Zelfverloochening en zelfbeproeving

‘Er is wél een toeleidende weg tot Christus’, zei ooit mijn leermeester aan de Boezemsingel, ‘maar er is geen toeleidende weg tot de wedergeboorte’. Ik hoor het ds. A. Vergunst nog zeggen. Aan zijn uitspraak moest ik regelmatig denken bij het lezen van het nieuwste deel in de serie ”Puriteinse Klassie- ken”. Op die uitspraak kom ik straks nog terug, eerst iets over het boek zelf. De titel, ”Zelfverloochening en zelfbeproeving”, heeft betrekking op het eerste en het tweede deel van deze uitgave. Het derde deel gaat over een ander onderwerp: ”de voorbereiding van de ongelovige op Christus”. Merk- waardig genoeg suggereert de uitgever op de achterkant dat het boek met dit derde thema begint. Een dergelijke volgorde was trouwens wel logischer geweest, maar dat terzijde.

Uitgaande van Matthéüs 16:24 en 2 Korinthe 13:5 noemt Thomas Hooker zelfverloochening de eerste en zelfbeproeving de tweede belangrijke les van een christen. Op een praktische manier laat hij zien wat het betekent het kruis op te nemen en Christus te volgen. Niet minder helder gaat hij te werk als hij wijst op het belang van zelfonderzoek. De hoofdstukken over ‘de wereldse mens’, ‘de mens die God dient voor de vorm’ en ‘de tijdelijke belijder’ zijn buitengewoon ontdekkend. Anderzijds is het hoofdstuk over ‘de aanneming tot kinderen” bijzonder vertroostend. Deze hoofdstukken behoren mijns inziens tot de beste van dit boek.

Het derde deel, over het voorbereidende werk, bestaat uit zes preken. Hooker is eerlijk in zijn nadruk op de noodzaak van zo’n werk (Luk. 1:17); ruim in het aanbod van Gods genade (Openb. 22:17); scherp in het beschrijven van de natuurlijke mens die blind is voor geestelijke zaken (1 Kor. 2:14); leerzaam in het separeren tussen een stenen hart en een vlezen hart (Ezech. 11:19); bewogen in het aandringen op een tijdige bekering (Luk. 19:42) en ernstig in het waarschuwen tegen uitstel ervan (Matth. 20:3-6).

Leert Hooker nu dat er iets voorafgaat aan de wedergeboorte? Het ant- woord op deze vraag moet bevestigend luiden. In dat opzicht ligt er wel enig verschil tussen veel Engelse schrijvers en de meeste Nederlandse oudva- ders. De Engelsen zullen minder gauw spreken van zaligmakende werkingen van Gods Geest, wanneer een zondaar nog niet daadwerkelijk met Christus is verenigd door het geloof. Toch moeten we dat verschil niet overdrijven. Dat blijkt ook uit dit werk van Hooker. Zo gaat hij zeer uitvoerig in op de vraag wat de wezenlijke kenmerken zijn van de droefheid naar God (pag. 280-288). Bovendien is dat voorbereidende werk nooit iets dat de méns tot stand brengt. Het komt altijd weer bij God vandaan. Deze lijn heeft onze hartelijke instemming.

Een meerwaarde van dit indrukwekkende boek ligt in de prachtige levensbeschrijving die prof. dr. A. Baars eraan laat voorafgaan. In dit hoofdstuk te- kent hij de boodschap en het levenswerk van deze eerbiedwaardige dienaar des Heeren en volgt hij hem op zijn reis door dit leven, vanuit Groot-Brittan- nië via Nederland naar Nieuw-England, het gebied waar de Pilgrim Fathers en de uitgeweken Puriteinen in de zeventiende eeuw neerstreken. Boeiend is daarbij het verhaal over de tussentijd die ds. Hooker in ons vaderland doorbracht.

Ten slotte een woord van waardering voor de dochter van dr. Baars, die de vertaling van deel 1 en 2 voor haar rekening nam, en voor Ruth Pieterman, die zorgde voor een getrouwe overzetting van het derde deel. Wie de oorspronkelijke tekst van deze vertaalde geschriften erop naslaat, zal consta- teren dat zij beiden uiterst secuur en invoelend te werk zijn gegaan.

ds. C. Sonnevelt, Alblasserdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen