Boekbesprekingen

Het is een goede zaak dat er een actueel handboek voor gereformeerd kerkrecht beschikbaar is. Dat is zowel intern (een goede gang van zaken in de kerk) als extern (met het oog op de verhouding van kerk en samenleving) van belang. Dit handboek geeft een goed overzicht van de actuele stand van zaken in het kerkrecht. Ruim twintig auteurs hebben een bijdrage geleverd.

Het handboek bestaat uit vier delen. In het principiële deel worden Bijbelse gegevens en theologische beginselen behandeld. Volgende hoofdstukken gaan in op de rechtsfilosofie en de ver ­ houding tot de belijdenis en het burgerlijk recht. Het historische deel geeft een overzicht van de geschiedenis van het kerkrecht. De bijdragen over de Reformatoren en het overzicht van de ontwikkeling van de Nederlandse kerkorden tussen 1571 en 1619 springen er in positieve zin uit.

Het systematische deel bespreekt thematisch de onderdelen van de Dordtse Kerkorde: de diensten; de kerkelijke vergaderingen; leer, sacramenten en liturgie; tucht. Het laatste, praktische deel van het handboek gaat in op letter en geest van de kerkorde en op de thema’s privacy, arbeidsrecht, aansprakelijkheid en macht en misbruik. Bij een veelheid aan auteurs is verschil in stijl of inhoudelijke overlap niet altijd te voorkomen. In het historische deel wordt Calvijn zelfs tweemaal behandeld. In het systematische deel gaan sommige scribenten goed in op de regelingen in verschillende kerken of huidige ontwikkelingen, terwijl anderen het houden bij een algemene duiding of vrijwel alleen oog hebben voor hun eigen kerkverband. Soms is de insteek vooral historisch, soms sterk inhoudelijk (bijvoorbeeld de grondige bijdrage over appel en revisie).

Theologisch zou er soms verder mogen worden doorgevraagd. Zo wordt gesteld dat de zeggenschap van een kerkenraad over de gemeente berust op de bevoegdheid die Christus gegeven heeft; de zeggenschap van meerdere vergaderingen zou echter berusten op onderlinge afspraak. Daartussen zit wel een spanning, als je tegelijk vol wilt houden dat de verbinding tussen gemeenten geen menselijke uitvinding is en dat in meerdere vergaderingen de kerken samenkomen. Het theologische debat voorafgaand aan de Hervormde Kerkorde van 1951 en de theologische bezinning op kerkrecht in recenter tijd (zoals de studie van prof. Koffeman, Het goed recht van de kerk) krijgen maar weinig aandacht.

Het praktische deel gaat wel in op actuele kwesties, maar besteedt weinig aandacht aan de praktijk van (de omgang met) het kerkrecht. Een bijdrage over kerkrechtelijke oordeelsvorming of een bespreking van enkele casussen zou hier interessant zijn geweest.

Dit handboek is het sterkst in de onderdelen waar de theologische achtergronden goed naar voren komen (bijvoorbeeld inzake de tucht), waar wordt ingegaan op de actuele situatie (zoals bij de ambten) en waar de verhouding tussen kerkelijk en burgerlijk recht inzichtelijk wordt gemaakt. Dit

handboek is onmisbaar voor ieder die actief met kerkrecht te maken heeft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen