�Lijdenstijd� 2020

IIn de periode tussen het Kerstfeest en Pasen wordt veel over deze vraag geschreven, gemediteerd en gepreekt. Doorgaans wordt van Johannes hetzelfde beeld getekend: de Doper in de gevangenis, terwijl hij in een diepe crisis verkeert. Wat er allemaal gebeurt met hemzelf en met Jezus, kan hij namelijk niet verkroppen. Zijn hele zieleleven staat op zijn kop: Heb ik mij vergist toen ik de Christus aanwees als ‘Het Lam Gods’? Heb ik door mijn preken mijn discipelen en het volk op het verkeerde been gezet? Zou Jezus wel echt de Ware zijn?

Toegepast op allen die samengekomen zijn in een kerkgebouw, of op luisteraars naar een dagopening voor de radio, of lezers van dagteksten: Wellicht herkent u dit, gemeente / luisteraar/ lezer. Vol enthousiasme hebt u ooit ‘ja’ gezegd toen u Jezus van harte ging volgen. Maar nu is alles zo anders … de twijfel heeft toegeslagen, de aanvechting … zoals in het leven van Johannes die in een depressie tuimelde. Goed dat we dit ook in de Bijbel lezen. En nog wel van “zo’n grote in het Koninkrijk”. Zelfs Johannes komt dicht naast ons staan als een ‘gewoon mens’. Hij ziet het niet meer zitten …

Is dit het? Dreigt hier niet het gevaar dat we het gaan hebben over het lijden en de strijd van Johannes? Wij zijn ‘de Lijdenstijd’ ingegaan. Niet die van de Doper, maar van Jezus! Uiteenlopende verklaringen van Mattheüs 11 riepen bij mij de vraag op hoe in de loop van de eeuwen de katholieke Kerk [NGB, art. 27] dit Bijbelgedeelte heeft verstaan.

De theoloog O. Noordmans (1871 – 1956) bestempelt Johannes’ vraag als ‘de gevaarlijkste vraag die in het Evangelie voorkomt’ (zie boven). Waarom ‘gevaarlijk’? Vanwege ‘de verleiding - zegt hij - om ons de psychologische zijde van het geval in te denken en ons Johannes voor te stellen als een wanhopig mens.

In ‘ons’ Ecclesia wil ik vermelden dat Kohlbrugge, van wie wij gewend zijn dat hij zich beroept op de kerkvaders en de Reformatoren Luther en Calvijn, hun uitleg van de vraag van Johannes niet overneemt. Ook verwijst hij niet naar de Kanttekeningen bij de Statenvertaling (1637). Sterker nog: hij spreekt ze tegen (zie citaat beneden). De Reformatoren en de Statenvertalers ontlenen hun inzicht – vanzelfsprekend! – mede aan de interpretatie van de Vroege Kerk.

Wanneer we putten uit oude bronnen, leren we dat in het Evangelie beslissend zijn de lijnen die de Heilige Geest trekt van Johannes naar Jezus en niet andersom! Dat het hier niet gaat om de persoon van Johannes, maar om diens ambt. Zijn hele ambtsbediening kenmerkt zich name-lijk door tot zijn discipelen en het volk te zeggen: ‘Ik ben de Bruidegom niet. Ik ben zijn vriend’ (Joh.3). Zie, het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegdraagt!’. Bij Hem moet je zijn om van je zonde af te komen. De ergste zonde is: ongeloof. Blijkbaar zijn er nog steeds leerlingen van Johannes die de boodschap van hun meester niet goed hebben verstaan. In vers 3 lezen we: ‘ … verwachten wij …’ en niet ‘ik ‘! De voorstellingen van de Messias kloppen niet met wat er allemaal gebeurt. Volgens de Doper zou de beloofde Koning krachtig optreden, het kaf van het koren scheiden, onvruchtbare bomen omhakken, in vuur en oordeel zou God komen. Eindelijk zal er worden rechtgesproken en – gedaan. Gods Gezalfde stelt orde op zaken. Allen die Gods Geboden vertrappen, die geen boodschap hebben aan het liefhebben van God en de naaste, worden als dode ranken weggesnoeid en in het vuur geworpen. Het juk van Rome en van de religieuze leiders wordt stukgebroken.

Maar … dat gebeurt niet! Althans niet zoals men dat zich heeft ingebeeld.

Wat men ziet, is dat niet koning Herodes achter de tralies terechtkomt, maar Johannes, de wegbereider van Koning Jezus. Wat had hij dan op zijn geweten? Zijn innige relatie met het Lam van God en zijn directe oproep - ook aan het adres van koning Herodes – ‘Bekeer u!’ Geboeid wordt hij afgevoerd naar de kerker. Als dit het lot is van de voorbode van de Koning, hoe zal het dan met de Koning Zelf gaan? Daar wringt de schoen!

Natuurlijk hebben de leerlingen van Johannes - de profeet mocht blijkbaar bezoek ontvangen - dit met hun meester besproken. Johannes leert hun dan voor de zoveelste keer de les: Je moet bij JEZUS zijn en niet bij mij! ‘Zie, het Lam van God!’ Laat Hij je maar onderhanden nemen en kom mij dan vertellen wat de Koning heeft gezegd.

Lukas schrijft dat ‘het Woord geschiedt in de dagen van’ de keizer te Rome, van Pilatus in Judea, van Herodes en diens broers, van de hogepriesters Annas en Kajafas. Gods Woord gaat in vervulling. De HEERE regeert! Toen en ook nu, a.D. 2020. ‘In de dagen van …’ Vul de namen maar in van leiders in de Kerk en in de wereld. Vandaag.

De boodschap die Jezus meegeeft voor Johannes kende de profeet al lang: woorden van Jesaja worden waar. Tekenen van de Messias worden zichtbaar: ‘De Geest van de HEERE Heere is op Mij, omdat de HEERE Mij gezalfd heeft’! Houd je aan het Woord, aan de profetie, al zou je er niets van zien dan het tegendeel. Maar er is veel te zien: Jezus citeert Jesaja in de opsomming van de tekenen van het Koninkrijk der hemelen. ‘… wat u hoort en ziet’ (vs.4). Zelfs doden worden opgewekt. (Red.: wordt vervolgd in het volgende nummer)

M. Verduin, Zeist

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen