De Islam en Europa

Een rede van prof. Bodar

Dezer dagen kwam de rede uit die Antoine Bodar heeft gehouden bij zijn ambtsaanvaarding in Tilburg op 2 februari 2007.

Prof Bodar is een bekend priester. Hij is korte tijd verbonden geweest aan de Sint- Jan in Den Bosch. Daarna is hij weer teruggegaan naar Rome, maar hij heeft een 'optrekje' in Amsterdam aangehouden. Hij brengt telkens enkele weken van het jaar door in Nederland, naar ik meen te weten vooral in Amsterdam.

Die verdeling van tijd en woonplaats maakt het hem mogelijk om in Tilburg bijzonder hoogleraar te zijn, voor een aantal weken per jaar

Zijn leeropdracht is "Christendom, cultuur en media". Daarmee bestrijkt hij een uitermate breed veld. Vooral wel omdat er tussen de drie termen in de titel geen speciaal verband wordt gelegd. Er staan alleen komma's tussen de drie zelfstandige naamwoorden. Hoe dan ook, Bodar heeft zijn rede de titel gegeven; "Ik droom mij Europa". Het betoog bevat een inte

Het betoog bevat een interessante beschouwing met veel gegevens over de geschiedenis van Europa, en met de mening van veel geleerden over Europa. Het is boeiend om al dit historisch materiaal opgediend te krijgen.

De toepassing: integratie

Het gaat mij m deze column vooral om het slot. In zekere zin de toepassing (zoals dat ook in een preek wel gebeurt). Aan het eind spreekt hij over de groei van de Moslimbevolking in Europa, terwijl de oorspronkelijk hier wonende, nu vooral geseculariseerde bevolking, slechts slinkt. Hij spreekt over een "dualiteit in pluraliteit" in de bevolking van Europa.

In het licht van de historische ontwikkelingen "moet het gelukken de integratie en de verandering van de gezamenlijke bevolking het hoofd te bieden".

Daarvoor is ondermeer voorwaarde een pluraliteit van culturen, als tegenstelling van multi-culturalisme.

Ik citeer zijn conclusie als grondstelling van dit deel van zijn betoog: "Maar in pluraliteit kan een Europese Islam ontstaan, waarvan de dragers in hun eigenheid worden geïntegreerd in onze gezamenlijkheid". Een zin om over na te den

Een zin om over na te denken. De kern ervan is, dat de Islam zich laat en dus wil integreren in de gezamenlijkheid van Europa.

Is die integratie te verwachten?

Is die wil tot integratie te verwachten? Er zijn zeker belijders van de Islam (met Nederlandse nationaliteit) die dat willen beogen en ervoor zullen pleiten.

De vraag is echter of de Islam als wereldgodsdienst en dus ook als wereldbeweging daartoe bereid is.

Manifesteert de Islam zich niet veel meer als een godsdienstige èn politieke beweging die zich afgrenst tegen en zich tevens plaatst boven andere godsdiensten en nationaliteiten?

En eist de Islam niet over heel de wereld erkenning van en eerbied voor Mohammed en zijn leer? Men denke aan recente conflicten als in Denemarken, rond de toespraak van paus Benedictus XVI, en de tentoonstelling in de Nieuwe Kerk op de Dam.

De details kan ik niet bespreken. Ik zou deze botsingen brandhaarden van een conflict willen noemen. Daarin toonde de Islam wereldwijd en ook in Nederland niet de bereidheid tot integratie in de Europese situatie; wil men, niet in de Europese cultuurl

Zelfs de vrijheid van meningsuiting zoals in het Europa waarover Bodar sprak. kwam onder druk te staan.

De kern van het probleem

Naar mijn oordeel ligt hier de kern van de problematiek. Is de Islam bereid te integreren in het door Bodar visionair gedroomde Europa?

Welke invloed hebben Nederlandse belijders van de Islam op hun godsdienstige voorgangers en woordvoerders wereldwijd?

Ik zal niet ontkennen dat er in Nederland spraakmakende belijders van de Islam zijn, die aan het door Bodar bedoelde integratieproces willen werken.

Maar hebben ze daarmee de belijders en leiders van de Islam uit andere werelddelen achter zich? Ik zie dat niet zo maar gebeuren.

De reactie van de Islam wereldwijd - zoals hierboven aangeduid - doet mij eerder het tegendeel verwachten; om niet te zeggen: vrezen.

En wat kunnen goedwillende enkelingen tegen de wereldleiders van de Islam? Bovengenoemde voorbeelden laten zien dat er een internationale beweging georganiseerd kan worden tegen symptomen van wat wij Europeanen onder integratie verstaan.

Een diepe kloof

Ik zie hier een diepe kloof Bodar zou de gedroomde plaats van de Islam in een geïntegreerd Europa alleen verwezenlijkt kunnen zien, als er wereldwijd binnen de Islam een reformatie tot stand zou komen. Daarvan zie noch verwacht

Daarvan zie noch verwacht ik symptomen. Eerder van het tegendeel. Ik wil niet onaangenaam zijn, maar de roomskatholieke Bodar zou toch moeten weten hoe een wereldwijd georganiseerde godsdienst vanuit een centrum de regie voert.

Het komt mij voor dat de tekening van de gewenste toekomst van Europa helaas niet meer is dan een droombeeld. Heeft hij zelf daarvan iets aangevoeld door als titel voor zijn rede te kiezen "Ik droom mij Europa"? Het antwoord is aan Bodar en aan de lezer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen