De wissel ging om

In het vorige artikel hoorden we dat de Bijbel ons leert hoe we de Bijbel moeten lezen. Vanuit het Oude Testament hoorden we dat God Zijn eigen Woord onfeilbaar vervult. Zo legt de Bijbel zichzelf uit. Dit wordt bevestigd door wat we lezen in het Nieuwe Testament.

Petrus

In de tweede brief van de apostel Petrus lezen we enkele belangrijke zaken over hoe wij moeten omgaan met de Bijbel. ‘En wij hebben het profetische Woord, dat zeer vast is’ (2 Petr. 1:19). Het is een zeer vaste grond om ons geloof daarop te bouwen, zo legt de kanttekening uit. Dit heeft ook gevolgen voor de uitleg van de Bijbel. ‘Dit eerst wetende, dat geen profetie der Schrift is van eigen uitlegging’, zo vervolgt Petrus (vers 20). De profeten verklaarden Gods raad, zo leggen de kanttekenaren uit, ‘niet wat hun eigen gemoed, maar wat de Geest Gods hun ingeeft’. Dit betekent ook, zo vervolgt de kanttekening, dat de uitleg van de Bijbel ‘niet moet geschieden naar menselijk vernuft, maar naar de eenparige zin der Heilige Schrift, die zelve allerbest haar mening verklaart’.

Wat is de oorzaak dat alleen de Bijbel bepaalt hoe we de Bijbel moeten uitleggen? Petrus vervolgt (vers 21): ‘Want de profetie is voortijds niet voortgebracht door den wil eens mensen, maar de heilige mensen Gods, van den Heiligen Geest gedreven zijnde, hebben ze gesproken’. Hoewel Gods Geest gebruikmaakte van mensen, komen de Schriftwoorden niet uit de wil of de gedachte van mensen op. Het is Gods Geest Die de apostelen, naar de belofte van Christus, in al de waarheid leidde (Joh. 15:26; 16:13). Daarom spreken we de Bijbel na in 2 Timotheüs 3:16: ‘Al de Schrift is van God ingegeven’.

Openbaring

Het Woord van God is dus de openbaring van God. Hij overzag alle eeuwen en maakte genoeg bekend voor alle tijden, plaatsen en culturen. Ten diepste kan er nooit een vraag zijn waarop we moeten zeggen: Hierop kunnen we vanuit de Bijbel eigenlijk niets zeggen. Er hoeft én er mag dus ook niets aan de Bijbel worden toegevoegd. De Bijbel bevat Gods definitieve openbaring voor alle tijden. Wie daaraan iets toevoegt, of daarvan iets afdoet, valt onder het oordeel dat God uitspreekt in Openbaring 22:19.

Met deze uitspraken uit het Oude en Nieuwe Testament is het belangrijkste gezegd over de uitleg van de Bijbel. Die uitleg neemt zijn uitgangspunt in de belijdenis dat de Bijbel de openbaring van God is, het spreken van God tot mensen. Hoe moeten we deze openbaring uitleggen? Dat bepaalt de eerste Auteur ervan, God Zelf. Hoe weten we dat? Door de Bijbel. Iemand kan zeggen: Dit is een cirkelredenering. We antwoorden: Nee, dit laat eerder zien dat God altijd soeverein blijft over Zijn eigen Woord. Regeringen kunnen wetten maken die rechters interpreteren en gebruiken, maar God bepaalt de uitleg van Zijn eigen Woord. Wat rest ons? Eerbiedig luisteren naar de Bijbel zelf. Waar moeten we anders naar luisteren? Naar de wetenschap? Naar de eigentijdse cultuur? Naar onze persoonlijke ervaring? In het vervolg van de serie zullen we zien dat dit juist leidt tot de verwarring die er heerst op het kerkelijk erf.

Wissel

Waar gaat een wissel om in deze verwarring? Vaak gebeurt dit als de menselijke factor in het ontstaan van de Bijbel wordt uitvergroot. Dan heet de Bijbel de neerslag van wat mensen hebben ervaren van God. Zij hebben over die ervaringen nagedacht, daar woorden aan gegeven. Die woorden lezen we in de Bijbel. Maar, die woorden kwamen op uit de beperkte beleving van de bijbelschrijvers, mensen immers van hun tijd.

Op een radicale manier is deze lijn doorgetrokken in de moderne theologie, die ten diepste een theologie vanuit de mens is. We denken aan de beruchte uitspraak van de gereformeerde theoloog H.M. Kuitert: ‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook de uitspraak dat iets van Boven komt’. Zo sterk horen we dit nu niet op het gereformeerde erf, waar toch veel verwarring is over de uitleg van de Bijbel. En, zo zullen we zien, die verwarring staat niet los van de wissel of de Bijbel openbaring van God is of het spreken van mensen over hun ervaringen met God.

wordt vervolgd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen