Meten of wegen?

Abortus wordt omschreven als een van de ergste misdrijven die de mens tegen het leven kan begaan. Euthanasie en zelfmoord worden afgewezen. Als mensen zelf hun geslacht willen kiezen, is dat niet anders dan de aloude menselijke verleiding om zich in de plaats van God te stellen. En zo waren er meer uitspraken waar we het helemaal mee eens kunnen zijn. De huidige paus heeft wel de naam dat hij minder streng is dan zijn voorganger Benedictus XVI, maar kennelijk wil hij toch op al deze punten de traditionele lijn van de kerk vasthouden, ook al roept dat in de moderne maatschappij veel verzet op. Overigens moeten we daarbij wel bedenken dat het grootste deel van de rooms-katholieken zich van al deze regels weinig aantrekt. En de roomse clerus staat erom bekend dat zij officieel wel aan de regels vasthoudt, maar in de pastorale praktijk ijverig zoekt naar allerlei sluipwegen om er onderuit te komen.

Gemeenschappelijk

Toch is het opvallend dat wij deze verklaring met zoveel instemming kunnen begroeten. Bij een nauwgezette bestudering zullen er vast wel dingen zijn waar wij anders over oordelen. Rome denkt altijd erg vanuit de natuur, waar wij ons op de Schrift beroepen. Maar op deze fronten staan we dichter bij Rome dan bij veel hedendaagse protestanten.

Moet dat tot de conclusie leiden dat we meer gemeenschappelijk hebben met rooms-katholieken dan dat er verschillen zijn? Die conclusie werd onlangs getrokken op de ontmoetingsdag van de stichting In de Rechte Straat. En er zijn tegenwoordig veel orthodoxe protestanten die er zo over denken.

De vraag is dan altijd wel hoe je dat meet. Dat geldt ook voor andere vergelijkingen die wel gemaakt worden. Prof. S. Paas stelde eens dat reformatorischen en evangelischen voor 90 procent hetzelfde geloven. En je kunt nog veel verder gaan. Moslims onderschrijven ongeveer de helft van de Apostolische Geloofsbelijdenis. Zij geloven immers in een almachtig God, Die hemel en aarde geschapen heeft. Met de evolutietheorie moet je bij hen niet aankomen. Zij geloven dat Jezus Christus ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria en opgevaren ten hemel. Zij geloven de vergeving der zonden, de wederopstanding des vleses en een eeuwig leven.

Moet je daaruit concluderen dat moslims eigenlijk halve christenen zijn?

Hier en daar wordt wel gesproken van een Abrahamitische oecumene. Maar daar is geen grond voor.

Wat het zwaarste weegt

Ook al gebruiken mensen dezelfde woorden, dat betekent nog niet dat ze er hetzelfde mee bedoelen. Van belang is hier de drieslag: Wat zeggen ze, wat zeggen ze niet, wat zeggen ze ook? Om een adequaat beeld te krijgen, moet je aan alle drie die vragen aandacht besteden.

In plaats van te meten, hoe dan ook, is het echter belangrijker om te wegen. Wat weegt het zwaarste bij al de overeenkomsten en verschillen tussen allerlei kerken en godsdiensten? Is het niet de vraag naar de toe-eigening van het heil? Hoe wordt een mens tot God bekeerd? Daar lopen de scheidslijnen.

Moslims moeten de toegang tot het paradijs zelf verdienen. Hun zonden moeten ze zien te compenseren. Voor rooms-katholieken geldt dat God Zijn genade niet zal onthouden aan mensen die doen wat ze kunnen. Evangelischen verkrijgen de verzoening met God door het geloof in Jezus. Maar het is uiteindelijk aan hen om die geloofskeuze te maken.

De Bijbelse leer zoals we die in onze belijdenis vinden, is fundamenteel anders. God doet niet veel voor Zijn kinderen, God doet alles. Het is niet zo dat Hij alleen de macht geeft om te geloven en het dan verder aan de mens overlaat of hij daar gebruik van wil maken of niet (Dordtse Leerregels, hoofdstuk III-IV, par. 12 en 14). Dan zou er immers niemand zalig worden.

Waar geloof

We hoeven de verschillen met andere godsdienstige richtingen niet uit te vergroten. Maar als hetgeen ons scheidt veel wezenlijker is dan wat ons bindt, moeten we dat niet verzwijgen. We mogen dankbaar zijn wanneer men in bepaalde kerken abortus en homoseksuele relaties afwijst. Hopelijk blijft men dat doen ondanks de grote maatschappelijke druk.

Maar dergelijke ethische standpunten maken ons niet zalig. Het gaat om een waar geloof in Christus. ‘Hoe zullen wij ontvlieden, indien wij op zo grote zaligheid geen acht nemen?’ (Hebr. 2:3).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen