Herdruk voor boek ‘Bezetting overleven’: Hoe overleefden de eilanders de Tweede Wereldoorlog

Er blijkt veel belangstelling te zijn voor het boek en mede daarom hebben Kees Stoutjesdijk en Jan van Harberden besloten om een herdruk van ‘Bezetting overleven’ te realiseren. “Hierbij komt ook nog dat we door de coronamaatregelen de Dodenherdenking en bevrijding niet kunnen organiseren zoals we zouden willen. Daarom is besloten tot een herdruk van het boek ‘Bezetting overleven’. Het boek beschrijft aan de hand van literatuuronderzoek en getuigenverklaringen hoe de eilanders deze naargeestige periode hebben doorgebracht en de bezetting hebben kunnen overleven.

‘Bezet gebied’

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het eiland Goeree- Overflakkee ‘bezet gebied’ tot aan de overgave van de Duitse bezetters op 5 mei 1945. Gedurende die vijf lange bezettingsjaren werd het leven op het van nature geïsoleerd gelegen en op zichzelf aangewezen eiland steeds moeilijker. Net als in de rest van Nederland werden veel dagelijkse gebruikte producten en levensmiddelen steeds schaarser en kwamen ‘op de bon’. Tot ze zelfs met de distributiebonnen niet meer verkrijgbaar waren. De winkels raakten leeg en de bewoners waren nog meer dan voorheen aangewezen op elkaars steun, op ruilhandel en op zichzelf.

Duitsers

De op het eiland aanwezige Duitse troepen, onder meer gelegerd bij de bunkers aan de kust, eisten een groot deel van de eilandelijke landbouw- en veeteeltproductie op. Brandstof werd schaars en er werden centrale keukens ingericht. Tot overmaat van ramp werd vanaf februari 1944 bijna twee derde van het eiland door de Duitsers onder water gezet om zo geallieerde luchtlandingen te voorkomen. Daardoor moesten veel bewoners noodgedwongen huis en haard verlaten en velen waren genoodzaakt onderdak ‘aan de overkant’ te zoeken. In het ondergelopen gebied waren uiteraard geen aardappelen en uien meer te oogsten. Wanneer bij de razzia in december 1944 ook nog eens een groot deel van de mannelijke bevolking wordt afgevoerd naar fabrieken in Duitsland, is de misère compleet.

Voor de totstandkoming van het boek hebben de samenstellers een groot aantal interviews gehouden met mensen die de oorlog bewust hebben meegemaakt. Mensen, die blij waren hun verhaal nog te vertellen. Verhalen die soms ook emoties opriepen. Het boek is gevuld met tal van – soms humoristische voorbeelden – hoe de eilanders vooral op praktisch gebied de oorloog zijn doorgekomen.

Naast verhalen is het boek gevuld met tal van afbeeldingen van advertenties uit de kranten, maar ook van officiële bekendmakingen van de door de bezetters gecontroleerde overheid of van de Duitse commandant van het eiland.

Verder zijn er in het boek verschillende tips te vinden om toch nog een beetje voedzame maaltijden te bereiden. Daarnaast zijn er veel afbeeldingen van bijzondere gebruiksvoorwerpen uit de oorlogsdagen te vinden.

Inundatie

Uitgebreid komt in het boek de gevolgen van inundatie aan de orde en de problemen die de landbouwers hadden om hun producten te telen en de afzet van de oogst. Verder ook veel aandacht voor de surrogaatproducten die men in de oorlog moest gebruiken. Maar ook de vindingrijkheid van de verschillende middenstanders komt aan bod.

Van het boek zijn 660 exemplaren verkocht en in deze tweede druk geen inhoudelijke wijzigingen doorgevoerd alleen in de uitvoering zijn er wat aan passingen gedaan.

Bij dit artikel een aantal afbeeldingen uit het bijna 200 pagina’s tellende boek dat voor € 19,95 te koop is bij de eilandelijke boekhandels, Bakkerij van Harberden, het Streekmuseum en de webwinkel van Stichting WO2GO. Via de webwinkel van WW2research en in de winkel van Van Harberden is er een tijdelijke aanbieding van € 17,50

Herkenning

In het kader van oorlog en bevrijding werden door Jan van Harberden veel workshops gegeven met name tijdens deze workshops kwamen er veel reacties van mensen die de verhalen herkenden. Zij hadden die dan soms zelf meegemaakt, maar ook zijn er veel verhalen door vaders en moeders of opa’s en oma’s verteld. Zo hoorde Jan de volgende leuke reactie: “Een oude mevrouw vertelde hoe ze in hun gezin een illegaal krantje lazen, maar in hetzelfde gezin waren ook Duitse soldaten ingekwartierd. Op een dag kwam moeder er achter dat het illegale krantje verdwenen was en dus was er paniek in huis. Dit was levensgevaarlijk. Tot haar schrik bedacht de mevrouw die op mijn workshop was en toen nog een jong meisje was, dat ze net een appel geschild had en dat had ze gedaan zoals haar moeder het haar geleerd had, netjes op een krant, waarna de schillen met krant en al in de prullenbak waren verdwenen. Toen ze dit aan haar moeder opbiechtte werd snel de prullenbak geleegd en kon het opgepoetste krantje door naar de volgende lezer, want zo ging dat. De krantjes gingen van gezin”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen