Hedonisme, pluk de dag!

In deze serie over het innerlijke leven zijn heel wat namen van theologen voorbijgekomen. Augustinus, Bernard van Clairvaux, Thomas à Kempis, Teellinck, A Brakel, Van Lodenstein, Van der Groe en anderen. Allen hebben ze met de Bijbel in de hand gewezen op de grote waarde van het innerlijke leven.

Lijnrecht tegenover deze Bijbelse levens- houding staat het hedonisme. Dit woord is afgeleid van het Griekse hèdonè, dat genot betekent. In de Griekse filosofie waren er diverse stromingen waarvan de aanhangers allen naar de zin van het leven zochten. Daar werden diepgaande gesprekken over gevoerd. De hedonisten waren tot de conclusie gekomen dat genot het hoogste goed is. Dat is de belangrijke voorwaarde voor een gezonde en harmoni- sche zelfontplooiing. Die nadruk op genot betekent overigens niet dat die filosofen voorstanders waren van een grenzeloos, teugelloos en mateloos genieten. Maar de hedonistische levensstijl was voor hen wel bepalend om een zo goed mogelijk leven te kunnen leiden.

Ingetogen

Met het christendom kwam een totaal andere levenshouding in de samenleving. De zeven christelijke deugden werden maatgevend. Naast de drie theologische deugden – geloof, hoop en liefde – waren voorzichtigheid, matigheid, rechtvaardig- heid en standvastigheid richtinggevend voor het leven van mensen. In het dage- lijkse leven speelden die een belangrijke rol. De hierboven genoemde theologen waren ervan overtuigd dat een sober en ingetogen leven bij de praktijk der godza- ligheid hoorde. Iemand als Van Lodenstein riep de mensen met grote regelmaat daartoe op. In een van zijn preken uit de bundel ”De heerlijkheid van een waar christelijk leven” schreef hij dat de Heere deze wonderlijke vernieuwende kracht werkt. ‘Dat doet Hij met een woord, een belofte van onzichtbare dingen, terwijl de hele wereld naar zichtbaarheden uitziet’. Bijbelse waarden en normen werden tij- dens kerkdiensten voorgehouden en de jongeren tijdens catechisatie ingeprent.

Terugkeer naar het heidendom

Inmiddels is het christendom in ons land naar de zijlijn gedrongen. De vele kerken die gesloten zijn of worden, illustreren deze droeve neergang. De christelijke levenshouding, waarvan de drie theolo- gische en de vier kardinale deugden de pijlers waren, heeft aan betekenis inge- boet. Er is een andere levensinstelling gekomen. Je zou kunnen zeggen: velen zijn teruggekeerd naar het heidendom, naar een platte vorm van hedonisme. Dat zien we om ons heen. Allerlei genotsmiddelen zijn gelegaliseerd. We hoeven alleen maar te denken aan drugs. De hedendaagse seksuele moraal vertoont op vrijwel geen enkel gebied meer sporen van het chris- tendom. In de genderdiscussie doen de scheppingsordeningen er niet meer toe. De rij is langer te maken en dat op veel gebieden van het leven. Veel zangers en andere artiesten sporen mensen aan om alles uit het leven te halen wat er in zit. De populaire zanger Jan Smit heeft veel liedjes gemaakt waarin hij de lof zingt op genot. Een ervan luidt als volgt:

Leef nu het kan, praat met Jan en alleman Pluk de dag, wees paraat, laat zien dat je bestaat

Hou van het leven, het leven houdt van jou Ga d'r uit, zegt het voort, zodat iedereen het hoort.

Gecombineerd met de begeleidende muziek gaat van dit lied een wervende werking uit.

Verkeerd gebruik

Een Amerikaanse theoloog stelt in dit verband in zijn boek ”Geld, seks en macht”, dat ook gaven die in beginsel goed zijn en voor goede doeleinden gebruikt kunnen en mogen worden, verkeerd zijn geworden door de zonde. Hij ziet als de wortel van de zonde een hart dat de voorkeur geeft aan alles boven God, een hart dat God niet koestert boven alles en iedereen. Door de zondeval heeft de grote omkering plaats- gevonden: van de gerichtheid op onze Schepper, de God van hemel en aarde Wie alle lof toekomt, naar die op onszelf en de wereld. Ook Augustinus vroeg al in zijn preken aan de luisteraars: Heb jij het geld of heeft het geld jou?

Landt de boodschap van het innerlijke leven in onze los-van-God-maatschappij? Menselijkerwijs gesproken niet. Maar de mens heeft het laatste woord niet. In de voorgaande bijdragen lazen we dat de theologen zich beriepen op Gods Woord. Laten we daarom deze serie met een tekst uit dat Woord biddend afsluiten: ‘Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u toege- worpen worden’.

(Dit is het laatste deel in deze serie over ‘het innerlijke leven’. Volgende week schrijft ds. W. Visscher een nabeschouwing waarin de vertaalslag naar het leven van iedere dag wordt gemaakt).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen