo was het Uw welbehagen.’ (11:25-26) Jezus is dus blij over het verborgen plan van God. Hoe groot de groep van deze jonge kinderen is, zegt de Heere niet. Als we de gelijkenis van de bruiloft erbij betrekken, gaat het om een minderheid van Jezus’ hoorders.

Lukas

Lukas brengt de restgedachte naar voren in Jezus’ opwekking aan Zijn discipelen om niet bezorgd te zijn. Ze mogen weten dat God voor hen zorgt als hun hemelse Vader. Als ze het Koninkrijk van God zoeken, gaat de volgende belofte in vervulling: ‘Wees niet bevreesd, kleine kudde, want het heeft uw Vader behaagd u het Koninkrijk te geven.’ (Luk.12:32) Het welbehagen van de hemelse Vader is dus gericht op een kleine kudde. Tegelijk zal deze kring worden uitgebreid tot een wereldwijde gemeenschap met een ontelbare hoeveelheid leden.

Johannes

De evangelist Johannes getuigt dat Gods heil scheiding in Israël teweegbrengt. Hij begint met de indringende woorden dat Jezus tot Israël is gekomen, maar dat Zijn volk Hem niet heeft aangenomen. Tegelijk zijn er anderen, onder wie Nicodemus, een Samaritaanse vrouw en een blindgeborene, die wel in Hem geloven (Joh.1:11-12). Zij vormen een rest. Want de velen die Jezus eerst volgen, irriteren zich daarna aan Zijn woorden dat het nodig is om het vlees van de Zoon des mensen te eten en Zijn bloed te drinken. Ze gaan weg en blijken dus geen ware volgelingen van Hem te zijn (6:60,66).

Aan de kleine discipelkring die overblijft, vraagt Jezus: ‘Wilt u ook niet weggaan?’ Waarop Petrus in naam van de anderen belijdt: ‘Wij hebben geloofd en erkend dat U de Christus bent, de Zoon van de levende God.’ (vs.67) Zelfs in deze groep bevindt zich echter een duivel.

Handelingen

Handelingen beschrijft hoe het Evangelie van Christus volgens Gods plan de heidenwereld bereikt. De boodschap gaat van Jeruzalem naar Rome, een route waarop je als lezer nadrukkelijk in aanraking komt met de restgedachte. Aan de ene kant heeft het Evangelie een wereldwijde betekenis en wordt dus aan velen gebracht. Aan de andere kant loopt ook onder de heidenen een breuklijn die samenhangt met het geloof in Christus. Terwijl de meeste hoorders aan de boodschap voorbijgaan, is er een rest die gelooft. Als Paulus in Antiochië preekt, blijkt Gods verkiezende liefde op deze manier verborgen door te werken: ‘Toen nu de heidenen dit hoorden, verblijdden zij zich en prezen het Woord van de Heere, en er geloofden er zovelen als er bestemd waren voor het eeuwige leven.’ (Hand.13:48) Dat er een geestelijk overblijfsel ontstaat, is opnieuw bemoedigend, want zo draagt het Woord van de Heere vrucht en verbreidt het zich.

Paulus en Israël

In brieven van Paulus is de restgedachte sterk aanwezig in Romeinen 9-11. Paulus’ verdriet en worsteling gaan over de vraag hoe het mogelijk is dat het overgrote merendeel van Israël aan het heil in Christus voorbijgaat. Heeft de Heere Zich dan vergist? Het antwoord is duidelijk: nee. De vervulling van Gods belofte is in de geschiedenis van Israël immers steeds via breuklijnen verlopen. Terwijl de Heere Jakob uitkoos, ging Hij Ezau voorbij. In de tijd van Elia volgden velen de afgoden, maar er was ook een rest die niet voor Baäl boog. En in zijn tijd ziet Paulus zich samen met alle Joodse gelovigen als een verrassende voorbeeld van Gods verkiezende genade. Ze vormen een rest: ‘Zo is er dan ook in deze tegenwoordige tijd een overblijfsel ontstaan, overeenkomstig de verkiezing van de genade.’ (Rom.11:5) Het verschil tussen deze rest en het ongelovige deel is terug te voeren op verkiezing of verharding (11:6). Ook hier is de restgedachte zowel ingrijpend als hoopvol. Dat er maar een klein gedeelte is overgebleven, laat Gods oordeel over het ongeloof van de meeste Joden zien. Maar aan de andere kant is deze rest een teken van Gods trouw en een belofte voor de toekomst. Het vervolg van Romeinen 11 geeft namelijk aan dat de Heere nog eens naar Zijn volk zal terugkeren. Als de volheid van de heidenvolken Gods Koninkrijk is binnengegaan, zal heel Israël zalig worden (vs.26). Het betekent niet dat elke Jood behouden wordt, maar wel dat er ook van Israël een vol getal in Christus zal geloven.

Gemeente

Op verschillende punten lijkt de christelijke gemeente op Israël. Zij vormt eveneens een rest in deze wereld, zoals de eerste Petrusbrief verkondigt. Want in een grote wereld is de gemeente van gelovigen maar een klein groepje ‘vreemdelingen in de verstrooiing’ en ‘uitverkorenen’ (1 Petr.1:1-2). Allerlei kenmerken van Israël zijn op haar van toepassing: ‘Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot eigendom maakte.’ (2:9) Hoewel het aantal gelovigen verhoudingsgewijs maar klein is, delen ze in Gods heil en mogen ze vreugdevol Zijn toekomst verwachten (1:5-9). Intussen zijn ze geroepen om de Heere te dienen en getuigenis af te leggen van de hoop die in hen is (2:9; 3:15).

In het boek Openbaring staat de restgedachte in de spanningsvolle situatie van de eindtijd. Terwijl de hele wereld achter het beest en de valse profeet aanloopt, volgen de 144.000 het Lam. Daarom krijgen ze met verdrukking te maken, maar door nood en dood heen worden ze bewaard. Als lezer kun je op twee manieren naar deze rest kijken: vanuit het perspectief van de aarde of van de hemel. Op aarde hebben de gelovigen last van verdrukking en kunnen ze als martelaren vallen, maar in de hemel zijn ze overwin-naars en groeien ze uit tot een schare die niemand kan tellen (Openb.7:9, 14:1-5).

Scheiding

De gemeente lijkt ook op Israël door de breuklijn tussen geloof en ongeloof in haar midden. Als voorbeeld kunnen de beide Korinthebrieven dienen. In de eerste Korinthebrief waarschuwt Paulus de gemeente via het voorbeeld van Israël. Terwijl het hele volk door de Rode Zee werd geleid, ging het merendeel ervan later in de woestijn door ongeloof ten onder (1 Kor.10:1-13). In de tweede Korinthebrief klinkt de bewogen oproep om de boodschap van de verzoening te aanvaarden. De tweevoudige reden hiervan is: Gods liefde vraagt om een antwoord én geloof is nodig in het licht van het komende oordeel (2 Kor.5:10-11; 18-20).

De schrijver van de Hebreeënbrief wekt zijn lezers op om de grote zaligheid niet te veronachtzamen, want anders blijft er geen mogelijkheid tot ontvluchten over (Hebr.2:1-3). Er is dus in de christelijke gemeente de mogelijkheid om verloren te gaan. Ook daar is een bij God bekende rest die van harte en daadwerkelijk uit het heil in Christus leeft.

Soevereine weg

De restgedachte is dus ook in het Nieuwe Testament volop aanwezig. De Evangeliën getuigen dat binnen Israël maar een deel van het volk het heil in Jezus Christus gelovig aanvaardt. Zo gebeurt dat eveneens onder de heidenvolken en in de christelijke gemeente.

Blijkbaar gaat de Heere een weg die we niet kunnen narekenen. Hij komt royaal naar Israël en de wereld toe met Zijn heil en tegelijk bouwt Hij via een rest aan Zijn Koninkrijk. Dit is Zijn oordeel over het ongeloof en tegelijk Zijn belofte voor de toekomst. Want uiteindelijk groeit de rest uit tot een menigte die niemand kan tellen.

Vragen

1 De restgedachte laat zien dat het Evangelie behalve heil ook scheiding brengt: in Israël, in de wereld, in de gemeente. Hoe komt dit op je over?

2 Wat betekent de restgedachte voor de toekomst van Israël?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen