Jezus uit de kerk verdrongen

In de dertiende, veertiende en vijftiende eeuw is de Heere Jezus uit die kerk verdrongen. Hoewel Zijn Naam genoemd wordt en veel kruisbeelden van Hem in de kerken te zien zijn, is Jezus onder hen niet. Er zijn zaligmakers gekomen naast de enige ware Zaligmaker. Aflaten, crucifixen, verering van Maria en heiligen zijn in Zijn plaats gekomen.

Een van de oorzaken voor het verdwijnen van de Heere Jezus uit de oude kerk is het pausschap. Zoals we de vorige keer lazen, had ook Luther grote bezwaren tegen die instelling. De regering van Jezus over Zijn kerk was vervangen door de heerschappij van de paus. Daarmee verbonden is de onbijbelse visie op de rechtvaardiging. Het pausdom leert dat mensen door goede werken voor God kunnen verschijnen. In navolging van de Bijbel stelt Van Lodenstein iets heel anders: ‘Daarentegen leren wij dat Jezus geheel in onze plaats komt en dat onze werken noch vóór, noch na de genade gedaan in onze rechtvaardigmaking geenszins plaats hebben’. Alleen in Christus zijn ze volmaakt, kunnen ze volmaakt zijn, aldus Van Lodenstein.¹

Daarnaast waren er allerlei voorschriften, tradities en instellingen zoals Vastenavond en Allerheiligen. Die instellingen hebben alleen te maken met de buitenkant. Ze leiden af van de Bijbel. Onderzoek van de Bijbel is van groot belang. Dat deden de mensen van Berea, ‘die acht gaven op hetgeen van Paulus gesproken werd, en onderzochten of die dingen zo waren’.²

Rooms-katholieken als voorbeeld

In de achtste samenspraak van zijn omvangrijke werk ”Beschouwinge van Zion” gaat Van Lodenstein uitvoerig in op de dwalingen van de Rooms-Katholieke Kerk. In die samenspraak, maar ook in preken en andere geschriften besteedt hij aandacht aan de levenspraktijk van veel gereformeerden. Die vindt hij vaak ronduit beschamend. In een van zijn preken zegt hij dat het pausdom meer waarde hecht aan de menselijke leer dan de gereformeerden aan de Goddelijke waarheid. De rooms-katholieken spannen zich in voor de handhaving en verbreiding van hun leer. ‘Ze gaan ons te boven in lust tot de waarheid’.³

De lauwheid van veel gereformeerden baart Van Lodenstein zorg. Hoewel het een grote zegen is dat de protestanten bevrijd zijn van de macht van het pausdom, is de onverschilligheid van zijn geloofsgenoten groot. In dat opzicht moeten ze een voorbeeld nemen aan hun vroegere tegenstanders. In een biddagpreek over Hosea 9:12: ‘Wee hun, als Ik van hen zal geweken zijn’, laat hij zich wel erg pessimistisch uit. Hij spreekt daarin over het gebrek aan liefde voor de waarheid. Als die liefde er niet meer is, heeft dat grote gevolgen, namelijk het wijken van de Heere. Dat is zichtbaar bij de rooms-katholieken. Maar hoe is het in dat opzicht met de mensen die bij hem in de kerk zitten? Niet veel beter, misschien nog wel erger, zo constateert Van Lodenstein: ‘Evenzo is het met ons gereformeerde volk dat nog slechter is omdat wij dagelijks voor onze ogen zien hoe de papisten duizend keer meer doen voor de kerk en voor de bekering van de ongelovigen dan wij gereformeerden’.⁴

Lauwe geesteloosheid

Die lauwheid en geesteloosheid bij veel gereformeerden worden niet veroorzaakt door de Reformatie zelf. Daar is Van Lodenstein duidelijk over. Als dat gezegd zou worden, betekent dat dat het ‘goede en grote werk van de reformatoren vernietigd zou zijn. O neen, die hebben wel [goed] en het hare gedaan’. Hij gaat nog wat verder: ‘Ik wil ook niet zeggen dat de eerste Reformateurs geweest zouden zijn zonder Geest. Dat ook niet’.⁵

Waardoor wordt de opmerkelijke neergang van de Reformatie dan wel veroorzaakt? Op die vraag geeft hij antwoord in zijn bekende preek over Ezechiël 37. De volgende keer hopen we daar op in te gaan.

wordt vervolgd

1 Van Lodenstein, ”Beschouwinge van Zion I”

2 Van Lodenstein, ”De Heerlijkheid van een waar christelijk leven”

3 Van Lodenstein, ”Zestien boet-Predikatiën over Jeremia 45”

4 Van Lodenstein, ”Negen Predicatiën”

5 Van Lodenstein, ”Negen Predicatiën”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen