Delf vrouw en kind’ren ‘t graf

Berijming

Hoewel in veel liederen en gezangen uitdrukkingen en regels voorkomen die vervreemding of weerstand oproepen, roepen deze regels wel héél veel op: ‘delf vrouw en kind’ren ’t graf, neem goed en bloed ons af’. Ook mensen die zelf niet weten wat het is om een vrouw/ man en/ of kind(eren) te moeten brengen naar het graf, zullen dat wel aanvoelen. Het is goed om allereerst op te merken dat het een vertaling betreft, die als Gezang 96 in de Gezangenbundel van 1938 is opgenomen, naar de vertaling van J.J.L. ten Kate (1819-1889). Opmerkelijk genoeg staat het ‘Lutherlied’ vervolgens ook als Gezang 97 in dezelfde bundel, met het onderschrift: ‘verbeterde vertaling’. Daar gaat de tekst als volgt: ‘Al rooft g’ ons al ons goed, vrouw, kind en eer en bloed, ontneemt ’t ons alles vrij! Gij wint er toch niets bij: het Rijk blijft ons behouden!’

Als we weten hoe destijds - en ook vandaag voor de vervolgde kerk - deze woorden praktijk worden, krijgen we meer zicht op deze ontzaglijke woorden. Beroofd van alle goederen, gescheiden van geliefde gezinsleden door een gevangenismuur of strafkamp, misbruikt of gemarteld, ja zelfs te moeten sterven. Dan proeven we - óók in de ‘kreupele’ berijming van Ten Kate - wat de bedoeling is. Alsof gezegd wil zijn: dit kunnen de vijanden van God, ware christenen allemaal aandoen. Ze kunnen bezittingen, een geliefde vrouw of kinderen afnemen en zelfs doden. Ze kunnen christenen het leven benemen. Schijnbaar verliezen ze dan alles, maar in werkelijkheid is de winst voor de ware christen. Want juist door het woeden van de vijand die ten laatste het leven afneemt, gaat de bruidskerk naar haar Bruidegom. Uw gedrag, vijand, brengt ú geen winst, ook al lijkt dat zo. Maar de levendgemaakte christen mag ondervinden: ‘Wij gaan ten hemel in, en erven Koninkrijken!’

Deze taal nadert toch heel dicht de woorden van het zege- lied uit Romeinen 8. O zeker, die taal is rijker en ook in onze vertaling meer trefzeker: ‘Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus? Verdrukking, of benauwdheid, of vervolging, of honger, of naaktheid, of gevaar, of zwaard? (…) Want ik ben verzekerd dat noch dood noch leven, noch engelen noch over- heden noch machten, noch tegenwoordige noch toekomende dingen, noch hoogte noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Chris- tus Jezus, onzen Heere’.

Beleving

In ons weekblad (2007) schreef wijlen ds. L. Terlouw (1954-2017) over Psalm 46 in de week van Hervormingsdag: ‘God is voor de dichter een Toevlucht en Sterkte. Hoe de vijan- den deze Toevluchts-plaats ook belagen, hoe ze de aanvallen met geweld ondernemen, de Sterkte van deze Toevlucht gaat de kracht en de macht van de vijanden te boven. Hoe de wereld komt met zijn verleidende macht, hoe het vlees zich roert, hoe de satan woedt, de poorten der hel zullen dit Toe- vluchtsoord niet overwinnen. Christus vermorzelde de kop van de satan, overwon de dood. Daarom zal Hij die vijanden steeds opnieuw terneerslaan. Overwinnende zal Hij overwin- nen. Wat is het een wonder geweest voor Luther, dat hij daarin mocht delen, dat Hij daarop mocht zien. Dan kan hij zingen: Delf vrouw en kind'ren ‘t graf, neem goed en bloed ons af, het brengt u geen gewin, wij gaan ten hemel in en erven Konink- rijken. Zijn erfenis ligt in de Sterkte van deze Toevlucht vast. Wat zijn Gods kinderen dan gelukkig’. Daar hebt u de beleving van deze ingrijpende regel uit het Lutherlied. Onze geliefde broeder schreef er nog iets achter, waarmee we afsluiten: ’En als u niet deelt in dat geluk dan verkeert u nog op de plaats waar u geboren bent: buiten die Toevlucht en Sterkte. Als u dan vandaag sterft, is het voor eeuwig te laat. Leer dan nog heden van hemelswege wat tot uw zaligheid dient. Is de vijand op de been, roepen ze u toe: u hebt geen heil bij God? Het was die ene Toevlucht in het verleden. Nog roept Hij u toe, dat Hij krachtiglijk bevonden is een Hulp in die benauwdheden’.

Vraag?

Heb jij/hebt u ook een vraag? Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie.

Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder.

Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen